น้องมาสตอกโฮล์มบ่อยหรอ

เสียงคุณพี่ผู้โดยสารที่อยู่ละแวกนั้นถามฉัน เราคุยกันสัพเพเหระอย่างออกรสออกชาติ ไม่รู้ว่าด้วยเคมีที่เข้ากัน หรือเป็นผลมาจากหลักจิตวิทยาของคนแปลกหน้าสองคนบนเครื่องบิน 

ว่าแต่วันนี้ฝนตกรึเปล่าคะ 

โอ้ย ตกอะไรกันน้อง วันก่อนยังแดดจ้าอยู่เลย 

ฉันแอบดีใจที่อากาศน่าจะเป็นใจต่อการไปเปิดโลกการเดินเทศกาลรีไซคลิง ปาร์ตี้ (Recycling Party) ตลาดนัดมือสองประจำปี ซึ่งจัดยาวนานเข้าสู่ปีที่ 15 การมายุโรปในวันอาทิตย์จะค่อนข้างเงียบเหงา และยิ่งเป็นวันอาทิตย์ที่ฝนตกด้วยแล้ว ไม่ทันขาดคำ ฟ้าก็เริ่มร้องไห้ทันที ฉันอดนึกถึงคำพูดของพี่สาวชาว 62H ที่คุยกันไม่ได้ว่า แต่ประเทศนี้อากาศมันแปลกๆ

อดสงสัยไม่ได้ว่าฝนตกแบบนี้ใครกันจะออกมาขายของ ทางเพจหลักของเทศกาล (@avfesten) ได้โพสต์ข้อความ “ปีนี้ดูเหมือนเรากำลังต้อนรับเทศกาลด้วยพายุฝน แต่ไม่ว่าฝนจะตก ฟ้าจะถล่ม เราก็ยังคงตั้งแผงต้อนรับตั้งแต่ 11โมง-4โมงเย็นตามเดิมจ้า” 

 โล่งอก ไม่เสียแรงที่ฉันอุตส่าห์แพคเสื้อผ้ากันฝนมาอีก 1 ชุด 

บรรยากาศรอบๆสถานี Hornstull

รีไซคลิง ปาร์ตี้ และความอินในของมือสองแบบสแกนดิเนเวีย

สแกนดิเนเวียขึ้นชื่อเรื่องการหมุนเวียนใช้ของมือสองเพื่อสร้างโลกให้เป็นโลกที่น่าอยู่ขึ้น คนที่นี่คุ้นเคยกับตลาดกลางแจ้งเหมือนกับหลายๆ ที่ในยุโรป และ Sustainbility is the Way of Life อาจเรียกได้ว่าเป็นหนึ่งในใจความสำคัญที่ทำให้สตอกโฮล์มเป็นหนึ่งในสวรรค์ของนักสะสมมือสอง นอกจากปัจจัยเรื่องราคา ก็หนีไม่พ้นปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมและสังคม ร้านมือสองหลายแห่งของที่นี่มีจุดประสงค์ในการนำเงินไปช่วยเหลือสังคมต่อไป

ริมแม่น้ำที่ตั้งประจำของตลาด Hornstull ที่วันนี้หลีกทางให้กับเทศกาลรีไซคลิง ปาร์ตี้

สัญญาณที่ว่าสตอกโฮล์มเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิอย่างเต็มตัวคือตลาดนัดกลางเเจ้ง ในย่าน Södermalm ทางใต้ของตัวเมือง ณ ตลาด Hornstulls Marknad ทุกวันเสาร์-อาทิตย์ จะเรียงรายไปด้วย Food Trucks เสื้อผ้า ของวินเทจ และเฟอร์นิเจอร์ต่างๆ ด้วยความที่เป็นตลาดเฉพาะฤดูกาล จึงมีเฉพาะเดือนเมษายน ไปจนถึงอาทิตย์สุดท้ายของเดือนกันยายน (ก่อนลมหนาวจะกลับมาอย่างเต็มตัว) แต่ในวันอาทิตย์สุดท้ายของเดือนพฤษภาคมของทุกปี ตลาด Hornstull Markned จะหลีกทางให้เทศกาลรีไซคลิง ปาร์ตี้ ตลาดนัดมือสองที่ใหญ่ที่สุดในกลุ่มประเทศนอร์ดิก ที่ชาวบ้านชาวฮอร์นสตูลล์ (Hornstull) จะออกมาตั้งแผงขายของและมีกิจกรรมต่างๆ อย่างรื่นเริง แม้แต่วันที่อากาศไม่เป็นใจอย่างงานในวันที่ 26 พฤษภาคม ที่ผ่านมาก็ตาม

ใครบอกว่าเรื่องช้อปเป็นเรื่องเล่นๆ ของที่นี่ 

เฝ้ารอจนฝนซา ถึงเริ่มออกล่าสมบัติมือสอง

ตลาด Hornstulls Markned  มีน้ำทะเลเป็นฉากหลัง ยามแดดส่องแสงกระทบน้ำเปล่งประกายระยิบระยับติดตรงที่วันนั้นฟ้ากับน้ำแทบจะหลอมละลายเป็นสีเดียวกัน ฉันนั่งรถไฟใต้ดินไปลงที่สถานที่ Hornstull ห่างจากตัวเมืองหลักของสตอกโฮล์มไปแค่ 15 นาที ซึ่งระหว่างทางสามารถชมศิลปะในสถานีรถไฟใต้ดินได้ ตามที่เคยเปรยๆไว้ก่อนหน้านี้ แค่ก้าวขาออกจากสถานี ก็เห็นภาพว่าทำไม เทศกาลรีไซคลิง ปาร์ตี้ ถึงใหญ่ที่สุดในกลุ่มประเทศนอร์ดิก มีตลาดอีกมากในยุโรปที่ขนาดใหญ่กว่านี้ แต่ไม่มีที่ไหนที่อุทิศทุกพื้นที่ว่างให้เป็นจุดค้าขายมากขนาดนี้ ตั้งแต่หน้าสถานีรถไฟ เลียบถนนทางเข้าตลาด ซอยข้างๆ ร้าน Espresso House (สตาร์บัคของสแกนดิเนเวีย) ใต้สะพาน รวมถึงเวิ้งกว้างๆ ทางเข้าสวน Tattolunden ก็มีแต่ร้านค้ามาเรียงราย ฉันเดินเลี้ยวตามหัวมุมไปเรื่อยๆ ร้านค้าต่างๆ ก็ป็อปอัพขึ้นมา ไม่แน่นหนาแต่ก็ไม่น้อยเลย

ร้านค้าของชาวบ้านแถบฮอร์นสตูลล์ที่คึกคักทั้งคนซื้อและคนขาย

โฉมหน้าผู้ร่วมงานสี่ขา ที่ช่วยสร้างสีสัน

แต่สแกนดิเนเวียนมีของถูกตั้งแต่เมื่อไร

สวีเดนมีค่าครองชีพที่สูงตั้งแต่อาหารไปจนถึงเครื่องอุปโภค เช่น ราคาอาหารฟาสต์ฟูดส์เริ่มต้นชุดละ 500 บาท (1 โครน (SEK) ประมาณ 3.3 บาท) สินค้าแบรนด์ของที่นี่ก็มีความเป็นสวีเดนจ๋าทั้งสไตล์และราคา ตลาดมือสองเป็นหนึ่งทางเลือกสำหรับการรีไซเคิลของคุณภาพดีในราคาที่ย่อมเยาว์กว่า ยิ่งตลาดที่มีปีละครั้งอย่างรีไซคลิง ปาร์ตี้ ราคาสินค้าหลายๆ ร้านถูกมากกว่าร้านมือสองทั่วไป ฉันคิดว่าราคาเหมือนยืมเพื่อนมาใส่ ตั้งแต่เสื้อผ้า อุปกรณ์การเล่นสกี ไปจนถึงจักรยาน ราคาตั้งแต่ 10 โครนไปจนถึง 900 โครนก็มี

ตลาดกลางแจ้ง เป็นกิจกรรมที่มีเฉพาะฤดูอบอุ่น ทุกคนพร้อมใจออกมาใช้เวลานอกบ้าน

การตกแต่งหน้าร้านแบบตามใจฉัน

รองเท้าบูทราคาเริ่มต้นคู่ละ 50 โครน (ประมาณ 160 บาท) เย้ายวนพอให้ซื้อไปก่อนแล้วค่อยหาโอกาสใส่ทีหลัง เทคนิคสำคัญคือต้องซื้อให้ไว เพราะเสื้อบางตัวที่เล็งไว้เมื่อกลับมาอาจจะไม่อยู่แล้วก็เป็นได้ ส่วนร้านค้าที่มาขายของ บางร้านพอดูออกว่าเป็นคนขายมือใหม่ ขณะที่อีกหลายเจ้าคือพ่อค้าแม่ค้ามืออาชีพ เห็นได้จากความพร้อมในการรับมือกับลูกค้า มีเก้าอี้ให้นั่งลองรองเท้า พร้อมถุงเท้าและที่ช่วยใส่รองเท้า 

ราคาถูกกว่านี้ก็ฟรีแล้ว

แม้เทศกาลนี้จะจัดมา 15 ปีแล้ว แต่ความกันเองแบบพอดีๆ ทำให้คนที่มาครั้งแรกอย่างฉันกลับไม่รู้สึกเขิน พ่อค้าแม่ค้าไม่ก้าวล้ำความเป็นส่วนตัวในการเดินของเรา มีคำทักทายภาษาสวีดิชในตอนแรกกับตอนจ่ายตังค์ ฉันเผลอทำชุดเดรสสีส้มตกลงไปที่พื้น ระหว่างเลือกซื้อของ แต่เจ้าของร้านบอกว่า “ไม่เป็นไร ฉันขายถูกมาก คุณไม่ต้องกังวล” 

ฝนตกสลับกับแดดออก

พายุพัดกระหน่ำตอนช่วงบ่าย แต่ก็ไม่ได้หยุดยั้งความต้องการช้อปของทุกคน

แม้ฝนตกแต่ไม่มีใครยอมถอย 

ระยะเวลาความสุขผ่านไปไว ท้องฟ้าเริ่มส่งเสียงคำราม แต่จำนวนผู้เข้าร่วมเทศกาลกลับไม่ได้บางตาลงเลย ฝนที่ตกปรอยๆ เริ่มลงเม็ดใหญ่ขึ้น แต่คนขายก็ยังขายและคนซื้อก็ยังซื้อต่อไป นอกจากกระเป๋าช้อปปิง ก็คือเสื้อฮู้ดกันฝน และร่มที่งอกขึ้นมาเหมือนอวัยวะที่ 33 จนกระทั่งฝนตกหนักจนเหมือนฟ้าถล่ม คนขายก็ทิ้งแผงไปหลบในรถที่จอดไว้ใกล้ร้าน อย่างที่ทราบว่าพ่อค้าแม่ค้าก็คือชาวบ้านแถบฮอร์นสตูลล์เอง บางคนเลือกหน้าบ้านไว้เป็นหน้าร้านเพื่อความสะดวกในการย้ายของ พอฝนตกหนักขึ้นเหมือนกับห่ากระสุน ขาช้อปทั้งหลายก็ไปรวมตัวกันอยู่บริเวณแผงลอยใต้สะพานที่เป็นเกราะกันฝนชั้นดี ร้านค้าที่อยู่ใต้สะพานก็พลอยขายดีไปด้วย บรรดา Food Trucks ริมแม่น้ำก็ยังคงตั้งอยู่ แต่หลายคนเริ่มถอดใจเดินลากกระเป๋าช้อปปิงกลับบ้าน หลายคนแวะไปบริเวณท่าน้ำ หาอะไรรองท้อง แล้วค่อยตัดสินใจกับอนาคตของวันนี้อีกที

แต่หลายคนถอดใจหอบข้าวของกลับบ้าน

ช้อปกันได้แม้ใต้สะพาน ระหว่างรอฝนหยุด

STADSMISSION หนึ่งในร้านมือสองของสตอกโฮล์มมาเป็นส่วนหนึ่งของเทศกาลนี้ด้วย

Fika ราคาแค่ 20 โครน

คุณพ่อคุณแม่หลายคนพาเด็กๆ มาเรียนรู้การค้าขายด้วย ฉันเห็นเด็กน้อยหลายคนเจรจาต่อรองค่ากาแฟอย่างเอาจริงเอาจังกับผู้ใหญ่ที่มากระเซ้าเย้าแหย่ แม้อากาศจะไม่ดีอย่างที่หวัง แต่เด็กๆ ก็ยังตั้งหน้าตั้งตาขายของกันต่อไป ฉันเดินอ้อมไปหลบใต้ป้ายรถเมล์อย่างทุลักทุเล ร่มคันน้อยในมือจู่ๆ ก็สะบัดเป็นรูปตัวยูด้วยลมฝนที่พัดเอาแผงขายของเกือบปลิวด้วยเช่นกัน หน้าแผงติดป้ายขาย Fika (ฟิก้า) ราคาแค่ 20 โครน วัฒนธรรมการทานกาแฟของสวีเดนคู่กับขนม เป็นหนึ่งในเสน่ห์ที่ไม่ว่าใครที่มาสวีเดนควรได้ลิ้มรสสักครั้ง ฉันสั่งกาแฟ 1 แก้ว แต่น้องๆ ไม่เข้าใจภาษาอังกฤษ จึงต้องพึ่งผู้ปกครอง หรือคุณพ่อที่คอยเฝ้าอยู่ห่างๆ คุณพ่อบอกว่าแค่กาแฟ 1 แก้วในอากาศแบบนี้ เอาไปฟรีเลยก็ได้ แต่สายตาของน้องๆ ที่มองแบบใจสลาย ทำให้ฉันใจอ่อนขอซื้อชินนามอน บัน (ขนมเอกลักษณ์ของที่นี่ มีคนบอกว่าคุณอาจจะรักหรือเกลียดมันเลยก็ได้) อีก 1 ชิ้น ไปทานควบคู่ด้วย พร้อมยื่นแบงก์ 20 ให้ น้องๆ ยิ้มปลื้มปริ่มกับน้ำพักน้ำแรงของตัวเอง เป็น Fika ที่เปียกที่สุดเท่าที่เคยประสบมา

Tattolunden สวนขนาดยักษ์ในย่าน Hornstull ที่มองเห็น Södermalm ริมแม่น้ำ

เด็กๆ สนุกกับการเล่นขายของที่ได้เงินจริงๆ 

Fact Box

  • หลายคนสงสัยว่านอร์ดิกและสแกนดิเนเวียต่างกันอย่างไร? กล่าวกันว่าทุกประเทศในสแกนดิเนเวีย คือประเทศในนอร์ดิก แต่ไม่ใช่ทุกชาติในนอร์ดิกที่เป็นสแกนดิเนเวีย เพราะประเทศในกลุ่มนอร์ดิก ประกอบไปด้วย สวีเดน นอร์เวย์ เดนมาร์ก ฟินแลนด์ ไอซ์แลนด์ และหมู่เกาะต่างๆ ในย่านกรีนแลนด์ ขณะที่ สแกนดิเนเวีย มีแค่ สวีเดน นอร์เวย์ และเดนมาร์ก เท่านั้น 
  • ฮอร์นสตูลล์ อยู่ในเขตเมืองที่เรียกว่า Södermalm ทางใต้ของสตอกโฮล์ม ย่านฮิปสเตอร์ของเมืองนี้ มีคาเฟ่ ร้านอาหาร อาร์ตแกลอรี และร้านมือสองอีกมากแทรกตัวอยู่ตามตรอกซอกซอย
  • หนึ่งในร้านที่สะท้อนแนวคิดร้านมือสองเพื่อสังคมอย่างเห็นได้ชัด คือ Stockholm Stadsmission (Stockholm City Mission) ที่มีโครงสร้างในการช่วยเหลือคนไร้บ้านแบบยั่งยืน เพื่อไม่ให้พวกเขาไร้บ้านอีกต่อไป

 

Tags: , ,