หลังจาก The Batman (2022) ได้เปิดตำนานบทใหม่ของอัศวินรัตติกาล ซึ่งคราวนี้ โรเบิร์ต แพตทินสัน (Robert Pattinson) ได้มารับบทเป็น บรูซ เวย์น มหาเศรษฐีในเมืองก็อตแธม นอกจากความสนุกของฉากแอ็กชัน และปมเรื่องราวชวนให้ติดตาม การสำรวจแนวคิดของ บรูซ เวย์น ที่ผ่านมาในฐานะ ‘ศาลเตี้ย’ จากการคอยติดตามชีวิตของผู้คนและพิพากษาด้วยพละกำลัง แม้ตนจะไม่ได้มีอำนาจหรือหน้าที่ ก็เป็นอีกมิติหนึ่งของตัวละครที่น่าสนใจไม่แพ้กัน

อ้างอิงจากงานวิจัยที่ชื่อ ‘The vigilante identity and organizations’ โดย ฟาน ซวนเชิน (Fan XuanChen) จากมหาวิทยาลัยอิลลินอยส์ ประเทศสหรัฐอเมริกา ระบุชื่อของพฤติกรรมการเป็นศาลเตี้ยดังกล่าวว่า ‘Bruce Wayne Syndrome’ ซึ่งเป็นอาการจิตเวชประเภทหนึ่ง อีกทั้งยังเปิดเผยว่าในปัจจุบัน มนุษย์กว่า 1 ใน 5 มีแนวโน้มที่จะมีอาการดังกล่าว ไม่ต่างจากที่ปรากฏในภาพยนตร์

ในการทดลอง ทีมวิจัยได้พัฒนา ‘Vigilante Identity Scale’ (VIS) เครื่องมือตรวจสอบอัตลักษณ์ที่จำลองมาจากตัวร้ายในภาพยนตร์​ โดยหนึ่งในนั้นคือ Bruce Wayne Syndrome ซึ่งจะมีลักษณะชอบติดตามพฤติกรรมของผู้คน และรอลงโทษเมื่อเกิดข้อผิดพลาด แม้ตนจะไม่มีอำนาจก็ตาม

โดยผู้ร่วมทดลองทั้งจาก สหรัฐอเมริกา อินเดีย และนิวซีแลนด์ ได้ทำแบบสำรวจออนไลน์ที่ออกแบบมาเพื่อประเมินลักษณะของการเป็นศาลเตี้ย (Evaluate the effects of the vigilante identity) ต่อสมาชิกในครัวเรือน หรือต่อลูกน้องในสายงานของตน ผลปรากฏว่า 1 ใน 5 หรือ 20 เปอร์เซ็นต์ มีความกระตือรือร้นที่จะติดตามพฤติกรรมของคนเหล่านั้นอย่างใกล้ชิด และเมื่อเกิดข้อผิดพลาด หรือไม่มีการลงโทษเกิดขึ้นจากการกระทำของคนที่กำลังติดตาม พวกเขาก็พร้อมทำหน้าที่ศาลเตี้ย กระทำการลงโทษแทนได้เสมอ

การทดลองเผยว่า รูปแบบของการลงโทษจะไม่ใช่การทำร้ายร่างกายที่รุนแรงดังเช่นในภาพยนตร์ แต่เป็นการดูหมิ่น ด่าทอ ใส่ร้าย บนโซเชียลมีเดีย หรือโจมตีด้วยถ้อยคำแบบต่อหน้ามากกว่า ซึ่งตรงจุดนี้เองที่ฟานระบุว่าเป็นพฤติกรรมแบบ Bruce Wayne Syndrome หรือศาลเตี้ยที่ชัดเจนมากที่สุด

“การลงโทษโดยไม่ได้รับอำนาจอย่างเป็นทางการ เป็นเกณฑ์สำคัญในการพิจารณาว่าบุคคลนั้นเป็นศาลเตี้ยหรือไม่” ฟานกล่าว

นอกจากนี้ ทีมงานยังวิเคราะห์ถึงลักษณะอื่นๆ ที่เกิดขึ้นของคนที่มีแนวโน้มจะเป็น Bruce Wayne Syndrome ว่า เป็นคนที่เข้าใจคน เข้าใจงานที่ซับซ้อนและละเอียดอ่อน อีกทั้งยังเชื่อว่าตนเป็นคนดี มีศีลธรรม โดยเฉพาะสิ่งที่ทำลงไปจากการเป็นศาลเตี้ยถือเป็นเรื่องถูกต้องแล้ว หากพิจารณาจากบริบทสังคม

หลังจากนี้ทีมวิจัยจะพัฒนาเครื่องมือ VIS ต่อ เพื่อประเมินลักษณะและบุคลิกภาพของมนุษย์ โดยฟานมองว่า เครื่องมือดังกล่าวจะเหมาะสมกับผู้สมัครที่ต้องการจะดำรงตำแหน่ง ผู้บังคับใช้กฎหมาย ทหาร ตำรวจ และผู้ที่ทำงานด้านตุลาการ

ที่มา:

https://www.sciencedirect.com/…/abs/pii/S0749597822000206

https://www.studyfinds.org/vigilantism-personal-identity/

ภาพ: The Batman

Tags: ,