พิพิธภัณฑ์แห่งชาติวอร์ซอว์ โปแลนด์ ประกาศเมื่อสัปดาห์ที่แล้วว่า จะถอดวิดีโออินสตอลเลชั่นที่ให้ผู้ชมมีปฏิสัมพันธ์กับกล้วยหนึ่งผล อ้างเหตุผลทางศีลธรรม ผลตอบรับก็คือ คนนับร้อยออกมาถือกล้วยประท้วงกันเต็มไปหมด

เมื่อวันจันทร์ที่ 29 เมษายน ประชาชนหลายร้อยคนออกมาชุมนุมประท้วงบนถนนหน้าพิพิธภัณฑ์ พร้อมกับถือกล้วยในมือเพื่อคัดค้านการเซ็นเซอร์ ผู้ชุมนุมคนหนึ่งให้สัมภาษณ์ว่า “เราต่อต้านการเซ็นเซอร์ในประเทศนี้ โดยเฉพาะงานศิลปะ”

เจอร์ซี มิซิโอเลค ผู้อำนวยการหอศิลป์สั่งให้ถอดวิดีโอที่ฉายภาพผู้หญิงเปลือยกำลังกินกล้วยในท่าทางเชื้อเชิญ ชื่อว่า ‘ศิลปะผู้บริโภค’ (Consumer Art) เป็นผลงานในปี 1973 ของนาตาลี แอลแอล (Natalia LL) ศิลปินชาวโปแลนด์ เขาให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าวออนไลน์ที่ชื่อ Onet.pl ว่า เขาคัดค้านการแสดงงานที่อาจจะระคายใจต่อคนหนุ่มสาวที่อ่อนไหว” เขาบอกว่า “บางหัวข้อที่เกี่ยวกับเรื่องเพศไม่ควรแสดงออกอย่างโจ่งแจ้ง”

นักวิจารณ์ศิลปะระบุว่า งานชิ้นนี้เป็นการวิพากษ์ภาวะขาดแคลนอาหารในช่วงที่ประเทศอยู่ภายใต้การปกครองของพรรคคอมมิวนิสต์ ช่วงทศวรรษ 1970

นอกจากนี้วิดีโอปี 2005 ของแคทาริซนา โคซิรา ที่แสดงภาพผู้หญิงถือบังเหียน มีชาย 2 คนแต่งตัวเป็นสุนัข 4 ขา ก็ถูกถอดออกไปด้วย

คืนวันจันทร์ ประชาชนพากันแสดงออกผ่านการโพสต์ภาพตัวเองกินกล้วย หรือถ่ายคู่กับกล้วยเพื่อคัดค้าน โดยใส่แฮชแท็กว่า #jesuisbanan และ #bananagate

แม้ภายหลัง มิซิโอเลคจะอ้างว่า จะนำวิดีโอออกแสดงอีกครั้งในเดือนพฤษภาคม แต่จากตารางของหอศิลป์ปรากฏว่าเป็นช่วงปรับปรุงงาน ประชาชนจึงกังวลว่าจะพิพิธภัณฑ์จะไม่นำงานกลับมาแสดงอีก

ขณะที่กระทรวงวัฒนธรรมปฏิเสธว่าไม่เกี่ยวข้องกับการถอดงานศิลปะออก แต่กระทรวงมักจะตัดงบประมาณสนับสนุนงานศิลปะและไล่เจ้าหน้าที่ที่ไม่ปฏิบัติตามแนวทางของพรรครัฐบาลออก ตั้งแต่ปี 2015 เป็นต้นมา

ที่มา:

• https://www.dw.com/en/polish-protesters-go-bananas-over-art-censorship/a-48540199
• https://edition.cnn.com/style/article/poland-banana-protest-warsaw-natalia-ll-intl-scli/index.html
• http://time.com/5579808/poland-banana-art-censored/