ในปี 1979 นักวิจัยในแถบตะวันออกของมหาสมุทรแปซิฟิกได้ค้นพบฉลามสายพันธุ์ที่ไม่เคยเห็นมาก่อน ซึ่งมีความพิเศษคือขนาดเล็กจิ๋วเท่าฝ่ามือมนุษย์ จึงเรียกกันง่ายๆ ว่าฉลามฉบับกระเป๋า หลังจากนั้นนักวิจัยก็ไม่ได้พบเห็นเจ้าฉลามฉบับกระเป๋านี้อีกเลย

จนกระทั่งเมื่อปี 2010 เรือสำรวจของ National Oceanic and Atmospheric Administration ได้ค้นพบฉลามฉบับกระเป๋านี้อีกครั้ง จึงได้นำมาทำการศึกษา ก่อนจะพบว่าเป็นฉลามคนละสายพันธ์ุกับที่พบเมื่อปี 1979 ซึ่งเท่ากับว่าตอนนี้โลกได้ค้นพบสายพันธุ์ฉลามจิ๋วแล้วถึง 2 สายพันธ์ุด้วยกัน 

การค้นพบและรายงานการวิจัยนี้ตีพิมพ์ในวารสาร Zootaxa โดยมีรายละเอียดว่า ระหว่างการออกสำรวจทางวิทยาศาสตร์แถบอ่าวเม็กซิโกเพื่อติดตามพฤติกรรมของวาฬหัวทุย โดยใช้คลื่นโซนาร์ที่ความลึก 3,000 ฟุต ก่อนจะใช้อวนจับบรรดาเหยื่อที่เจ้าวาฬหัวทุยกินเป็นอาหารเพื่อนำกลับมาวิจัยต่อว่าวาฬหัวทุยมีแหล่งอาหารอย่างไรบ้าง โดยในอวนที่ลากขึ้นมานั้นพบเจ้าฉลามไซส์มินิติดมาด้วย เจ้าหน้าที่จึงนำไปแช่แข็งไว้เพื่อวิจัยต่อไป 

จากนั้นในปี 2013 นักชีววิทยาจากสถาบัน NOAA มาร์ค เกรซ ได้มาดูบรรดาตัวอย่างเหยื่อที่เก็บมาจากทะเลในครั้งนั้น ก่อนที่เขาจะได้เจอกับเจ้าฉลามฉบับกระเป๋าตัวนี้ ซึ่งเขาไม่อาจระบุได้ว่ามันคืออะไร “ผมรู้ว่ามันเป็นฉลาม แต่ผมไม่เคยเห็นอะไรแบบนี้มาก่อน” มาร์ค เกรซ กล่าว

ฉลามฉบับกระเป๋าตัวนี้มีขนาดเท่าฝ่ามือมนุษย์ประมาณ 5 นิ้วครึ่ง หัวทรงค้อน มีรูปร่างคล้ายๆ วาฬ มีฟันแหลมและดูคล้ายกับฉลามฉบับกระเป๋าสายพันธุ์ที่ค้นพบในปี 1979 ซึ่งทั้งสองสายพันธุ์นี้มีต่อมที่สามารถปล่อยเมือกเรืองแสงได้ ซึ่งคาดว่าจะใช้ในการล่อเหยื่อเนื่องจากอาศัยอยู่ในทะเลลึกที่แสงแดดส่องลงไปไม่ถึง 

เมื่อนักชีววิทยาได้ทำการเปรียบเทียบฉลามฉบับกระเป๋าทั้งสองตัวก็พบว่า ฉลามในปี 1979 เป็นเพศเมีย อยู่ในตระกูลฉลามหางทรงว่าว หรือ Dalatiidaeในสายพันธุ์ Mollisquama parini ในขณะที่ตัวที่ค้นพบในปี 2010 เป็นสายพันธุ์ใหม่ที่ไม่เคยค้นพบมาก่อนเลย

นักวิจัยไม่อยากผ่าเจ้าฉลามตัวนี้ เพราะมันเป็นสายพันธุ์ที่หายากและเพิ่งค้นพบ จึงใช้เทคโนโลยีอื่นๆ ช่วยในการวิจัยทั้งซีทีสแกน และได้รับความช่วยเหลือจาก  European Synchrotron Radiation Facility จากฝรั่งเศสในการใช้เครื่องเอ็กซ์เรย์ประสิทธิภาพสูง ซึ่งทำให้พบว่าสายพันธุ์ใหม่นี้มีกระดูกสันหลังน้อยกว่าสายพันธุ์ปี 1979 และมีโพรงบนขากรรไกร (Pit Organ) ช่วยตรวจจับสิ่งเร้า เช่น กระแสน้ำ นอกจากนี้ยังมีอวัยวะที่ผลิตเมือกเรืองแสงที่เรียกว่า Photophores แต่ Photophores ก็สามารถพบได้ในฉลามสายพันธุ์อื่นเช่นกัน

ฉลามฉบับกระเป๋าที่ค้นพบใหม่ในปี 2010 นี้ได้รับการตั้งชื่อสายพันธุ์ว่า Mollisquama mississippiensis หรือ American Pocket Shark ซึ่งจากการค้นพบในครั้งนี้ทำให้นักวิจัยยังคงทำงานต่อเนื่องเพื่อค้นหาสายพันธุ์ใหม่ๆ ในท้องทะเลที่อาจจะยังไม่เคยมีการค้นพบ โดยเฉพาะในอ่าวเม็กซิโกภายใต้ท้องทะเลลึกที่อาจจะมีสิ่งมีชีวิตอีกมากมายที่เรายังไม่เคยรู้จัก 

ที่มา:

https://www.smithsonianmag.com/smart-news/new-shark-species-looks-like-tiny-sperm-whale-180972704/

https://globalnews.ca/news/5673140/american-pocket-shark-discovered/

https://www.cbsnews.com/news/new-species-of-glow-in-the-dark-sharks-found-in-gulf-of-mexico/

ภาพ : Tulane University