ตามรอย ‘สตรีทอาร์ต’ แห่ง ‘ลียง’

ใครที่ชื่นชอบสตรีทอาร์ตและกราฟิตี คงจะคุ้นเคยกับย่านสตรีทอาร์ตสุดฮิตในประเทศใกล้บ้านเรา อย่างย่านจอร์จทาวน์ที่ปีนัง หมู่บ้านวัฒนธรรมคัมชอนที่ปูซาน หรือย่านซีเหมินติงที่ไต้หวัน

สำหรับทริปนี้ จะขอพาไปติสต์ไกลถึงยุโรป ณ ศูนย์รวมแฟชันโอต์กูตูร์ เชิญชวนนักท่องเที่ยวผู้หลงใหลหอไอเฟลแห่งเมืองปารีสและมีหัวใจชื่นชอบงานศิลป์ ไปตามล่าหาภาพจิตรกรรมเฟรสโก (Fresco) ภาพเขียนสีสตรีทอาร์ตสวยๆ ณ เมือง ‘ลียง’ (Lyon) เมืองแห่งศิลปะที่อยู่ใกล้กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส เพียงนิดเดียว

การเดินทางใช้เวลาเพียงราวสองชั่วโมงด้วยรถไฟด่วน TGV ตั้งต้นจากสถานีแกร์เดอลิยง (Paris Gare de Lyon) ในกรุงปารีส มุ่งหน้าทางตอนใต้สู่ แกร์เดอลียงพาร์ต (Gare de Lyon Part) ก็จะถึงเมืองลียง เมืองที่ใหญ่เป็นอันดับสองของฝรั่งเศส

เมืองแห่งนี้มีความโด่งดังในงานผ้าทอ เป็นเมืองแห่งอาหาร การธนาคาร สถาปัตยกรรม มีโบสถ์และเมืองโบราณที่เก่าแก่งดงามติดอันดับเมืองมรดกโลก เมืองที่มีแม่น้ำโซน (Saone) และ โรน (Rhone) สองสายไหลพาดผ่านใจกลางเมืองจนแบ่งเมืองออกเป็นสามส่วน

ที่ลียง มีงานศิลปะประดับประดามากมายตามท้องถนนแบบไม่ต้องใช้ความพยายามในการตามล่าตามหา เพราะเพียงแค่โผล่พ้นรถไฟใต้ดินขึ้นมา ภาพงานจิตรกรรมก็จะมีให้เห็นเต็มสองตาเป็นระยะๆ ตามแนวอาคาร ร้านค้า บ้านเรือน

ภาพเขียนสีที่เรียกได้ว่าเป็นจิตรกรรมแบบสามมิติบนกำแพงตึกนับสิบๆ ชั้นมีให้เลือกชมมากมาย ที่นี่ ศิลปินวาดภาพ เนรมิตตึกกันทั้งตึก ไม่ใช่แค่ผนังเดียว หรือภาพจิ๋วๆ ภาพเดียว เราเรียกสไตล์การเขียนภาพที่นี่ว่า ‘เฟรสโก’ หรือ ภาพเขียนสีปูนเปียกที่ศิลปินชื่อดังหลายท่านและหลากองค์กรต่างร่วมมือร่วมใจสร้างสรรค์ขึ้นมา ภาพส่วนใหญ่มีความเป็นสามมิติ มองเผินๆ จะนึกว่าองค์ประกอบในภาพเป็นของจริงกันเลยทีเดียว

ภาพจิตรกรรมฝาผนังที่โด่งดังห้ามพลาด แบบที่ใครไม่เห็นภาพนี้ เรียกว่ามาไม่ถึงลียง เป็นภาพที่มีชื่อว่า ‘Le Mur Peint des Canuts’ เป็นภาพที่โด่งดังที่สุดในลียง โดดเด่นที่งานเขียนตรงกลางภาพ เป็นภาพบันไดนำสายตาไปยังตึกอาคารหลากสีสัน มีความลึก มีสามมิติ ทำให้ดูเหมือนจริงมาก เป็นภาพที่ให้รายละเอียดของผู้คนหลากหลายอิริยาบถ ร้านรวงต่างๆ ทั้ง ธนาคาร ร้านของชำ รถยนต์ จักรยาน และสัตว์ใหญ่น้อย สะท้อนเรื่องราวจำลองชีวิตในอดีตของลียงได้อย่างลึกซึ้งและมีเสน่ห์ เรียกได้ว่า ภาพนี้ภาพเดียวสามารถหยุดให้นักท่องเที่ยวจากทุกมุมโลกถ่ายภาพกันรัวๆ นานนับชั่วโมง

ภาพ ‘Le Mur Peint des Canuts’  พิกัด: สถานีรถไฟ Henon ขึ้นจากสถานีแล้วเห็นเต็มตาเลย

จากที่นี่ เราเดินตามแผนที่กูเกิลแมป เลาะไปทางแม่น้ำโซน ตามแนวถนนครัวซ์ รูสส์ (Criox-Rousse) ซึ่งในอดีตเต็มไปด้วยโรงงานทอผ้าไหมแบบดั้งเดิมที่ครั้งหนึ่งเคยมีชื่อเสียงของเมืองลียง ขึ้นเนินไปนิดหนึ่งจะเจอบันไดสีสันสดใส (escaliers colorés) โดดเด่นด้วยสีแดง ส้ม เหลือง ฟ้า เขียว ภาพเนินบันไดพรูเนลล์ (Prunelle) ออกแบบโดยศิลปินนามว่า เกนาโร โลเปซ (Genaro Lopez) ที่ร่วมมือกับชาวบ้านที่อาศัยอยู่ละแวกบันไดนี้ร่วมมือร่วมใจช่วยกันทาสีบันไดพรูเนลล์ ให้กลายเป็นหนึ่งในปลายทางที่คนทั่วโลกอยากมาถ่ายภาพเช็คอิน จนทำให้บันไดธรรมดาๆ กลายเป็นหนึ่งในมรดกของงานสถาปัตยกรรมท้องถิ่น อันเป็นความภาคภูมิใจของคนละแวกนั้น

บันไดพรูเนลล์ (Prunelle)

เดินถัดไปยังริมแม่น้ำโซน ห่างจากบันไดพรูเนลล์ประมาณ 600 เมตร เราก็เจอกับ ‘เดอะ เฟรสโก ออฟ เดอะ โยนเนส์’ (The Fresco of the Lyonnais) ภาพจิตรกรรมปูนเปียกสุดตระการตาที่เพนต์อาคารทั้งหลังขนาดรวมกว่า 800 ตร.ม. บรรจุเรื่องราวประวัติศาสตร์ของคนสำคัญแห่งเมืองลียงตลอด 2,000 ปี รวมกว่า 25 คนสำคัญ เผยเรื่องราวผ่านหน้าต่าง

ที่ลียง การที่บ้านเรือนมีหน้าต่างมากๆ บ่งบอกถึงการผลิตผ้าทอในอดีต หน้าต่างมากก็ทำให้สามารถตากผ้าทอได้เยอะนั่นเอง

ภาพ ‘เดอะ เฟรสโก ออฟ เดอะ โยนเนส์’ (The Fresco of the Lyonnais)  พิกัด : หัวมุมถนน 49 Quai St-Vincent ตัดกับ 2 Rue de la Martinière

เดินชิลล์เลียบโค้งแม่น้ำโซนต่อมาอีกไม่เกินห้านาที หรือประมาณ 400 เมตร ก็จะพบกับอาคารสีเหลืองตั้งตระหง่านบนหัวมุมถนน Rue de la Platiere ตัดกับ Quai de la Pêcherie เป็นที่ตั้งของอาคารที่มีภาพ ‘The library of the city’ หรือ ‘The writer’s wall’ ที่จำลองเป็นภาพห้องสมุดด้วยภาพวาดหนังสือมากมาย และรวมคำพูดเด็ดของนักเขียนชื่อดังของลียงกว่า 300 คนเป็นส่วนหนึ่งของภาพเขียนนี้

หนึ่งในนักเขียนชื่อดังที่เกิดในเมืองลียงก็คือ อ็องตวน เดอ แซ็งแตกซูว์เปรี (Antoine de Saint-Exupéry) ผู้เขียนหนังสือเรื่อง เจ้าชายน้อย (The Little Prince) นั่นเอง ซึ่งข้อความของเขาในที่นี้ บอกไว้ว่า “จงให้ความฝันกลืนกินชีวิตคุณไป เพื่อไม่ให้ชีวิตกลับกลายมากลืนกินความฝันของคุณ” (Make the dream devour your life so that life does not devour your dream.)

ภาพ ‘The library of the city’ หรือ The writer’s wall

หากเดินเรื่อยเปื่อยไปตามตรอกซอกซอยต่างๆ ของถนนเส้นหลักอย่าง Bellecour, Vieux Lyon, Hôtel de Ville หรือ Fourvière ก็จะพบเจอกับภาพเขียนตามกำแพงตึกรามบ้านช่องได้แบบไม่ต้องตามหา เพราะที่ลียง ศิลปะนับเป็นหนึ่งในวิถีชีวิตที่กลมกลืนไปกับอาคารบ้านเรือน ผสมผสานศิลปะจากอดีตแห่งยุคโรมันให้เข้ากับโมเดิร์นอาร์ตที่สร้างใหม่ได้อย่างเหมาะเจาะ

เป็นอีกหนึ่งเมืองที่ให้ความรื่นรมย์ในการเสพงานศิลป์ได้อย่างแท้จริง

FACT BOX:

• เมืองลียงก่อตั้งขึ้นโดยชาวโรมันในคริสต์ศตวรรษที่ 1 ได้รับการบรรจุไว้ในรายชื่อของมรดกโลกในปี 1998 โดย องค์การยูเนสโก (UNESCO)
• จากกรุงปารีสเดินทางมายังเมืองลียง ใช้เวลาเกือบสองชัวโมงโดยรถไฟด่วน TGV จองผ่านเว็บไซต์ voyages-sncf.com เปิดให้จองล่วงหน้า 3 เดือน ยิ่งจองไว ราคายิ่งดี บางช่วงมีโปรโมชัน เฟิร์สคลาสราคาเท่าชั้นสอง และควรซื้อตั๋วรถไฟฟ้าแบบ Day Pass มีให้เลือก 24, 48 และ 72 ชั่วโมง
• ชื่อสนามบินของลียงตั้งตามชื่อของนักเขียนเรื่องเจ้าชายน้อย คือ สนามบิน Lyon–Saint Exupéry Airport (French: Aéroport de Lyon-Saint Exupéry)
• นักเที่ยวสายขี่จักรยานไม่ควรพลาด ที่ลียงได้ชื่อว่าเป็นเมืองที่มีจักรยานสาธารณะที่ดีที่สุดในยุโรป (จาก BEST PUBLIC BIKE SCHEME : LYON ON TOP IN NEW EUROTEST