อินโดนีเซียเตรียมฟื้นคืนกฎหมายสมัยอาณานิคม กำหนดโทษจำคุกสำหรับผู้ที่ดูหมิ่นประธานาธิบดี เปรียบเสมือนกฎหมายหมิ่นพระบรมเดชานุภาพในประเทศไทย (ม.112) ซึ่งได้รับการวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักว่ากฎหมายนี้เป็นการปิดปากเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น

คาดว่าปลายเดือนนี้สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติจะอนุมัติการแก้ไขประมวลกฎหมายอาญา ให้ผู้ใดก็ตามที่ดูหมิ่นเหยียดหยามประธานาธิบดี รองประธานาธิบดี รวมทั้งรัฐบาล หน่วยงานของรัฐและศาล ต้องโทษจำคุก

พระราชบัญญัติดังกล่าวเป็นมรดกตกทอดมาจากเมื่อครั้งที่อินโดนีเซียถูกปกครองในระบอบอาณานิคมของเนเธอร์แลนด์มาเป็นเวลา 350 ปี โดยกฎหมายนี้ถูกนำมาใช้เพื่อลงโทษผู้ที่ใส่ร้ายและไม่พอใจต่อพระราชวงศ์ดัตช์ 

ในปีค.ศ. 1946 หนึ่งปีหลังจากอินโดนีเซียได้รับอิสรภาพ กฎหมายนี้ก็ได้รับการแก้ไขเพื่อปกป้องเฉพาะประธานาธิบดีและรองประธานาธิบดีอินโดนีเซียเท่านั้น แต่อย่างไรก็ตามกฎหมายนี้ถูกยกเลิกไปตั้งแต่ปีค.ศ. 2006 เมื่อศาลรัฐธรรมนูญเห็นว่ากฎหมายนี้ไม่มีความจำเป็นต้องใช้แล้วในเมื่อประเทศอินโดนีเซียปกครองในระบอบประชาธิปไตย

โดยรัฐบาลอินโดนีเซียให้เหตุผลในการนำกฎหมายนี้กลับมาใช้ว่า “มันแปลกประหลาดมากที่อินโดนีเซียมีกฎหมายคุ้มครอง คนธรรมดา คนตาย ธงชาติ เพลงชาติ สัญลักษณ์ประจำชาติ เจ้าหน้าที่และประมุขแห่งรัฐพันธมิตรของเรา แต่ไม่ครอบคลุมประธานาธิบดี”

“บางทีในประเทศตะวันตกผู้คนอาจจะมีมุมมองที่แตกต่างกันไปเกี่ยวกับผู้นำประเทศในแต่ละประเทศของพวกเขา แต่ในอินโดนีเซียเรายังคงให้ความเคารพอย่างสูงต่อประธานาธิบดีและรองประธานาธิบดี” ข้อความตามเอกสารของทางราชการ

มีการวิพากษ์วิจารณ์ว่า ความพยายามที่จะรื้อฟื้นกฎหมายจากสมัยอาณานิคมนี้ แสดงให้เห็นถึงการเสื่อมถอยของประชาธิปไตยในอินโดนีเซีย ซึ่งได้มีการปฏิรูปการเมืองในช่วงหลังการล่มสลายของผู้นำเผด็จการซูฮาร์โตในปี 1998 แต่ขณะนี้เหมือนกับว่าประเทศกำลังอยู่ภายใต้แรงกดดันของกลุ่มอนุรักษ์นิยม และการเมืองเรื่องเอกลักษณ์ประจำชาติ โดยเฉพาะเรื่องศาสนา โดย 90% ของประชากร 271 ล้านคนของประเทศเป็นมุสลิม แต่มีประชากรจำนวนมากที่นับถือศาสนาอื่นๆ เช่นเดียวกัน 

กฎหมายฉบับนี้มีบทลงโทษจำคุกเป็นเวลาสามปีครึ่งสำหรับผู้ที่ดูหมิ่นประธานาธิบดีและรองประธานาธิบดี และจำคุกสี่ปีครึ่งสำหรับผู้ที่เผยแพร่เนื้อหาที่มีการดูหมิ่นเหยียดหยามนั้น 

ผู้ที่ต่อต้านกกฎหมายฉบับนี้เห็นว่ากฎหมายนี้อาจถูกนำไปใช้ในทางที่ผิดทั้งการปิดกั้นเสรีภาพของสื่อมวลชน รวมทั้งอาจจะใช้เป็นอาวุธในการทำลายคู่แข่งทางการเมืองอีกด้วย 

อ้างอิง

https://www.scmp.com/week-asia/politics/article/3025433/indonesians-could-soon-be-jailed-insulting-president-if-colonial

https://www.business-standard.com/article/news-ani/indonesia-to-resurrect-colonial-era-law-that-imprisons-people-for-insulting-president-119090300174_1.html

https://www.aninews.in/news/world/asia/indonesia-to-resurrect-colonial-era-law-that-imprisons-people-for-insulting-president20190903092003/

ภาพ : Willy Kurniawan/REUTERS