เมื่อราว 340 ปีก่อน Antonie van Leeuwenhoek นักวิทยาศาสตร์ชาวดัทช์ผู้คิดค้นกล้องจุลทรรศน์กำลังขยายสูงได้บรรยายการว่ายของอสุจิว่า “เคลื่อนที่ไปข้างหน้าด้วยการขยับหางคล้ายกับวิธีเคลื่อนที่ของงูหรือปลาไหลที่อยู่ในน้ำ” จวบจนปัจจุบัน นักวิทยาศาสตร์หลายต่อหลายชั่วคนต่างก้มมองกล้องจุลทรรศน์และยืนยันด้วยตาตนเองว่าอสุจิว่ายด้วยการสะบัดหางดังที่กล่าวอ้างจริง
แต่งานวิจัยชิ้นล่าสุดซึ่งตีพิมพ์ในวารสาร Science Advances พบว่าความเข้าใจดังกล่าวเป็นเรื่องไม่ถูกต้อง เพราะจากการใช้กล้องจุลทรรศน์สามมิติผนวกกับเทคโนโลยีถ่ายภาพเคลื่อนไหวที่มีความเร็วในการบันทึกภาพสูงถึง 55,000 เฟรมต่อวินาที ทำให้นักวิทยาศาสตร์พบว่าเราต่างถูก ‘สเปิร์มหลอก’ มาโดยตลอด เพราะความเป็นจริงแล้วหางของอสุจิจะหมุนไปในทิศทางเดียวตลอดคล้ายการควงสว่าน
การเคลื่อนที่ของหางในลักษณะดังกล่าวจะทำให้อสุจิเคลื่อนที่หมุนอยู่กับที่เป็นวงกลมและมนุษยชาติก็คงจะสูญพันธุ์ แต่อสุจิชาญฉลาดกว่านั้นเพราะขณะที่มันหมุนหางไปทางหนึ่ง หัวของอสุจิก็จะหมุนไปในทิศทางตรงกันข้าม โดย Hermes Gadelha หนึ่งในทีมวิจัยบรรยายว่าการเคลื่อนที่ของอสุจิคล้ายกับ ‘แมวน้ำขี้เล่น’ ที่เคลื่อนไปข้างหน้าโดยการหมุนตัวไปมา การหมุนที่สวนทางกันนี้เองที่สร้างภาพลวงตาเสมือนหนึ่งว่าหางของอสุจิขยับส่ายซ้ายขวาแบบสมมาตรกัน
การเคลื่อนที่ในลักษณะนี้มีศัพท์ทางเทคนิคว่าการหมุนควง (Precession) ซึ่งหมายถึงการหมุนของวัตถุรอบแกนโดยที่แกนของวัตถุก็เปลี่ยนแปลงไปเช่นกัน ตัวอย่างการเคลื่อนที่ในลักษณะดังกล่าวก็เช่น การหมุนรอบตัวเองของโลกที่ทำให้เกิดการโคจรรอบดวงอาทิตย์
ข้อค้นพบที่สำคัญอีกหนึ่งประการของงานวิจัยชิ้นนี้คือ การเคลื่อนที่ของอสุจิที่เปลี่ยนแปลงเพียงเล็กน้อยจะส่งผลกระทบต่อโอกาสในการเจริญพันธุ์ ข้อค้นพบนี้จึงเป็นเสมือนจุดเริ่มต้นในการหาแนวทางใหม่ในการช่วยเหลือคู่สามีภรรยาที่มีบุตรยาก รวมถึงวิธีคุมกำเนิดของผู้ชายรูปแบบใหม่ที่ตั้งเป้าปรับเปลี่ยนลักษณะการเคลื่อนที่ของอสุจิแทนวิธีคุมกำเนิดยอดนิยมอย่างถุงยางอนามัย
ที่มา
https://www.sciencemag.org/news/2020/07/watch-3d-video-reveal-how-sperm-really-swim
https://www.sciencedaily.com/releases/2020/07/200731145140.htm
https://www.livescience.com/sperm-swim-like-corkscrews.html
https://edition.cnn.com/2020/07/31/health/sperm-swimming-movement-wellness/index.html
Tags: สเปิร์ม
