นับแต่จีนออกกฎหมายความมั่นคงฮ่องกง นักกิจกรรมถูกดำเนินคดีไปแล้วหลายราย คนที่ลี้ภัยถูกออกหมายจับตามหลัง คนที่ต้องการสมัครรับเลือกตั้งถูกตัดสิทธิ์ ล่าสุด ภายใต้เครื่องมือควบคุมพลเมืองชุดนี้ รัฐบาลฮ่องกงประกาศเลื่อนการเลือกตั้งออกไปถึงหนึ่งปีอย่างไม่หวั่นคลื่นประท้วง
หลังจากนักกิจกรรมเคลื่อนไหวคัดค้านร่างกฎหมายส่งผู้ร้ายข้ามแดน ที่รัฐบาลฮ่องกงเสนอเข้าสภานิติบัญญัติเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา จนได้รับเสียงขานรับเข้าร่วมจากชาวฮ่องกงนับแสน ถึงแม้รัฐบาลฮ่องกงยอมถอนร่างฯ แต่รัฐบาลปักกิ่งดูจะปักใจว่า ไม่อาจปล่อยให้กระแสต่อต้านจีน อันเป็นผลพวงสืบเนื่องจากการประท้วง ลุกลามต่อไปอีก
เราจึงได้เห็นกฎหมายความมั่นคงฮ่องกงที่สภาประชาชนจีนผ่านด้วยเสียงเอกฉันท์ และปักกิ่งประกาศใช้ทันทีเมื่อวันที่ 30 มิถุนายน เพียงเวลาแค่หนึ่งเดือน กฎหมายฉบับนี้ถูกนำมาใช้สมตามเจตนา นั่นคือ กวาดล้างนักกิจกรรม
ภายใต้กฎหมายความมั่นคง นักกิจกรรมจะยอมปิดปากเงียบหรือไม่ รัฐบาลฮ่องกงจะใช้เครื่องมือใหม่นี้กดปราบเสียงเรียกร้องประชาธิปไตยอย่างไร รัฐบาลจีนจะควบคุมฮ่องกงหนักมือขึ้นแค่ไหน เป็นคำถามที่น่าติดตาม
สุ้มเสียงของแกนนำขบวนการประชาธิปไตย ปฏิบัติการของตำรวจฮ่องกง และปฏิกิริยาของจีน ในรอบสัปดาห์ที่ผ่านมา ดูจะไขคำตอบต่อคำถามเหล่านี้บ้างแล้ว
กุญแจมือและหมายจับ
วันรุ่งขึ้นหลังกฎหมายความมั่นคงประกาศใช้ ตำรวจฮ่องกงกรูเข้าจับกุมกลุ่มผู้ชุมนุมที่ออกมาชูป้ายเรียกร้องเอกราช เรียกร้องประชาธิปไตย ในวาระฮ่องกงกลับคืนสู่อธิปไตยจีนเมื่อ 1 กรกฎาคม 1997 โทษฐานฝ่าฝืนคำสั่งห้ามชุมนุม
ในชั่วข้ามคืน คำขวัญ ‘ปลดปล่อยฮ่องกง ปฏิวัติในยุคของเรา’ ซึ่งเป็นคำขวัญหลักของการประท้วงตลอดช่วงเวลาประมาณ 1 ปีครึ่ง กลายเป็นการแสดงออกที่ผิดกฎหมาย ด้วยข้อหายุยงปลุกปั่นให้เกิดการแบ่งแยกประเทศ
เมื่อวันที่ 30 กรกฎาคม กฎหมายความมั่นคงถูกนำมาใช้อีกครั้ง คราวนี้เล่นงานนักกิจกรรมกลุ่มเล็กๆกลุ่มหนึ่งที่ใช้ชื่อว่า ‘Student Localism’ ตำรวจหน่วยใหม่ที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายฉบับนี้ได้จับกุมนักศึกษา 4 คน อายุระหว่าง 16-21 ปี รวมถึงแกนนำกลุ่ม โทนี จุง อายุ 19 ปี
กลุ่ม Student Localism เคยรณรงค์เอกราชของฮ่องกง แต่ได้ประกาศยุบเลิกกลุ่มและเพิกถอนสมาชิกกลุ่มหลังจากรัฐบาลปักกิ่งออกกฎหมายความมั่นคงฮ่องกง
การจับกุมสมาชิกกลุ่มที่ว่านี้ นับเป็นการใช้กฎหมายความมั่นคงฮ่องกงโดยตรงเป็นครั้งแรก ครั้งที่สองที่ตำรวจฮ่องกงใช้อำนาจตามกฎหมายนี้เกิดขึ้นในวันต่อมา (31 กรกฎาคม) โดยออกหมายจับนักกิจกรรมที่ลี้ภัยในต่างแดนจำนวน 6 คน รวมถึงแกนนำขบวนการประชาธิปไตย นาธาน หลอ อายุ 27 ปี ซึ่งออกไปพำนักในอังกฤษ
สถานีโทรทัศน์ซีซีทีวีของรัฐบาลจีน รายงานว่า คนเหล่านี้ถูกออกหมายจับในข้อหาปลุกระดมแยกประเทศ และสมคบกับต่างชาติ
นาธานซึ่งเคยเป็นสมาชิกสภานิติบัญญัติฮ่องกง โพสต์เฟซบุ๊กตอบโต้ว่า นี่เป็นการยัดข้อหา อาชญากรรมเพียงอย่างเดียวของเขาคือ รักฮ่องกง พร้อมกับบอกชาวฮ่องกงว่า อยากให้ทุกคนยืนหยัดต่อต้านการข่มขู่คุกคาม อย่ายอมปิดปากตัวเอง
กฎหมายความมั่นคงดูจะสร้างบรรยากาศของการ ‘จัดระเบียบ’ ในแวดงวงการศึกษาด้วย ในช่วงสัปดาห์แรกของเดือนกรกฎาคม มีรายงานว่า หนังสือที่เขียนโดยนักกิจกรรมอย่างน้อย 9 เล่ม รวมถึงผลงานของ โจชัว หว่อง นักเคลื่อนไหวชื่อดัง และทันยา ชาน สมาชิกสภาฯ ฝ่ายประชาธิปไตย ถูกเก็บออกจากห้องสมุดโรงเรียนและห้องสมุดสาธารณะ
เมื่อวันพุธ (29 กรกฎาคม) มหาวิทยาลัยฮ่องกง (HKU) เลิกจ้างอาจารย์ด้านกฎหมาย เบนนี ไต วัย 56 นักเรียกร้องประชาธิปไตย โดยอ้างเหตุว่า เขาถูกจำคุกเมื่อปี 2019 สืบเนื่องจากการประท้วงเมื่อปี 2014 ขณะเดียวกัน รัฐมนตรีศึกษาของฮ่องกงออกประกาศห้ามชุมนุมภายในและด้านหน้าของโรงเรียน
ตัดสิทธิสมัครเลือกตั้ง
นอกจากนี้ กฎหมายความมั่นคงถูกนำมาใช้เป็นข้ออ้างในการตัดสิทธิทางการเมืองของนักกิจกรรม เมื่อวันที่ 30 กรกฎาคม รัฐบาลฮ่องกงแถลงว่า ผู้สมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภานิติบัญญัติฮ่องกง จำนวน 12 คน รวมถึงโจชัว หว่อง ขาดคุณสมบัติในการสมัคร
ทางการฮ่องกงอ้างเหตุผล 3 ข้อ คือ 1 คนเหล่านี้วิจารณ์กฎหมายความมั่นคงของจีน 2 ประกาศเจตนาที่จะชนะเลือกตั้งเป็นเสียงข้างมากเพื่อสกัดกั้นการออกกฎหมาย และ 3 ไม่ยอมรับอำนาจอธิปไตยเหนือฮ่องกงของจีน
ทันทีที่สิ้นเสียงคำประกาศนี้ สำนักประสานงานของจีนประจำฮ่องกง ซึ่งทำหน้าที่เป็นตัวแทนรัฐบาลจีนในเขตปกครองพิเศษแห่งนี้ ออกถ้อยแถลงชื่นชมคำวินิจฉัย โดยบอกว่า ผู้สมัครเหล่านี้เป็น ‘เด็กเกเรที่ล้ำเส้นกฎหมาย’
หว่อง วัย 23 บอกกับผู้สื่อข่าวว่า การต่อต้านจะดำเนินต่อไป เขาหวังว่าโลกจะยืนเคียงข้างพวกเขาในการต่อสู้อันยากลำบากที่จะมาถึง
เลื่อนเลือกตั้ง
ในการเลือกตั้งสมาชิกสภานิติบัญญัติที่กำหนดมีขึ้นในเดือนกันยายนนี้ ฝ่ายประชาธิปไตยตั้งความหวังที่จะครองเสียงข้างมาก สภามีทั้งหมด 70 ที่นั่ง สมาชิกครึ่งหนึ่งมาจากการเลือกตั้งทางตรง อีกครึ่งมาจากการเลือกตั้งทางอ้อม ผู้บริหารมาจากการคัดเลือกของคณะกรรมการที่นิยมจีน
แต่ความหวังนี้ดูจะห่างไกลออกไป หลังจากเพิกถอนสิทธิลงสมัครของนักกิจกรรม รัฐบาลฮ่องกงลงดาบสองเมื่อวันสุดท้ายของเดือนกรฎาคม ด้วยการประกาศเลื่อนการเลือกตั้งออกไป 1 ปี โดยอ้างการป้องกันโรคระบาด
คำประกาศนี้ชวนให้สงสัยว่า รัฐบาลฮ่องกงกลัวว่า กระแสประชาธิปไตยที่พุ่งสูงตลอดปีที่ผ่านมาจะหลากท่วมสภาหรืออย่างไร หรือว่าทางการต้องการซื้อเวลาที่จะเด็ดปีกฝ่ายตรงข้ามทางการเมืองก่อนเลือกตั้ง?
อ้างอิง :
AFP via ABS-CBN News, 31 July 2020
AFP via France24, 31 July 2020
AFP via Channel News Asia, 31 July 2020
AFP via Yahoo! News, 31 July 2020
ภาพ: Anthony WALLACE / AFP
Tags: ฮ่องกง, ร่างกฎหมายความมั่นคง
