วันคริสต์มาสปีนี้ใกล้จะเวียนมาบรรจบอีกครั้ง หลายคนก็เริ่มเตรียมหาของขวัญมอบให้กับเพื่อนฝูงญาติมิตรหรือคนรักเพื่อฉลองเทศกาลแห่งการให้
พอพูดถึงการให้แล้ว คำแรกที่คนส่วนใหญ่จะคิดถึงในภาษาอังกฤษก็คือคำว่า give ด้วยความที่คำคำนี้เป็นหนึ่งในคำพื้นฐาน จึงไม่น่าแปลกใจเลยว่าคำว่า give จะไปปรากฏในสำนวนต่างๆ ในรูป give someone … มากมายในภาษาอังกฤษ
สัปดาห์นี้ ไปทดสอบกันว่าถ้ามีคนมอบสิ่งเหล่านี้ให้กับคุณ รู้หรือไม่ว่าจริงๆ แล้วเขากำลังให้อะไรเรา
ของขวัญชิ้นที่ 1
An earful
ก. หูฟัง
ข. ที่อุดหู
ค. คำด่า
คำตอบ ค. คำด่า
คำว่า earful นี้มาจาก ear ที่แปลว่า หู กับ -ful ที่ใช้บอกปริมาณอย่างในคำว่า handful (ปริมาณหนึ่งกำมือ) หรือ spoonful (ปริมาณหนึ่งช้อน) รวมได้ความหมายตรงตัวคือ เต็มหู แต่สิ่งที่เต็มหูในที่นี้หาใช่ขี้หูแต่อย่างใด แต่หมายถึง คำด่าหรือตำหนิติเตียน
ดังนั้น สำนวน give someone an earful จึงหมายถึง ด่าจนหูชา นั่นเอง ตัวอย่างเช่น My wife gave me an earful when she found out how much I had spent on my cameras. ก็จะหมายถึง พอรู้ว่าซื้อกล้องไปกี่ตังค์ เมียสวดยับเลย
ของขวัญชิ้นที่ 2
The cold shoulder
ก. ฟองน้ำเสริมไหล่แช่เย็น
ข. พลาสเตอร์ยาแปะไหล่ชนิดเย็น
ค. การเมิน
คำตอบ ค. การเมิน
หลายคนเห็นสำนวน give someone the cold shoulder อาจจะงงว่าไหล่เย็นคืออะไร ทำไมถึงเย็น เกี่ยวอะไรกับการเมินคน
อันที่จริงแล้ว ไหล่ในสำนวนนี้ไม่ใช่ไหล่คน แต่เป็นท่อนขาหน้าของสัตว์ตั้งแต่หัวไหล่ลงมาที่เอามาใช้ทำอาหาร ในสมัยก่อน เวลามีแขกเหรื่อมาเยี่ยมเยียน เจ้าบ้านก็จะต้องต้อนรับขับสู้อย่างดี ดูแลปูเสื่อนำอาหารออกมารับรอง นำอาหารร้อนๆ มาเลี้ยงให้อิ่มอุ่นท้อง
แต่ถ้าแขกคนนั้นไม่เป็นที่ต้อนรับ เจ้าบ้านก็ส่งสัญญาณด้วยการเสิร์ฟเนื้อช่วงหัวไหล่ให้กิน เพราะเป็นเนื้อส่วนที่เหนียว เท่านั้นไม่พอ ยังเสิร์ฟแบบเย็นๆ ให้อีกด้วย เพื่อให้รู้ตัวชัดเจนว่าเจ้าบ้านไม่ใคร่จะต้อนรับขับสู้
ด้วยเหตุนี้ สำนวน give someone the cold shoulder จึงกลายมาหมายถึง เมิน ทำตัวเย็นชาใส่ ตัวอย่างเช่น Ken has been giving me the cold shoulder since he found out that I went out with his ex. เคนทำตัวเย็นชากับเราตั้งแต่ที่รู้ว่าเราไปเดทกับแฟนเก่ามัน
ของขวัญชิ้นที่ 3
A raspberry
ก. แรสพ์เบอร์รี่
ข. กระเช้าผลไม้
ค. แลบลิ้นปลิ้นตา
คำตอบ ค. แลบลิ้นปลิ้นตา
สำนวน give someone a raspberry นี้หมายถึง แลบลิ้นแบร่ๆ เพื่อล้อเลียนหรือเย้ยหยัน จะพูดว่า blow someone a raspberry ก็ได้
ที่ลูกเบอร์รี่สีแดงนี้มาเกี่ยวกับการแลบลิ้นได้แม้จะดูไม่เกี่ยวข้องกันเลย ก็เพราะที่มาของสำนวนนี้เป็นการเล่นคำคล้องจองของชาวค็อกนีย์ในอังกฤษ (Cockney rhyming slang) สแลงประเภทนี้จะใช้คำหนึ่งเรียกของอีกอย่างที่คล้องจองกัน ตัวอย่างเช่น เรียก เท้า ว่า plate เพราะคำว่า feet คล้องกับ meat ในคำว่า plate of meat หรือ เรียก บันได ว่า apples เพราะ apples and pears คล้องกับ stairs ที่แปลว่า บันได
ส่วนคำว่า raspberry นี้มาจาก raspberry tart (ขนมทาร์ตไส้แรสพ์เบอร์รี่) ซึ่งคล้องจองกับคำว่า fart ที่แปลว่า ตด ซึ่งเป็นเสียงที่คนทำเวลาแลบลิ้นปลิ้นตาล้อเลียนคนอื่น ดังนั้น raspberry จึงกลายมาหมายถึงการแลบลิ้นปลิ้นตานั่นเอง ตัวอย่างเช่น Did that little bastard just gave you a raspberry? หมายถึง นี่ไอ้เด็กผีมันแลบลิ้นใส่แกเหรอ
ของขวัญชิ้นที่ 4
An inch
ก. ไม้บรรทัดขนาดหนึ่งนิ้ว
ข. นิ้วมือหนึ่งนิ้ว
ค. ได้คืบจะเอาศอก
คำตอบ ค. ได้คืบจะเอาศอก
สำนวน give someone an inch จริงๆ แล้วย่อมาจากสำนวนเต็ม give someone an inch and he will take a mile แปลตรงตัวก็คือ ให้ไปหนึ่งนิ้วแล้วเดี๋ยวก็จะเอาหนึ่งไมล์ ตรงกับสำนวนไทย ได้คืบจะเอาศอก
ที่น่าสนใจก็คือแต่ก่อนไม่ได้ใช้คำว่า mile แต่จะพูดว่า give someone an inch and he will take an ell ซึ่งเป็นหน่วยวัดความยาวประมาณหนึ่งเมตรนิดๆ ที่ใช้ในสมัยก่อน แต่ปัจจุบันไม่ใช้แล้ว
สำนวนนี้ใช้เพื่อพูดถึงเมื่อฝ่ายหนึ่งยอมให้อีกฝ่ายแล้วเป็นเหตุให้อีกฝ่ายได้ใจและเรียกร้องเพิ่มเติม ตัวอย่างเช่น หากมีคนมาขอยืมเงินเพื่อนเรา แล้วเราอยากเตือนเพื่อนว่าอย่าให้ยืมเลย เดี๋ยวยืมแล้วจะได้ใจแล้วยืมอีกบ่อยๆ ดีไม่ดียืมจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ เราก็อาจบอกเพื่อนว่า Give him an inch, and he’ll take a mile.
ของขวัญชิ้นที่ 5
A run for their money
ก. วิ่งชิงถ้วยและเงินรางวัล
ข. วิ่งระดมทุน
ค. รู้สึกร้อนๆ หนาวๆ
คำตอบ ค. รู้สึกร้อนๆ หนาวๆ
สำนวน give someone a (good) run for their money หมายถึง เก่งจนทำให้คนที่เป็นตัวเต็งต้องรู้สึกร้อนๆ หนาวๆ เลยทีเดียว ตัวอย่างเช่น หากทีมบาสเก็ตบอลหน้าใหม่มาแรงมากจนแม้แต่แชมป์เก่าหลายสมัยยังต้องระวังโดนโค่นแชมป์ ทำให้แชมป์ต้องเล่นสุดแรงเกิด ก็อาจจะพูดว่า The new team is giving the reigning champion a run for their money.
สำนวนนี้แปลตรงตัวได้ความประมาณว่า เล่นเอาจนต้องวิ่งให้คุ้มทุน ที่มีทั้งการวิ่งและเงินอยู่ในสำนวนก็เพราะว่ากันว่าสำนวนนี้มาจากการแข่งม้า เนื่องจากการแข่งม้าต้องลงทุนเงินไม่ใช่น้อย ทั้งค่าดูแลม้าและค่าเสื้อผ้าของคนขี่ ดังนั้น หากตอนลงแข่งแล้วแค่วิ่งเหยาะๆ ก็ชนะแล้ว ก็อาจจะบอกว่าวิ่งไม่คุ้มเงิน แต่ถ้าลงแข่งแล้วเจอม้าที่เก่งมากๆ จนต้องควบสุดแรงเกิดชนิดที่เรียกได้ว่าคุ้มค่าเงินทุกแดงที่ลงทุนไป ก็อาจจะบอกว่า ม้าตัวที่เป็นคู่แข่งทำให้ม้าตัวเต็งต้องวิ่งจนคุ้มทุน ซึ่งเป็นที่มาของสำนวนนี้นี่เอง
ของขวัญชิ้นที่ 6
A piece of your mind
ก. เสี้ยวใจ
ข. เศษสมอง
ค. คำด่า
คำตอบ ค. คำด่า
คำว่า mind ในที่นี้ไม่ได้หมายถึง หัวใจ ในฐานะที่อยู่ของอารมณ์รักโลภโกรธหลงทั้งหลาย แต่หมายถึง ความรู้สึกนึกคิด ดังนั้น เวลาที่พูดว่า give someone a piece of your mind จึงหมายถึง ให้อีกฝ่ายได้รับรู้ว่าเราคิดอะไรอยู่ เพียงแต่บังเอิญว่าในที่นี้ สิ่งที่เปิดเผยให้อีกฝ่ายได้รับรู้คือความไม่พอใจของเรานั่นเอง
ดังนั้น สำนวนนี้จึงใช้หมายถึง ด่า พูดแสดงความไม่พอใจ ตัวอย่างเช่น หากน้องชายของเราลืมปิดแก๊สซ้ำแล้วซ้ำเล่าจนเราฟิวส์ขาดและด่าน้องไป เราก็อาจพูดว่า He didn’t turn off the gas again, so I gave him a piece of my mind.
ของขวัญชิ้นที่ 7
A wide berth
ก. ท่าเทียบเรือกว้างพิเศษ
ข. ตู้นอนกว้างพิเศษ
ค. หลีกเลี่ยง
คำตอบ ค. หลีกเลี่ยง
คำว่า berth จริงๆ แล้วเป็นศัพท์ทางการเดินเรือ หมายถึง ระยะห่างระหว่างตัวเรือกับวัตถุอื่น เช่น หินโสโครก หรือ ภูเขาน้ำแข็ง ปกติแล้ว คนเดินเรือต้องพยายามควบคุมเรือให้เว้นระยะจากวัตถุต่างๆ ให้ห่างเข้าไว้เพื่อไม่ให้เรือได้รับความเสียหาย พูดอีกอย่างก็คือ ต้องพยายามควบคุมเรือเพื่อเลี่ยงสิ่งที่จะเป็นอันตรายต่อเรือนั่นเอง
ดังนั้น สำนวน give someone or something a wide berth จึงนำมาใช้หมายถึง เลี่ยง อยู่ห่างๆ เข้าไว้ ตัวอย่างเช่น ถ้าเราเลี่ยงไม่ไปห้างแห่งหนึ่งเพราะรู้ว่าแฟนเก่าไปบ่อยๆ ก็อาจจะบอกว่า I’ve been giving that shopping mall a wide berth. I don’t want to run into him.
บรรณานุกรม
- American Heritage Dictionary of the English Language
- Ayto, John. Oxford Dictionary of English Idioms. OUP: Oxford, 2009.
- Cambridge Advanced Learners’ Dictionary
- Gulland, Daphne M., and Hinds-Howell, David. The Penguin Dictionary of English Idiom. Penguin Books: London, 2002.
- Jack, Albert. Red Herrings and White Elephants: The Origins of the Phrases We Use Every Day. Metro Publishing: London, 2004.
- Longman Dictionary of Contemporary English
- Oxford Advanced Learners’ Dictionary
- Shorter Oxford English Dictionary
- Taggart, Caroline. An Apple a Day: Old-fashioned Proverbs and Why They Still Work. Michael O’ Mara Books: London, 2009.
