ทำไม Super Bowl จึงเป็นการแข่งกีฬาที่มีมูลค่ามากที่สุดในโลก

แม้ว่ากีฬาอย่างอเมริกันฟุตบอลจะไม่เป็นที่นิยมในประเทศไทยมากนัก เมื่อเทียบกับกีฬายอดฮิตชนิดอื่น กระทั่งกฎกติกาของการเล่นที่ไม่คุ้นหู แต่ถึงคุณไม่ได้เป็นแฟนอเมริกันฟุตบอล อย่างน้อยที่สุดก็น่าจะเคยผ่านตามาบ้าง กับสุดยอดการแสดงของศิลปินและวงดนตรีระดับโลก ช่วงพักครึ่งของศึก Super Bowl หรือ ‘Super Bowl Half Time Show’ ในทุกปี

คำถามคือ ทำไม ‘อเมริกันฟุตบอล’ ซึ่งเป็นกีฬาที่ไม่ได้แพร่หลายเป็นที่ยอมรับไปทั่วโลกถึงมีอิทธิพลมากขนาดนั้น กระทั่งเกมการแข่งขันฟุตบอลโลกที่ทั่วโลกให้การยอมรับ ก็อาจไม่ได้รับการติดตามมากเท่า 

ก่อนที่จะค้นหาคำตอบ ต้องย้อนไปอธิบายความยิ่งใหญ่ของการแข่งขัน Super Bowl ก่อนว่า ทำไมการแข่งระหว่างทีมอเมริกันฟุตบอล 2 ทีม ถึงได้เป็นเรื่องราวใหญ่โตขนาดนี้

Super Bowl เป็นการแข่งขันรอบชิงชนะเลิศประจำปีของทีมอเมริกันฟุตบอลอาชีพ NFL หรือ National Football League โดยเป็นการชิงแชมป์ระหว่างทีมชนะเลิศจากฝั่ง NFC (National Football Conference) และสาย AFC (American Football Conference) จัดขึ้นในทุกวันอาทิตย์สุดท้ายของเดือนมกราคม หรืออาทิตย์แรกของเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปี

พื้นฐานของชาวอเมริกันคือเป็นพวกที่คลั่งไคล้กีฬาเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะกับกีฬาอเมริกันฟุตบอล จากการเก็บผลสำรวจพบว่า มากกว่า 34 เปอร์เซ็นต์ ของชาวอเมริกันเลือกให้กีฬาที่ต้องเข้าปะทะนี้เป็นกีฬาโปรดของตน ซึ่งความคลั่งไคล้นี้ไม่ใช่แค่ธรรมดา แต่เรียกได้ว่าบูชาเป็นศาสนาเลยก็ว่าได้ หากคุณเป็นนักกีฬาอเมริกันฟุตบอลของโรงเรียน คุณจะกลายเป็นหนึ่งในคนที่ฮ็อตที่สุดในโรงเรียนไปโดยปริยาย

วันที่มีการจัดแข่งอเมริกันฟุตบอลปกติ ทุกคนในครอบครัวจะนั่งจดจ่ออยู่หน้าทีวีเพื่อเชียร์ทีมรักของตนร่วมกัน บาร์ร้านอาหารจะเต็มไปด้วยเสียงเชียร์โห่ร้องเพลงเชียร์ พร้อมกับกลิ่นแอลกอฮอล์ที่คละคลุ้ง แต่ไม่ใช่กับนัดชิงชนะเลิศหรือ Super Bowl ที่ดูเหมือนบรรยากาศจะอยู่คนละระดับเลยทีเดียว

เนื่องจากเกมการแข่งขันอเมริกันฟุตบอลที่ใหญ่ที่สุดในโลก และมีผู้ชมเยอะที่สุดในโลกมากกว่า 100 ล้านคน ไม่ใช่การแข่งในระดับธรรมดาๆ ในวันแข่งขัน ถนนทั่วทั้งประเทศอเมริกันจะ ‘เงียบเหมือนป่าช้า’ เพราะทุกสายตาจะจับจ้องอยู่ที่เกมที่กำลังจะเริ่ม หากใครมีเงินก็จะพยายามหาตั๋วไปดูการแข่งขันสดๆ ซึ่งเรียกได้ว่าหายากเป็นที่สุด 

คนอเมริกันขึ้นชื่อสำหรับการจับจ่ายใช้สอย โดยเฉพาะกับเทศกาลสำคัญ เคยมีการเก็บสถิติภายในวันที่มีการแข่ง Super Bowl ว่า โดยเฉลี่ยแล้ว พิซซ่า ฮัท ขายพิซซ่าได้ถึง 2 ล้านถาดในวันที่มีการแข่งขัน และยอดขายเบียร์ขายได้มากกว่า 1,248 ล้านกระป๋อง นอกจากนี้ยังมีสถิติที่ระบุว่า คนอเมริกันกินไก่ทอดประมาณ 1,250 ล้านปีก ซึ่งนับเป็นระยะทางถึง 1 ใน 4 ของโลกไปยังดวงจันทร์เลยทีเดียว 

เมื่อทุกสายตาของชาวอเมริกันจับจ้องไปยังการแข่ง Super Bowl จึงทำให้ ‘แอร์ไทม์’ สำหรับการลงโฆษณาในวันที่มีการแข่งขันนั้นสูงลิ่ว และมีแบรนด์หลายแบรนด์ต่างประมูลกันเพื่อที่จะให้โฆษณาของตนได้รับแอร์ไทม์ในระหว่างการแข่ง โดยมูลค่าของโฆษณาในการแข่ง Super Bowl ตกอยู่ที่ 5 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อ 30 วินาที และมีอัตราที่เพิ่มขึ้นทุกปี 

การโฆษณาในการแข่งขันนี้ทำให้เหล่าครีเอทีฟโฆษณาต่างต้องการที่จะนำเสนอหนังโฆษณาของตนผ่านช่วงเวลาโฆษณาของการแข่ง ยกตัวอย่างหนังโฆษณาที่ถูกกล่าวขานว่าเป็นหนึ่งในตำนาน ที่บริษัทเทคโนโลยีระดับโลกอย่าง Apple ออกโฆษณาโปรโมตเครื่อง Macintosh 1984 ซึ่งได้รับกระแสตอบรับอย่างดีจนทำให้ยอดขายของเครื่องแมคอินทอชขายดีอย่างถล่มทลาย 

ด้วยความที่ Super Bowl กลายเป็นงานแข่งกีฬาที่เป็นการแข่งขันแย่งชิงแอร์ไทม์ของเหล่าสปอนเซอร์และคนซื้อพื้นที่โฆษณา ทาง NFL จึงต้องการที่จะเพิ่มมูลค่าของแอร์ไทม์ตรงนี้ให้เพิ่มสูงไปมากกว่าเดิม ในปี 1967 NFL จึงได้เริ่มจัด Halftime Show ซึ่งจะเป็นการแสดงถึงศักยภาพของวงโยธวาทิตและเชียร์ลีดเดอร์จากมหาวิทยาลัยต่างๆ ที่ได้รับคัดเลือก เพื่อต้องการสร้างสิ่งที่ตื่นตาตื่นใจให้กับผู้ชม และดึงดูดผู้ที่ไม่ใช่คอกีฬาให้ติดตาม Super Bowl ด้วย จนกระทั่งในปี 1991 ที่ Halftime Show ได้เปลี่ยนเป็นการแสดงของเหล่าศิลปินที่มีชื่อเสียงอย่างเต็มรูปแบบ 

แต่ระดับ Super Bowl ศิลปินที่มาเล่นในช่วงพักครึ่งจะเป็นศิลปินธรรมดาไม่ได้ ต้องเป็นศิลปินระดับโลกที่มีคนรู้จักระดับ 10 ล้านคนขึ้นไป และต้องออกแบบโชว์ให้เป็นที่พอใจอีกด้วย ทำให้การที่ได้รับเชิญให้ไปแสดงยัง Half Time Show ‘ไม่จำเป็นที่จะต้องจ่ายเงินให้ศิลปินแม้แต่บาทเดียว’ เพราะการแสดงบน Super Bowl เทียบได้กับเกียรติยศสูงสุดของศิลปินนักดนตรีแล้ว ที่ได้ทำการแสดงต่อสายตาของชาวอเมริกันทุกคนที่จับจ้อง

ด้วยความนิยมของกีฬาและเหตุผลทางการตลาดประกอบกัน ทำให้สามารถพูดได้อย่างเต็มปากว่า Super Bowl เป็นการแข่งขันแห่งทุนนิยมโดยแท้ เพราะในบางปี ผู้คนจดจำชื่อของศิลปินที่ขึ้นแสดงใน Half Time Show มากกว่านักกีฬาที่มีชื่อทำทัชดาวน์เสียอีก

ภาพ: AFP, Reuters

อ้างอิง:

https://edition.cnn.com/2021/02/05/sport/super-bowl-halftime-show-the-weeknd-cmd-spt-intl/index.html 

https://www.sportsnet.ca/football/nfl/super-bowl-halftime-show-history/ 

https://kslsports.com/427901/like-it-or-not-heres-why-the-super-bowl-halftime-show-was-important-for-the-underrepresented/ 

https://qz.com/1794113/how-the-nfl-super-bowl-became-a-cultural-phenomenon/ 

https://www.wonderopolis.org/wonder/what-s-so-super-about-super-bowl-sunday 

https://reneenicolegray.medium.com/the-evolution-of-the-super-bowl-halftime-show-bfc239ad49f8 

https://www.unlockmen.com/super-bowl-half-time-show/ 

https://www.dooddot.com/culture-superbowl-halftime-shows/ 

https://www.matichonweekly.com/featured/article_24050