พา ‘บิลลี่’ กลับบ้านบางกลอย พร้อมฟังข้อกังวลจากคนในพื้นที่ กรณีเตรียมขึ้นทะเบียนแก่งกระจานเป็นมรดกโลก

28 มกราคมที่ผ่านมา มึนอ – พิณนภา พฤกษาพรรณ ภรรยาพร้อมด้วยครอบครัวและชาวกะเหรี่ยงบ้านบางกลอย ร่วมกันทำพิธีศพให้กับบิลลี่ – พอละจี รักจงเจริญ พร้อมทั้งนิมนต์พระสงฆ์สวดบังสุกุล ที่ศาลาพอละจี บ้านบางกลอย อ.แก่งกระจาน จ.เพชรบุรี

ก่อนหน้านี้ บิลลี่หายตัวไปอย่างลึกลับมาตั้งแต่ปี 2557 ภายหลังจากถูกควบคุมตัวโดยเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติ ตลอด 5 ปีที่ผ่านมา ภรรยาและครอบครัวพยายามยื่นเรื่องต่อหน่วยงานภาครัฐเพื่อให้ช่วยติดตามคดี แต่ยังไม่มีความคืบหน้า จนกระทั่งกรมสอบสวนคดีพิเศษออกมาแถลงความคืบหน้าคดีเมื่อ 3 กันยายน 2562 ว่า พบหลักฐานสำคัญที่บ่งชี้ว่า บิลลี่ – พอละจี รักจงเจริญ แกนนำชาวกะเหรี่ยงที่ออกมาเรียกร้องสิทธิชุมชนในผืนป่าแก่งกระจาน เสียชีวิตแล้วจากการถูกฆาตกรรม 

พิธีศพครั้งนี้ เป็นพิธีการตามประเพณี ที่แม้ไม่พบร่าง ไม่มีอัฐิ แต่เมื่อรู้แล้วว่าบิลลี่เสียชีวิตจริง ตามจารีตก็ถือว่าให้ใช้เสื้อผ้ามาประกอบพิธีแทน และหลังจากทำพิธีแล้ว เครือข่ายกะเหรี่ยงเพื่อวัฒนธรรมสิ่งแวดล้อมเขตงานตะนาวศรี จึงจัดเสวนาเรือง “ความกังวลของชาวบ้านต่อการขึ้นทะเบียนกลุ่มป่าแก่งกระจานเป็นมรดกโลก” ทั้งนี้ ความกังวลหลักเกิดมาจากปัญหาความไม่ชัดเจนเรื่องขอบเขตที่ดินทำกิน ซึ่งทำให้ชาวกะเหรี่ยงเกรงว่า ขั้นตอนของการขึ้นทะเบียนมรดกโลกนี้อาจทำให้ชาวบ้านได้รับผลกระทบ

หลังจากจบการเสวนาแล้ว ทั้งหมดได้ร่วมกันอ่านแถลงการณ์ในนามของชุมชนเผ่าพื้นเมืองในพื้นที่กลุ่มป่าแก่งกระจาน โดยมีข้อเรียกร้องให้รัฐต้องฟื้นฟูวิถีชีวิตชาวกะเหรี่ยงดั้งเดิม ตามแนวทางที่เคยระบุไว้ในมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 3 สิงหาคม 2553 ว่าด้วยการฟื้นฟูวิถีชีวิตชาวกะเหรี่ยง ทั้งการทำไร่หมุนเวียนและใช้ประโยชน์ทรัพยากรธรรมชาติบนฐานองค์ความรู้ของชุมชน และต้องยุติการจับกุมชาวกะเหรี่ยงที่อยู่อาศัยและทำกินในพื้นที่ดังเดิม

ชาวกะเหรี่ยงยังเสนอให้รัฐต้องยอมรับรูปแบบการจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างมีส่วนร่วมระหว่างรัฐกับชุมชน และแสดงความจริงใจในการดำเนินคดีเกี่ยวกับการเสียชีวิตของบิลลี่ โดยนำตัวผู้กระทำความผิดมาลงโทษตามกฏหมาย

ทั้งนี้ พื้นที่ป่าแก่งกระจาน ถูกปฏิเสธเมื่อเดือนกรกฎาคม 2562 จากการได้เป็นมรดกโลก โดยหนึ่งในเหตุผลที่ถูกปฏิเสธ เป็นเพราะพื้นที่แห่งนี้ยังมีข้อครหาเรื่องการละเมิดสิทธิมนุษยชน และให้ไทยทำเอกสารเพิ่งเติมเพื่อยื่นเรื่องใหม่อีกครั้งใน 3 ปีข้างหน้า