มือหนึ่งถือแก้วมัทฉะลาเต้ อีกมือเปิดหนังสือของนักเขียนสตรีนิยม (Feminist) ค้างไว้ที่หน้าตรงกลาง พร้อมฟังเพลงของ ‘แคลร์โร (Clairo)’ หรือ ‘บีบาดูบี (beabadoobee)’ จากหูฟังมีสาย และสะพายกระเป๋าผ้าบนบ่า นี่คืออัตลักษณ์ของ ‘Performative Male’ ที่กำลังถูกพูดถึงไปทั่วโลกในตอนนี้
เมื่อพูดถึง Performative Male หลายคนอาจมองว่า เป็นรสนิยม ความชอบ ความสนใจส่วนตัวของผู้ชายเลือกแต่งตัวดูดี เลือกเสพสื่อเหมือนผู้หญิง หรือเลือกแสดงออกแบบใดก็ได้ และไม่ควรไปแปะป้ายหรือหยามหมิ่นรสนิยมแบบ Performative Male
ทว่านี่เป็นความเข้าใจที่คลาดเคลื่อน เพราะแท้จริงแล้วนิยามจาก Urban Dictionary (กรกฎาคม 2025) บอกว่า Performative Male คือ “กลุ่มย่อยของ ‘หนุ่มนิสัยดี (Nice Guy)’ ที่พยายามเข้าถึงความเป็นผู้หญิงมากเกินไปหรือเสแสร้งทำเป็นชอบสิ่งต่างๆ เช่น K-pop กระเป๋าผ้า รักการอ่าน ดื่มมัทฉะ ฟังเลเวย์ (Laufey) หรืออะไรแนวนี้เพื่อเพิ่มความนิยมในหมู่สาวๆ ซึ่งมักจะหมายถึงการละทิ้งตัวตนที่แท้จริง เพื่อสร้างภาพต่อคนรักตลอด 24 ชั่วโมง และอาจนำไปสู่ความตึงเครียดในความสัมพันธ์เมื่อคนรักรู้ว่า เขาทำแบบนั้นเพื่อหวังผลในความสัมพันธ์”
ในสายตาผู้หญิงหัวก้าวหน้าที่กำลังมองหาผู้ชายธงเขียว (Green Flag) ผู้ซึ่งฉลาด เปิดกว้าง และเข้าใจเฟมินิสต์ อาจเคยถูกตาต้องใจผู้ชายสไตล์นี้ แต่ไม่ใช่ในวันนี้ เพราะทุกคนรู้ทันกันหมดแล้วว่าภายในคือธงแดง (Red Flag) และปัญหาของ Performative Male อยู่ที่การเริ่มต้นจากการโกหกปิดบังรสนิยม ตลบตะแลงว่าเป็นเฟมินิสต์ให้ผู้หญิงไว้ใจ อาจนำไปสู่การล่อลวงทางเพศ (Sexual Harassment)
แต่เมื่อเหยื่อไม่ยอมตกหลุมพรางที่ขุดไว้ การพยายามแสดงออกเป็น ‘ลูกแตงโม เขียวนอกแดงใน’ จึงไม่มีประโยชน์อีกต่อไป และภาพของ Performative Male จึงค่อยๆ เลือนหาย เหลือเพียงผู้ชาย ‘ตัวจริง’ ที่เป็นตัวของตัวเองจริงๆ แม้จะมีจำนวนไม่มากก็ตาม
อย่างไรก็ตาม ภาพและคอนเทนต์ของ Performative Male ที่เห็นในโซเชียลฯ ทุกวันนี้เป็นเพียงมีม (Meme) และการล้อเลียน (Parody) ที่ทำขึ้นเพื่อล้อเลียนพวกอาหวัง (คำสแลงไวรัลที่ใช้เรียกผู้ชายสายอบอุ่นที่แสดงออกว่า หวังดีต่อสาวๆ แต่แอบมีเจตนาแฝง) ผู้ชายบางคนจัดอยู่ในกลุ่มเพื่อนหญิงพลังหญิง หรือเป็นเฟมินิสต์ เพียงแต่ไม่ได้ชอบดื่มมัทฉะ ไม่ฟังเพลง หรือไม่อ่านหนังสือที่ถูกหยิบมาเป็นสัญลักษณ์ จนการล้อเลียนกลายเป็นการแสดงซ้อนแสดง ที่ขยายขอบเขตไปกว้างไกลกว่า Performative Male แบบต้นฉบับ (ที่ในวันนี้อาจเปลี่ยนตัวตนกันหมดแล้ว)
บรรยากาศ Performative Male Contest ที่ The Sneaker Laundry Lab เมืองซิดนีย์ ออสเตรเลีย
รู้ไหมว่า การเอาคืนผู้ชายธงแดงไม่ได้มีเพียงแค่นั้น เพราะอีกหลายเมืองในโลกมีการจัดประกวดแข่งขัน ‘Performative Male Contest’ ชิงรางวัลผู้ชายที่แสดงเก่งที่สุด พร้อมมอบรางวัลให้ จึงเป็นที่มาของคำถามว่า ทำไมต้องเป็นมัทฉะ เพลงของศิลปินหญิงอินดี้ หนังสือสตรีนิยม และกระเป๋าผ้า อะไรทำให้ส่วนผสมเหล่านี้ถูกหยิบมาเป็นสัญลักษณ์ The Momentum จึงชวนไขปริศนาเบื้องหลังองค์ประกอบของ Performative Male
ถอดรหัสเครื่องมือปลอมตัวเป็นเฟมินิสต์ของผู้ชายธงแดง
นกยูงตัวผู้รำแพนหางเพื่ออวดโฉมฉันใด Performative Male ก็เป็นการล่อซื้อใจฉันนั้น
สิ่งที่น่าตั้งคำถามคือ เครื่องมือหรือพรอพทั้งหลายที่ถูกหยิบมาใช้ในการเพอร์ฟอร์ม อย่างหนังสือ แก้วมัทฉะ เพลงที่ฟัง และกระเป๋าผ้า องค์ประกอบเหล่านี้ซ่อนสัญญะอะไรไว้
เมื่อเป้าหมายของ Performative Male แบบดั้งเดิมคือ การชนะใจสาวเฟมินิสต์หัวสมัยใหม่ อะไรจะแสดงความเข้าใจสาวๆ ได้ชัดเจนไปกว่าการอ่านหนังสือเฟมินิสต์ ซึ่งนักเขียนที่ถูกหยิบยกมาใช้การแสดงบ่อยครั้ง เช่น แซลลี รูนีย์ (Sally Rooney), เบลล์ ฮุกส์ (Bell Hooks) และโจน ดิเดียน (Joan Didion) แม้ในความเป็นจริงพวกเขาจะไม่ได้อ่านหนังสืออย่างตั้งใจ แต่อาศัยการพูดถึงแนวคิดเฟมินิสต์ หรือเลือกใช้ประโยคหรือคำพูดเพื่ออวยเพศหญิงเพื่อสร้างภาพแทน
แม้ตัวตนจริงของ Performative Male อาจไม่อ่านหนังสือเฟมินิสต์ ทว่าการฟังเพลงของศิลปินเฟมินิสต์ให้จบครบทั้งอัลบั้มเป็นเรื่องที่ง่ายและใช้เวลาไม่นาน ทั้งแคลร์โร, บีบาดูบี, เลเวย์ (Laufey) และลานา เดล เรย์ (Lana Del Ray) อีกทั้งการฟังเพลงจากศิลปินหญิงอินดี้ยังเป็นการสะท้อนถึงการสนับสนุน และยกย่องความเก่งกาจของผู้หญิงในอุตสาหกรรมบันเทิง ซึ่งความจริงแล้วศิลปินหญิงเหล่านี้อาจเป็นคนโปรดของ Performative Male จริงๆ ก็เป็นได้ 
Aesthetic
จากรสนิยมการเสพสื่อ มาสู่รสนิยมการกินดื่ม เครื่องดื่มสีเขียวอย่าง ‘มัทฉะ’ ได้กลายเป็นสัญลักษณ์ของ Performative Male ที่ขาดไม่ได้
เดิมทีในโลกตะวันออก มัทฉะคือเครื่องดื่มไร้เพศที่ใครๆ ก็ดื่มได้ แต่เมื่อมัทฉะกลายเป็นไวรัลในโซเชียลฯ และถูกผูกเข้ากับภาพของเหล่าเซเลบริตีหญิง เหล่าชายแท้จึงมองว่า มัทฉะเป็นเครื่องดื่มหน่อมแน้ม ก่อนที่กระแส ‘Matcha Man’ หรือมัทฉะแมนจะเกิดขึ้น ซึ่งก็คือการที่ผู้ชายถ่ายภาพคู่กับแก้วมัทฉะเพื่อแสดงออกว่าเป็นผู้ชายอ่อนโยน ทำให้มัทฉะกลายเป็นสัญลักษณ์ของ Performative Male ไปในที่สุด
และภาพมีมหรือคลิปล้อเลียนของ Performative Male มักถ่ายภาพแก้วมัทฉะคู่กับหูฟังแบบมีสาย กระเป๋าผ้า และตุ๊กตาลาบูบู้ (Labubu) ทั้งหมดคือสินค้าที่เป็นกระแสหรือแฟชั่นของคนรุ่นใหม่ ที่ถูกใช้เพื่อสร้างภาพให้ดูมีสุนทรียะมากกว่าการแสดงออกผ่านตัวตนจริง
ด้วยความที่ Performative Male เพิ่งเกิดขึ้นได้ไม่นาน และเป็นพฤติกรรมของคนรุ่นอายุ 20 ปี เราจึงเห็นรสนิยมแฟชั่นของ Gen Z ทั้งหูฟังมีสาย การใช้กระเป๋าผ้าแบรนด์ต่างๆ ซึ่งโยงไปถึงประเด็นเรื่องสิ่งแวดล้อม การต่อต้านฟาสต์แฟชั่น (Fast Fashion) และความยั่งยืนทางสิ่งแวดล้อม
ซึ่งทั้งหมดล้วนสอดคล้องกับประเด็นที่ผู้หญิงฝ่ายซ้ายหรือเสรีนิยม (Liberal) วิพากษ์วิจารณ์กันอยู่เสมอ จนพร็อบเหล่านี้กลายเป็นไอเทมสำคัญของ Performative Male 
ตอบโต้ด้วยการจัดแข่งขัน เพราะแกเองก็เป็นได้นะ
แทนที่จะโกรธหรือแสดงความไม่พอใจ วัยรุ่นในหลายมุมโลกได้ตอบโต้พวกผู้ชายธงแดงอย่างสนุกสนานด้วยการจัดแข่งขัน Performative Male Contest โดยมีโจทย์ว่า Performative Male ต้องแสดงออกให้โดนใจสาวๆ ที่สุด ความสนุกคือผู้ที่เข้าร่วมแข่งขันไม่ได้มีแค่ทั้งผู้ชาย แต่ยังมีผู้หญิงและ LGBTQIA+ สะท้อนว่า การล้อเลียนนี้คือพื้นที่สร้างความบันเทิงร่วมกัน และไม่ใช่แค่การเอาคืนของผู้หญิงฝ่ายเดียว
คีแนน (Keenan) จากอินโดนีเซีย
ในเอเชีย อินโดนีเซียเป็นประเทศแรกๆ ที่จัดงาน โดยผู้ชนะคือ หนุ่มจากจาการ์ตาชื่อ คีแนน (Keenan) ที่มาพร้อมมัทฉะขวดใหญ่ เขากล่าวว่า เข้าร่วมเพราะแฟนสาวที่เป็นเฟมินิสต์ พร้อมกล่าวหลังชนะว่า “ผู้ชนะที่แท้จริงคือผู้หญิงที่ร่วมทางมากับเรา ผู้หญิงคือที่หนึ่ง ส่วนผู้ชายคือระดับล่าง”
ข้ามมาฝั่งสหรัฐฯ ที่วิกเกอร์พาร์ก (Wicker Park) ในเมืองชิคาโก รัฐอิลลินอยส์ มีผู้เข้าร่วมกิจกรรมกว่า 100 ราย และผู้ชนะได้แก่ เมแกน มอร์ริส (Meaghan Morris) วัย 32 ปี
ที่เมืองซีแอตเทิล รัฐวอชิงตัน สหรัฐฯ กวินิเวียร์ อันเตอบริงค์ (Guinevere Unterbrink) พิธีกรในงาน Performative Male Contest กล่าวว่า “Performative Male คือผู้ชายที่สร้างภาพลักษณ์ของตัวเองเพื่อให้ดูน่าถูกใจผู้หญิงหัวก้าวหน้า เขาคือด้านตรงข้ามกับผู้ชายท็อกซิกโดยสิ้นเชิง และเป็นผู้ชายที่พยายามทำในสิ่งที่คิดว่าผู้หญิงเฟมินิสต์จะชอบ”
ไม่เพียงแค่นั้น เมื่อวันที่ 22-23 สิงหาคมที่ผ่านมา ซานฟรานซิสโกก็เป็นอีกหนึ่งเมืองที่จัดแข่งขัน
โดยเว็บไซต์ Axios San Francisco รายงานเกณฑ์การตัดสินสุดฮาคือ “ผู้เข้าแข่งขันจะถูกตัดสินจากเสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย การพูดถึงวรรณกรรมสตรีนิยมในแต่ละนาที ความเชี่ยวชาญในการวิจารณ์รสชาติมัทฉะ และบรรยากาศโดยรวม” 
นอกจากนี้ The Sneaker Laundry Lab ร้านสะดวกซักสำหรับซักรองเท้าผ้าใบในเมืองซิดนีย์ ออสเตรเลีย ก็ได้จัดการแข่งขัน Performative Male เช่นกัน โดยผู้ชนะคว้ารางวัลเพราะแต่งกลอนเกี่ยวกับสิทธิสตรี และได้รับรางวัลเป็นมัทฉะฟรี พร้อมบัตรกำนัลมูลค่า 100 ดอลลาร์ สำหรับซักรองเท้าผ้าใบไปครอง
เมื่อเห็นสีสันของการประกวด เชื่อว่าหลายคนคงอยากให้มีการแข่งขัน Performative Male Contest ในประเทศไทยบ้าง เพื่อจะได้เห็นว่า Performative Male จะถูกตีโจทย์ในบริบทสังคมไทยออกมาเป็นอย่างไร เช่น หนังสือที่ Performative Male ถือมาอ่านจะเป็นของนักเขียนเฟมินิสต์ชาวไทยคนไหนได้บ้าง หรือจะดึงดูดใจด้วยการเลือกฟังเพลงของศิลปินหญิงอินดี้คนไหนก็น่าสนใจไม่แพ้กัน
ที่มา:
– https://www.vogue.in/content/what-if-we-told-you-that-all-males-are-performative
– https://www.axios.com/local/san-francisco/2025/08/20/sf-performative-male-contest
– https://www.nytimes.com/2025/08/14/style/performative-men.html
– https://www.glamourmagazine.co.uk/article/fake-male-feminists
– https://www.cosmopolitan.com/relationships/a65656459/performative-male/
– https://www.instagram.com/p/DNP6PN9Slis/?img_index=1
– https://www.instagram.com/p/DMbxCTTzmqc/
– https://www.fox13seattle.com/news/capitol-hill-performative-male-contest
– https://www.tiktok.com/@soyouwannabefriends/video/7534293415148703032
– https://insights.made-in-china.com/Why-Is-Matcha-Performative_gGiThlzEumIy.html
Tags: Feature, Performative Male, อาหวัง
