ถอดแบบการศึกษาเอกชน ที่ให้ ‘เซบู’ เป็นหมุดหมาย การเรียนภาษาอังกฤษของนานาชาติ

ทะเล ชายหาด และอากาศบริสุทธิ์ มักเป็นหมุดหมายสำคัญของนักท่องเที่ยว หรือหากถามว่า เมื่อนึกถึงประเทศฟิลิปปินส์คุณจะนึกถึงอะไร เชื่อว่า 3 สิ่งที่ว่ามานี้จะผุดขึ้นมาในหัวของใครหลายคนอย่างแน่นอน 

แต่รู้หรือไม่ว่า นอกจากการเดินทางลัดฟ้ามาชมความสวยงามของประเทศ 7,000 เกาะแล้ว มีอยู่ไม่น้อยที่ตั้งใจเดินทางมาเรียนภาษาอังกฤษในประเทศฟิลิปปินส์ โดยเฉพาะชาวเอเชียอย่างเกาหลีใต้ ญี่ปุ่น จีน และไทย โดยใช้ระยะเวลาการเรียนเพียงสั้นๆ ไม่ถึง 1 ปี หากแต่ประสิทธิผลกลับดียิ่งกว่าการเรียนภาษาอังกฤษในระบบการศึกษาพื้นฐานของหลายประเทศ

The Momentum มีโอกาสเดินทางไปสำรวจโรงเรียนสอนภาษาอังกฤษเอกชน 8 แห่งบนเกาะเซบู ประเทศฟิลิปปินส์ ร่วมกับ Angel Explorers ที่ปรึกษาด้านการศึกษา ระหว่างวันที่ 19-22 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา และได้รับคำตอบของคำถามที่ว่า เหตุใดฟิลิปปินส์จึงเป็นอีกหมุดหมายของชาวต่างชาติที่ต้องการเรียนภาษาอังกฤษ 

การจัดหลักสูตรเฉพาะผู้เรียน

จากการเดินทางสำรวจโรงเรียนสอนภาษาอังกฤษทั้ง 8 แห่ง ได้แก่ Joyful Education Center, Cebu International Academy (CIA), SMEAG GLOBAL EDUCATION, I.BREEZE International Language Center, Global Language Cebu (GLC), Philinter Academy, EV Academy และ CELLA English Academy 

 พบว่า แต่ละโรงเรียนมีระบบการสอนภาษาอังกฤษที่เริ่มต้นตั้งแต่การปูพื้นฐาน เช่น คำศัพท์ การพูด การอ่าน และการเขียนเบื้องต้น ไปจนถึงระดับพิเศษที่ผู้เรียนต้องมีพื้นฐานการใช้ภาษาระดับหนึ่ง

โรงเรียนเหล่านี้มีกลไกในการรับนักเรียนเข้าหลักสูตรคือ ก่อนการเข้าเรียนครั้งแรกผู้เข้าเรียนจะได้รับแบบทดสอบเพื่อวัดระดับภาษา บุคลากรจะประเมินทักษะการใช้ภาษาอังกฤษของผู้เข้าเรียน เพื่อจัดหลักสูตรที่ตรงกับระดับการใช้ภาษาอังกฤษของผู้เรียนโดยเฉพาะ แตกต่างจากระบบการศึกษาทั่วไปที่มักจัดหลักสูตรผู้เรียนตามอายุและประวัติการเรียนย้อนหลัง ทั้งนี้ผลการประเมินจะไม่เปิดเผยต่อสาธารณะและรับรู้โดยครูผู้สอนกับนักเรียนเป็นการเฉพาะ เพื่อรักษาความลับของผู้เรียน

The Momentum ยังพบว่า ในโรงเรียนทั้งหมด 8 แห่งที่ไปเยือน มีอยู่ 7 แห่งที่ไม่ได้กำหนดระดับการศึกษาของผู้เรียนเพื่อเข้าศึกษา ดังนั้นผู้เรียนจึงมีตั้งแต่ชั้นมัธยมต้น มัธยมปลาย มหาวิทยาลัย กระทั่งวัยทำงานที่ตั้งใจมาศึกษาภาษาเพื่อประกอบอาชีพ ทั้งนี้บนเกาะเซบูมีโรงเรียนที่เปิดรับผู้เรียนที่วุฒิการศึกษาอยู่ในระดับประถมจากประเทศต้นทางเป็นการเฉพาะ เช่น โรงเรียน Joyful Education Center เพื่อความปลอดภัยของผู้เรียน และการสร้างพื้นที่ที่เหมาะกับช่วงวัย

สำหรับโรงเรียน Joyful Education Center ที่โดยมากรับสอนภาษาอังกฤษในเด็กที่เริ่มต้นเข้าสู่ระบบการศึกษานั้นมีความพิเศษ เนื่องจากเป็นโรงเรียนสอนภาษาอังกฤษเอกชนไม่กี่แห่งที่ผู้ปกครองสามารถมาอาศัยอยู่ร่วมกับบุตรหลานภายในโรงเรียนจนจบการศึกษาได้ และสามารถเข้าเรียนภาษาอังกฤษไปพร้อมกับลูกของพวกเขาได้เช่นเดียวกัน 

สรุปคือ ไม่ว่าจะมีอายุเท่าไร เคยเรียนภาษาอังกฤษในระดับใดมาก่อน โรงเรียนเหล่านี้จะประเมินภาษาของคุณใหม่ทั้งหมด เพื่อจัดหลักสูตรที่เหมาะสมกับผู้เรียนโดยเฉพาะ จึงไม่ใช่เรื่องแปลกหากจะพบว่า ในหลักสูตรเดียวกันจะประกอบด้วยผู้เรียนหลากหลายวัย อย่างไรก็ตามกลไกนี้มีประโยชน์อย่างมากในการหาจุดเน้นในหลักสูตร เพื่อส่งเสริมให้ผู้เรียนเรียนภาษาอังกฤษได้ใช้ภาษาอย่างไม่ขาดตอน เพื่อช่วยส่งเสริมให้การใช้ภาษาอังกฤษมีประสิทธิภาพมากขึ้น

มีหลักสูตรเป็นที่ต้องการในตลาดโลก

โรงเรียนสอนภาษาอังกฤษเอกชนบนเกาะเซบู มีหลักสูตรที่เน้นให้ผู้เรียนได้นำกลับไปใช้ตามเป้าหมายชีวิต เช่น เพื่อการศึกษาต่อ การประกอบธุรกิจหรืองานประเภทอื่นที่จำเป็นต้องใช้ภาษาอังกฤษ กระทั่งการสอบวัดระดับภาษาเพื่อใช้ยื่นสมัครงานในอนาคต 

หลักสูตรสามารถแบ่งได้ 3 ส่วน ส่วนแรกคือการเรียนเพื่อใช้ในการสอบวัดระดับภาษาอังกฤษ เช่น TOEIC และ IELTS ซึ่งเป็นหลักสูตรที่ได้รับความนิยมจากนักเรียนในแถบเอเชีย เช่น เกาหลีใต้ ญี่ปุ่น เวียดนาม รวมถึงไทย เพื่อใช้ในการสมัครงาน การศึกษาต่อ และการโยกย้ายไปยังประเทศที่สื่อสารด้วยภาษาอังกฤษ 

ส่วนที่ 2 คือการเรียนเพื่อเสริมประสิทธิภาพเฉพาะด้าน เช่น หลักสูตรภาษาอังกฤษเพื่อธุรกิจ ซึ่งมีประโยชน์แก่ผู้เรียนที่ต้องการใช้ภาษาอังกฤษขยายขอบเขตการทำธุรกิจไปยังพื้นที่ต่างๆ ของโลก การร่วมลงทุนกับนักธุรกิจต่างชาติ รวมไปถึงการสื่อสารในองค์กรที่มีบุคลากรหลากหลายเชื่อชาติ ทั้งนี้หลักสูตรดังกล่าวไม่ได้มีเฉพาะเนื้อหาด้านธุรกิจเท่านั้น ในบางโรงเรียนมีหลักสูตรภาษาอังกฤษการแพทย์ การตลาด ไปจนถึงงานบริการบนอากาศยานด้วย

ส่วนสุดท้าย เรียนเพื่อนำไปใช้ในชีวิตประจำวันที่เรียกว่า ESL ซึ่งเป็นการเรียนเพื่อปรับพื้นฐานการใช้ภาษาอังกฤษ และที่กำลังเป็นที่น่าสนใจคือการเรียนภาษาอังกฤษที่ใช้ในทางธุรกิจ เช่น Business English รวมไปถึงการเรียนเพื่อการใช้งานในสายงานเฉพาะ เช่น พนักงานบริการบนเครื่องบิน หรือภาษาอังกฤษเพื่อการแพทย์ 

ส่วนระยะเวลาการเรียนของแต่ละคอร์สขึ้นอยู่กับระยะเวลาของผู้เรียน โดยสามารถเรียนได้ตั้งแต่วันเดียวไปจนถึง 3 เดือน โดยผู้เรียนสามารถเริ่มต้นเนื้อหาเมื่อไรก็ได้ แต่สิ่งสำคัญที่ต้องรู้ไว้คือ การเรียนภาษาอังกฤษในโรงเรียนเอกชนมีประเมินผลที่เข้มข้นและมีระดับของคะแนนที่ใช้สำหรับวัดประสิทธิผลของการศึกษาในโรงเรียน เช่นที่ SMEAG GLOBAL EDUCATION หรือ Cebu International Academy ที่มีการการันตีผลสอบ TOEIC และ IELTS หลังจากเข้าเรียนภายใน 3 เดือน ในกรณีที่ผู้เรียนสอบไม่ได้คะแนนตามเกณฑ์ที่ตั้งไว้ โรงเรียนจะให้สิทธิประโยชน์ในการเล่าเรียนเพิ่มเติม หรือจัดหลักสูตรใหม่ให้แก่ผู้เรียน

ทุ่มทรัพยากร เน้นการเข้าถึง

หลายโรงเรียนมักประสบกับปัญหาขาดแคลนครูผู้สอน หรือจำนวนผู้เรียนมากเกินไปจนส่งผลต่อประสิทธิภาพในการเรียน 

ทว่าสำหรับโรงเรียนสอนภาษาอังกฤษเอกชนเหล่านี้ ทุ่มทรัพยากรมหาศาลไปที่บุคคลและหลักสูตร เห็นได้จากการใช้คุณครู 1 คนในการดูแลนักเรียน 1-2 คน เพื่ออำนวยความสะดวกในระหว่างที่เล่าเรียน หรือกระทั่งการเรียนการสอนแบบตัวต่อตัวที่มีเฉพาะครูกับนักเรียนเพียง 2 คนเท่านั้น

เพราะนักเรียนแต่ละคนเขินอายเกินกว่าที่จะพูดภาษาอังกฤษต่อหน้าหลายคน ดังนั้นโรงเรียนจึงแก้ปัญหาด้วยการอัดฉีดครูเข้าสู่ระบบของหลักสูตร ให้มีจำนวนมากเพียงพอกับนักเรียนทุกคนที่ต้องเรียนแบบตัวต่อตัว ซึ่งวิธีนี้ได้ผลลัพธ์ที่ดี ไม่ใช่แค่บรรยากาศที่มีความเป็นส่วนตัวจึงทำให้ผู้เรียนกล้าพูดเท่านั้น แต่ด้วยอุปนิสัยของชาวฟิลิปปินส์ที่เป็นมิตร ร่าเริง และช่างพูด ได้หนุนเสริมให้บรรยากาศในห้องเรียนนั้นเป็นกันเองมากยิ่งขึ้น

ทั้งนี้โรงเรียนไม่ได้ละทิ้งการจัดการศึกษาแบบกลุ่มออกไป เนื่องจากมองว่า สุดท้ายเด็กนักเรียนทุกคนล้วนเป็นมนุษย์ที่ต้องการการปฏิสัมพันธ์กับคนอื่นๆ การเรียนคลาสแบบกลุ่มจึงมีให้เห็นในทุกโรงเรียน โดยคงบรรยากาศแบบกลุ่มเพื่อนกับครูที่เน้นความใกล้ชิด เรียนในห้องที่ไม่กว้างกับจำนวนครูและนักเรียนที่มีความเหมาะสมกัน เพื่อความเข้าถึงของหลักสูตร

โรงเรียนที่เป็นมากกว่าสถานศึกษา

จุดเด่นของโรงเรียนสอนภาษาอังกฤษเอกชนบนเกาะเซบู คือบริการในการอำนวยความสะดวกที่มากกว่าโรงเรียนโดยทั่วไป เพื่อความสะดวกสบายของทั้งผู้ปกครองและผู้เรียน เริ่มต้นตั้งแต่การเดินทางเข้ามายังประเทศฟิลิปปินส์เพื่อเรียนภาษาอังกฤษนั้น สามารถทำได้โดยมีพาสปอร์ตเพียง 1 เล่มมอบให้กับโรงเรียน ซึ่งโรงเรียนจะเป็นผู้ดำเนินการต่อทั้งหมด

เมื่อผู้เรียนส่วนใหญ่ที่เข้ามาเรียนภาษาอังกฤษไม่ได้มีภูมิลำเนาในประเทศฟิลิปปินส์ สิ่งที่เพิ่มเติมเข้ามาในการบริการคือ ที่พักอาศัยซึ่งตั้งอยู่ภายในโรงเรียน พร้อมกับบริการที่พ่วงเข้ามา เช่น บริการซักผ้า ทำความสะอาด ระบบรักษาความปลอดภัยของลูกบ้านตลอด 24 ชั่วโมง 

 The Momentum สอบถามไปยัง คิม จาเร็ด (Kim Jared) ผู้ก่อตั้งโรงเรียนสอนภาษา Joyful Education Center เกี่ยวกับการให้บริการที่มากกว่าโรงเรียนทั่วไป ได้รับคำตอบว่า เนื่องจากแต่ละโรงเรียนมีความตั้งใจที่จะให้ผู้เรียนทุกคนโฟกัสกับการเรียนโดยเฉพาะ จึงเสริมบริการต่างๆ ที่จะช่วยลดภาระที่จะกินเวลาชีวิตของพวกเขาลงไป 

เขาเสริมว่า ระบบการบริการที่ครบครันสำหรับเด็กและครอบครัวในโรงเรียน Joyful Education Center ส่วนหนึ่งเกิดจากความต้องการของผู้ปกครองที่ต้องการความสะดวกสบายให้กับลูก ซึ่งสะท้อนว่า นอกจากระบบการศึกษา โรงเรียนยังไม่หยุดที่จะพัฒนาระบบการบริการภายในเพื่อตอบโจทย์กับทุกๆ คนที่จะมาใช้ชีวิตอยู่ภายในโรงเรียน

ความตั้งใจให้ผู้เรียนไม่หลุดโฟกัสกับการเรียนภาษาอังกฤษด้วยภาระต่างๆ มีให้เห็นในทุกโรงเรียนสอนภาษาอังกฤษของภาคเอกชนบนเกาะเซบู ยกตัวอย่างคุณพ่อคุณแม่ที่เดินทางข้ามประเทศมาพร้อมกับลูกน้อย ที่อาจเกิดอุบัติเหตุขึ้นได้เสมอหากทิ้งให้อยู่คนเดียว ทางโรงเรียนจึงจัดให้มีห้องสำหรับเด็กไว้โดยเฉพาะ เพื่อให้พวกเขาได้เล่นเกม ดูหนัง และพักผ่อนตามอัธยาศัยโดยมีพี่เลี้ยงที่โรงเรียนจัดไว้คอยดูแล 

อีกกรณีหนึ่งคือ การบริการที่คำนึงถึงบริบทของประเทศฟิลิปปินส์ เช่น การรักษาพยาบาลเบื้องต้น เนื่องจากการจำหน่ายยาตามร้านค้ายาทั่วไปของประเทศจะต้องมีใบสั่งยากำกับจึงจะสามารถซื้อได้ โรงเรียนเอกชนเหล่านี้จึงมองหานโยบายที่จะส่งเสริมให้ผู้เรียนได้รับความปลอดภัยทางสุขภาพมากขึ้น เช่นที่ Cebu International Academy และ Global Language Cebu ที่มีแพทย์และพยาบาลแวะเวียนมาประจำในช่วงวันธรรมดา เพื่อให้คำปรึกษาและตรวจร่างกายของนักเรียนแต่ละคน ขณะที่ SMEAG GLOBAL EDUCATION มีบริการตู้ยาสำหรับนักเรียนแต่ละคน ซึ่งเป็นยาที่ครอบคลุมอาการป่วย โดยที่นักเรียนไม่จำเป็นต้องเดินทางออกไปซื้อยาด้านนอกโรงเรียน 

และเพื่อไม่ให้เกิดความเครียดจนเกินไปเมื่ออาศัยอยู่ภายในโรงเรียน สิ่งที่เพิ่มเติมเข้ามาคือสถานที่สำหรับกิจกรรมนันทนาการต่างๆ ห้องสำหรับโยคะ พิลาทิส โรงยิม สระว่ายน้ำ ลานตีกอล์ฟ ไปจนถึงห้องนวดบริการให้กับทั้งเด็กและผู้ปกครองอีกด้วย

คนฟิลิปปินส์-ทรัพยากร ‘ล้ำค่า’ ในการศึกษาภาษาอังกฤษ

หลายคนอาจจะยังไม่ทราบว่า นอกจากภาษาตากาล็อกซึ่งเป็นภาษาประจำชาติ ชาวฟิลิปปินส์ยังมีภาษาอังกฤษเป็นภาษาราชการ การใช้ภาษาอังกฤษในฟิลิปปินส์ได้รับอิทธิพลจากการตกเป็นอาณานิคมของสหรัฐอเมริกาในช่วงทศวรรษ 1900 ซึ่งแม้สหรัฐฯ ถอนกำลังพลและมอบเอกราชให้กับฟิลิปปินส์ในปี 1946 แต่ชาวฟิลิปปินส์ยังคงใช้ภาษาอังกฤษสื่อสารกันอย่างแพร่หลายจนถึงปัจจุบัน โดยผลสำรวจของ Social Weather Stations ในปี 2566 ระบุว่า ชาวฟิลิปปินส์กว่าร้อยละ 80 เข้าใจและเขียนสื่อสารเป็นภาษาอังกฤษได้ 

อีกหนึ่งอิทธิพลที่ได้รับจากสหรัฐฯ คือสำเนียงในการพูด ในบทความของ BBC ชื่อว่า The Philippines: The world’s budget English teacher เผยแพร่ในปี 2555 ให้ข้อมูลว่า ชาวฟิลิปปินส์ถูกฝึกสำเนียงให้คล้ายกับชาวอเมริกันในการทำงานคอลเซนเตอร์ เพื่อไม่ให้ชาวอเมริกันรู้ว่ากำลังคุยสายกับคนอีกฟากหนึ่งของโลก โดยสำเนียงภาษาอังกฤษแบบอเมริกันค่อนข้างเข้าใจง่าย เป็นประโยชน์ต่อประสิทธิผลในการเรียนภาษาอังกฤษ

ทั้งนี้เอกลักษณ์ที่มีต้นกำเนิดมาจากชาวฟิลิปปินส์เอง คือความเอาใจใส่ในรายละเอียด ร่าเริง และช่างพูดช่างอธิบาย ซึ่งเป็นคุณสมบัติที่เหมาะสมกับการเป็นครู และยังเข้าถึงผู้เรียนในแบบที่พร้อมสำหรับการให้ความรู้อย่างสม่ำเสมอ

เหล่านี้กลายมาเป็นโอกาสของเหล่าโรงเรียนสอนภาษาอังกฤษเอกชน บนเกาะเซบู ประเทศฟิลิปปินส์ ในการนำชาวฟิลิปปินส์มาเป็นทรัพยากรหลักในการสอนภาษา ขณะเดียวกันการเป็นประเทศที่ใช้ภาษาอังกฤษเป็นภาษาราชการ ฟิลิปปินส์จึงมีสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการใช้ภาษาอังกฤษมากกว่าหลายๆ ประเทศในแถบเอเชีย ซึ่งนับเป็นข้อได้เปรียบในการเสริมประสิทธิภาพการสอนของโรงเรียนให้ได้ผลลัพธ์ที่ดียิ่งขึ้น

สิ่งที่สำคัญและปฏิเสธไม่ได้ว่าเป็นเช่นนั้น คือความงดงามของเกาะเซบู ที่ทำให้การเรียนรู้ภาษาอังกฤษมีอะไรมากกว่าแค่การเดินทางมาเรียนจริงๆ เด็กทุกคนในโรงเรียนเอกชนเหล่านี้มีโอกาสที่จะได้มองดูฉลามวาฬใกล้ๆ ได้สูดอากาศที่บริสุทธิ์ ประกอบกับได้สร้างความสัมพันธ์อันดีกับเพื่อนชาติอื่นๆ และนั่นคงเป็นอีกเหตุผลหนึ่งของใครหลายคนที่เลือกเดินทางมายังเซบู  

อ้างอิง

– https://www.bbc.com/news/business-20066890

– https://www.thehistoryofenglish.com/how-many-people-in-the-philippines-speak-english

– https://www.pna.gov.ph/articles/1207936

– https://asianstudies.cornell.edu/research/tagalog-filipino