เร็วๆ นี้คาดว่า โฉมหน้าคณะรัฐมนตรี (ครม.) ชุดใหม่ภายใต้การนำของ อนุทิน ชาญวีรกูล นายกรัฐมนตรีคนที่ 32 จะปรากฏให้สาธารณชนได้เห็นอย่างเป็นทางการ

แม้ว่ารัฐบาลนี้จะมีอายุเพียง 4 เดือนเท่านั้น (ตามข้อตกลง MOA ระหว่างพรรคประชาชนกับพรรคภูมิใจไทย) ทว่าปัญหาที่รัฐบาลใหม่ต้องจัดการเร่งด่วนก็มีอยู่ไม่น้อยเช่นเดียวกัน 

1. ปัญหาการเมือง

ปัญหาใหญ่ปัญหาแรกที่สังคม ‘คาดหวัง’ ว่าทุกพรรคการเมือง ตลอดจนทุกองคาพยพที่อยู่แวดล้อมฝ่ายการเมืองจะเห็นพ้องต้องกันคือ ‘การแก้ไขรัฐธรรมนูญ’

วินาทีนี้คงไม่มีใครมองไม่เห็นถึงปัญหาของกฎหมายสูงสุดฉบับนี้อีกต่อไป ด้วยกฎเกณฑ์ที่บิดเบี้ยว ไม่ส่งเสริมประชาธิปไตย ตลอดจนนำมาสู่การใช้ ‘เกมนิติสงคราม’ ทำลายคู่แข่งทางการเมือง อีกทั้งเปิดช่องให้ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญเพียง 9 คน สามารถตัดสิทธิ-ยุบพรรคการเมืองได้เป็นว่าเล่น

มองย้อนกลับไปตลอด 8 ปีที่ผ่านมา พรรคการเมืองใหญ่ๆ หลายพรรคต้องถูกยุบไป ไม่ว่าจะเป็นพรรคไทยรักษาชาติ ที่ถูกยุบพรรคภายหลังส่งชื่อ ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี เป็นแคนดิเดตนายกฯ โดยศาลรัฐธรรมนูญตัดสินว่า เป็นการกระทำอันอาจเป็น ‘ปฏิปักษ์’ ต่อการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข

หรือกรณีพรรคอนาคตใหม่ถูกสั่งยุบจากกรณี ‘กู้เงิน’ ของ ธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ อดีตหัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ 191 ล้านบาท เมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2563 พร้อมทั้งตัดสิทธิกรรมการบริหารพรรคเป็นเวลา 10 ปี แม้ว่า​ ณ ช่วงนั้นสังเกิดจะเกิดคำถามทางบัญชีว่า ‘เงินกู้’ นับเป็นรายได้หรือไม่

และอีกกรณีคือ พรรคก้าวไกลที่ถูกสั่งยุบ เมื่อวันที่ 7 สิงหาคม 2567 พร้อมถูกแปะป้ายว่า เป็นพรรคการเมืองที่มีพฤติการณ์กระทำการล้มล้างการปกครอง ในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข จากการนำเสนอการแก้ไขประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112

ขณะเดียวกันปัญหาโครงสร้างทางการเมือง ไม่เพียงแต่กระทบเฉพาะพรรคการเมือง ซึ่งเป็นฝ่ายนิติบัญญัติเท่านั้น แต่ฝ่ายบริหารก็ยังโดนอำนาจของฝ่ายตุลาการเข้ามาแทรกแซงเช่นเดียวกัน ดัง 2 กรณี ‘ปลดนายกฯ’ คาตำแหน่งทั้ง เศรษฐา ทวีสิน และแพทองธาร ชินวัตร นายกฯ คนที่ 30 และ 31 ของประเทศไทย ซึ่งทั้งสองโดนในข้อหาเดียวกัน นั่นคือ ‘ผิดจริยธรรมร้ายแรง’ โดยเศรษฐาผิดกรณีแต่งตั้ง พิชิต ชื่นบาน ให้ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีประจำสำนักนายกฯ ขณะที่แพทองธารผิดจากกรณีคลิปเสียงสนทนากับ สมเด็จ ฮุน เซน (Hun Sen) อดีตนายกฯ กัมพูชา

อย่างไรก็ตามด้าน พลเอก ประยุทธ์ จันทรโอชา อดีตนายกฯ ที่มาจากการรัฐประหาร ซึ่งปัจจุบันดำรงตำแหน่งเป็นองคมนตรี กลับไม่ถูกดำเนินคดีใดๆ จากการกระทำที่เป็น ‘ปฏิปักษ์’ กับระบบการปกครองร้ายแรงอย่างการรัฐประหาร อีกทั้งเคยรอดจากการพิจารณาคดีนายกฯ ห้ามดำรงตำแหน่งเกิน 8 ปี เมื่อปี 2565 ทำให้พลเอกประยุทธ์สามารถดำรงตำแหน่งได้เพิ่มอีกระยะ ก่อนที่จะตัดสินใจยุบสภาฯ เพื่อนำไปสู่การเลือกตั้งทั่วไปปี 2566

จากปัญหาทางการเมืองที่กล่าวมาข้างต้น เป็นเหตุผลที่รัฐบาลภายใต้การนำของอนุทินจะต้องเร่งแก้ไขรัฐธรรมนูญ กฎหมายสูงสุดของประเทศ เพื่อให้ระบบการเมืองของประเทศเดินหน้าไปได้อย่างไม่มีสะดุดและเป็นประชาธิปไตย มีความยึดโยงกับประชาชนมากขึ้นกว่าปัจจุบัน เพื่อให้นักลงทุนทั้งในและต่างประเทศมีความเชื่อมั่นที่จะลงทุนในประเทศไทย

2. ปัญหาเศรษฐกิจ

อีกหนึ่งปัญหาซึมยาวที่หลายรัฐบาลยังแก้ไม่ตก คือปัญหาเศรษฐกิจของประเทศ หากมองไปที่ประเทศเพื่อนบ้านรอบๆ จะพบว่า หลายประเทศมีการเติบโตของ GDP ในระดับที่สูงเกิน 5% ไม่ว่าเป็น เวียดนาม ฟิลิปปินส์ กัมพูชา และอินโดนีเซีย

แม้ว่าในรัฐบาลที่ผ่านมาพยายามจะผลักดันโครงการกระตุ้นเศรษฐกิจ ทั้งโครงการแจกเงินหมื่นผ่านดิจิทัลวอลเล็ต หรือโครงการเที่ยวไทยคนละครึ่ง แต่ปัญหาโครงสร้างทางเศรษฐกิจของประเทศไทยมีฝังรากลึกกว่านั้น จากความสามารถทางการแข่งขันที่ลดลงของไทย ตลอดจนการลงทุนในอุตสาหกรรมแห่งอนาคต

ปัญหาทางเศรษฐกิจยังไม่นับรวมกับกำแพงภาษีนำเข้าของสหรัฐอเมริกาที่จะกระทบต่อภาคการส่งออก โดยศูนย์วิจัยกสิกรไทยประเมินว่า ในครึ่งหลังของปี 2568 การส่งออกจะลดลง 7.4% เมื่อเทียบกับช่วงปีก่อนหน้า ขณะที่ปัญหาจำนวนนักท่องเที่ยวในปี 2568 ก็ยังน้อยลงกว่าปี 2567 ซึ่งเกิดจากปัญหาความเชื่อมั่นด้านความปลอดภัย ตลอดจนการไม่มีสถานที่ท่องเที่ยวดึงดูดกลุ่มนักท่องเที่ยวในช่วงโลว์ซีซัน

เรื่อง ‘สังคมผู้สูงอายุ’ ก็เป็นอีกหนึ่งเป็นปัญหาที่รัฐบาลใหม่ต้องให้ความสำคัญเช่นเดียวกัน ตั้งแต่การวางแผนเพิ่มสวัสดิการให้ประชาชนมีคุณภาพที่ดีขึ้น ส่งเสริมทักษะใหม่ๆ ที่มีอยู่ในตลาดแรงงาน

นอกจากนั้นปัญหาหนี้ครัวเรือนที่อยู่ระดับสูงเกือบ 90% ของ GDP ยังเป็นปัญหาชวนปวดหัวที่ต้องเร่งจัดการ เพราะปัญหาดังกล่าวนำมาสู่ปัญหาธนาคารพาณิชย์ปฏิเสธการปล่อยเม็ดเงินใหม่ๆ เข้าสู่ระบบ หนำซ้ำในไตรมาส 1/2568 หนี้ที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้อย่าง ‘หนี้เสีย’ พุ่งตัวสูงขึ้น 8.7% มีมูลค่ากว่า 1.19 ล้านล้านบาท

3. ปัญหาชายแดนไทย-กัมพูชา

หลังประเทศไทยมีรัฐบาลใหม่ เริ่มให้ความสำคัญกับปัญหาชายแดนไทย-กัมพูชาน้อยลง แต่ปัญหาที่แท้จริงยังคงอยู่ให้เห็นเรื่อยๆ เช่น บ้านหนองจาน จังหวัดสระแก้ว ที่มีปัญหาการรุกล้ำโดยฝั่งกัมพูชาเข้ามา แม้เบื้องต้นคณะกรรมการเขตแดนร่วม (Joint Boundary Commission: JBC) ไทย-กัมพูชา ให้ทั้ง 2 ประเทศหารือร่วมกันเพื่อให้เกิดความชัดเจน

นอกจากนั้นปัญหาการรุกรานยังมีให้เห็นอยู่ในหน้าข่าวอยู่เรื่อยๆ ทั้งการตรวจพบโดรนจากฝ่ายกัมพูชา หรือการลอบวางทุ่นระเบิด ซึ่งถือเป็นการละเมิดข้อตกลงที่ทั้ง 2 ฝ่ายตกลงกันที่ประเทศมาเลเซีย 

ขณะเดียวกันประเด็นสำคัญของการเจรจาระหว่างไทย-กัมพูชาคงหนีไม่พ้นเรื่อง ‘MOU43-44’ ที่กลายเป็นข้อถกเถียงจากหลายฝ่ายว่า ประเทศไทยควรยกเลิกหรือไม่ควรยกเลิก หากยกเลิกแล้วจะมีผลกระทบอย่างไร

ทั้งนี้ในช่วงที่พรรคภูมิใจไทยถอนตัวออกจากพรรคร่วมรัฐบาลของพรรคเพื่อไทย มีการเสนอให้ ‘ยกเลิก’ MOU ทั้ง 2 ฉบับ เพราะกังวลว่าจะเป็นเหตุให้ประเทศไทยสูญเสียดินแดน ตลอดจนทรัพยากรก๊าซธรรมชาติที่อยู่ในอ่าวไทยให้กับฝ่ายกัมพูชา 

โดยหลังพรรคภูมิใจไทยกลายมาเป็นพรรคแกนนำเสียเอง ได้ส่ง ไชยชนก ชิดชอบ สส.บุรีรัมย์ ในฐานะเลขาธิการพรรคภูมิใจไทย ขึ้นเป็นประธานคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาศึกษาข้อดีข้อเสียการยกเลิกบันทึกความเข้าใจ (MOU) 2543-2544 เพื่อหาทางออกให้กับข้อกังวลในเรื่องนี้

ในส่วนของปมเปิด-ปิดชายแดน ต้องยอมรับว่าเรื่องนี้เสียงคนในสังคมก็แตกออกเป็น 2 ฝั่งเช่นเดียวกันว่า ท้ายที่สุดประเทศไทยควรเปิดด่านหรือไม่ เพราะต้องไม่ลืมว่าเศรษฐกิจชายแดนมีความสำคัญต่อคนในพื้นที่อย่างมีนัยสำคัญ อย่างไรก็ตามจุดยืนของอนุทิน ในฐานะนายกฯ คนใหม่ยังยืนกรานที่จะปิดด่านต่อไปจนกว่าสถานการณ์ฝั่งกัมพูชาจะกลับมาเป็นปกติ

อย่างไรก็ตามในเรื่องนี้ท้ายที่สุด ทั้ง 2 ประเทศควรจะต้องเห็นมาเจรจาเพื่อให้มีข้อยุติสูงสุด เพื่อให้เศรษฐกิจชายแดนเดินหน้าต่อไปได้ เพราะนอกเหนือจากมิติความมั่นคงแล้ว มิติชีวิตของประชาชนก็มีความสำคัญไม่แพ้กัน

จากปัญหาทั้งหมดที่ The Momentum ได้ยกตัวอย่างมา นับเป็นปัญหาที่รัฐบาลใหม่ของอนุทินจะต้องเร่งจัดการ ภายในกรอบระยะเวลา 4 เดือน ตามที่ได้ให้คำมั่นสัญญาไว้กับประชาชนว่า จะยุบสภาฯ คืนอำนาจให้ประชาชนตัดสินใจกันใหม่ว่า จะเลือกใคร เลือกพรรคการเมืองใด มาแก้ไขปัญหาชีวิตของพวกเขา

Tags: , , , , , , , , , , , ,