แฟนขาประจำของผู้กำกับแอนิเมชันระดับปรมาจารย์ ‘มาโกโตะ ชินไค’ (Makoto Shinkai) ส่วนใหญ่คงจะมีโอกาสได้ชมผลงานเรื่องล่าสุด ‘Suzume no Tojimari’ หรือในชื่อภาษาไทย ‘การผนึกประตูของซุซุเมะ’ ที่เพิ่งมีโปรแกรมเข้าฉายโรงภาพยนตร์ไปเมื่อวันที่ 13 เมษายน 2023
ทราบกันดีว่า จุดเด่นของผู้กำกับชาวญี่ปุ่นคนนี้ คือการดำเนินเรื่องราวในเชิง Coming of age ที่ตัวเอกจำเป็นต้องเผชิญนานาอุปสรรค ค้นหาความหมายของการมีชีวิต หรือความรักที่มีระยะทางเป็นตัวกำหนด ผ่านฉากหลังที่เป็นงานภาพอลังการแฟนตาซี อาทิ Voices of a Distant Star (2002), Centimeters Per Second (2007), Children Who Chase Lost Voices (2011), Your Name (2016) ฯลฯ โดยภาพรวมแม้จะเป็นเรื่องแต่งในจินตนาการ แต่สามารถเรียกรอยยิ้มและน้ำตารื้นจากผู้ชมได้เสมอ
อย่างไรก็ดี ผลงานเรื่องล่าสุดของเขากลับแตกต่างออกไป หลังมาโกโตะ ชินไค เปิดเผยระหว่างการทัวร์โปรโมตภาพยนตร์ว่า Suzume no Tojimari ได้รับแรงบันดาลใจในการแต่งเรื่องมาจากเหตุ ‘แผ่นดินไหวและสึนามิ’ ถล่มชายฝั่งตะวันออกเฉียงเหนือ (โทโฮกุ) ของคาบสมุทรโอชิกะ ในวันที่ 11 มีนาคม 2011 ซึ่งนับเป็นเหตุแผ่นดินไหวครั้งยิ่งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ญี่ปุ่น และเป็นเหตุการณ์แผ่นดินไหวรุนแรงเป็นอันดับ 4 ของโลก นับตั้งแต่มีการจดบันทึกสถิติครั้งแรกเมื่อปี 1900 ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิต 19,759 ราย สูญหาย 14,716 คน ได้รับบาดเจ็บ 2,746 คน และผู้ไร้ที่อยู่อาศัยอีกเป็นจำนวนมาก
“ตอนที่เกิดเหตุการณ์ ผมพักอาศัยอยู่ในเมืองโตเกียว มีระยะห่างไกลจากจุดศูนย์กลางที่เกิดเหตุแผ่นดินไหวพอสมควร ผมอาจจะไม่ใช่ผู้ประสบภัยโดยตรง แต่ผลสุดท้าย ภัยพิบัติครั้งนั้นส่งผลกระทบต่อโครงสร้างสังคมญี่ปุ่น และเปลี่ยนมุมมองการใช้ชีวิตของผมไปตลอดกาล
“นั่นคือจุดเริ่มต้น ที่ทำให้ผมอยากเข้าใจความหมายของภัยพิบัติดังกล่าว ผมจึงตัดสินใจเผชิญหน้ากับมันอีกครั้ง ผ่านวิธีการสอดแทรกสัญญะในแอนิเมชันเรื่องนี้, หลายคนอาจจะพูดว่า โอ้ว! มาโกโตะ ชินไค กำลังสร้างแอนิเมชันที่อิงเรื่องราวจากเหตุการณ์แผ่นดินไหว แต่ส่วนตัวผมไม่ได้มีความตั้งใจจะเล่าเนื้อหาแบบตรงๆ เพราะผมเชื่อว่าจุดแข็งของผมอยู่ที่บทสนทนาโต้ตอบระหว่างตัวละครเสียมากกว่า พร้อมกับการตั้งคำถามว่า ภัยพิบัติจะส่งผลกระทบต่อปัจเจกบุคคลอย่างไรบ้าง” ตอนหนึ่งจากบทสัมภาษณ์ของ มาโกโตะ ชินไค ที่เผยถึงแรงบันดาลใจในการเขียนบทภาพยนตร์เรื่อง Suzume no Tojimari ที่ใช้เวลาลงมือพัฒนาตั้งแต่ปี 2020
Suzume no Tojimari เป็นการดำเนินเรื่องผ่านตัวละคร ‘โซตะ’ ผู้สืบทอดหน้าที่ประจำตระกูลในการผนึกประตูปริศนา เพื่อป้องกันไม่ให้สิ่งที่เรียกว่า ‘หนอนยักษ์’ ปรากฏตัวออกมาจากประตู เพราะหากหนอนยักษ์ปรากฏตัวและตกลงสู่พื้นดิน จะทำให้เกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ขึ้นในประเทศญี่ปุ่น ทว่าก่อนที่ภารกิจจะลุล่วง ‘ซุซุเมะ’ เด็กสาวมัธยมปลาย วัย 17 ปี ดันไปขยับศิลาป้องกันหนอนยักษ์จนกลายเป็นเรื่องวุ่นวาย ตัวละครเอกทั้งสองจึงจำเป็นต้องออกตามหาศิลาที่แปลงร่างเป็นแมวให้เจอ เพื่อนำมาผนึกประตูอีกครั้ง โดยที่ระหว่างการเดินทาง ผู้ชมจะได้เห็นการเติบโตและความเจ็บปวดในอดีตของพวกเขา
น่าสนใจว่าการสอดแทรกภัยเรื่องของภัยพิบัติทางธรรมชาติ ผ่านการเล่าเรื่องราวตามสไตล์ของ มาโกโตะ ชินไค จะบทสรุปเป็นอย่างไร แต่ที่แน่ๆ คุณภาพของแอนิเมชัน Suzume no Tojimari การันตีด้วยรายได้หลังเข้าฉายสองสัปดาห์ในประเทศญี่ปุ่นสูงถึง 4.2 พันล้านเยน หรือตีเป็นเงินไทย 1,070 ล้านบาท
ขณะเดียวกัน นี่เป็นการพิสูจน์ให้เห็นว่า เหตุแผ่นดินไหวและสึนามิ ในปี 2011 ไม่อาจทำให้ชาวอาทิตย์อุทัยจมปลักอยู่กับความเศร้า แต่กลับทำให้พวกเขาลุกขึ้นยืนใหม่อย่างองอาจแข็งแกร่ง และเข้าใจสัจธรรมความไม่แน่นอนของโลก
ที่มา:
– https://ew.com/movies/suzume-anime-inspiration-2011-japanese-earthquake-makoto-shinkai/
– https://www.theverge.com/2023/4/15/23678724/makoto-shinkai-suzume-interview
Tags: Entertainment, Suzume no Tojimari, Makoto Shinkai, การผนึกประตูของซุซุเมะ, มาโกโตะ ชินไค
