“ง่ายมากที่คุณจะปัดความรับผิดชอบ และให้อำนาจมันเสมือนพระเจ้า” โนแลน ไม่เห็นด้วยกับการพัฒนา AI

ไม่นานนี้ ‘ปัญญาประดิษฐ์’ (Artificial Intelligence: AI) เป็นการเปลี่ยนแปลงสำคัญของวงการเทคโนโลยี เมื่อสิ่งประดิษฐ์ที่ว่ามีความคิดสร้างสรรค์และการตัดสินใจได้คล้ายคลึงกับมนุษย์ จนนำไปสู่การพัฒนาเป็นซอฟต์แวร์ เพื่ออำนวยความสะดวกในกิจวัตรประจำวัน

ขณะเดียวกัน ความสามารถจากปัญญาประดิษฐ์เข้ามามีอิทธิพลต่ออุตสาหกรรม ที่ต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์ ทั้งรูปภาพ เพลง หรือแม้กระทั่งการผลิตภาพยนตร์ ซึ่งเทคโนโลยีดังกล่าวกลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการตัดต่อฟุตเทจ เขียนบท จนถึงการลดอายุนักแสดงด้วยเทคนิค Deep Fake 

นึกจินตนาการดูแล้วคล้ายจะเป็นอนาคตอันสดใสของวงการภาพยนตร์ ทว่าหากนำประเด็นนี้ไปคุยกับผู้ที่อยู่ในอุตสาหกรรมดังกล่าว ก็มักจะมีเสียงต่อต้านกลับมา ด้วยเหตุผลว่า ปัญญาประดิษฐ์ที่กำลังเติบโตอย่างก้าวกระโดดนั้น อาจกลายเป็นภัยต่อมนุษย์ในอนาคตข้างหน้า

ซึ่งฝั่งผู้ที่ส่ายหน้าไม่เห็นด้วยมีชื่อของ คริสโตเฟอร์ โนแลน (Christopher Nolan) ผู้กำกับหนังฟอร์มยักษ์อย่าง Inception (2010), Interstellar (2014) และ Tenet (2020) ที่แสดงจุดยืนต่อต้านปัญญาประดิษฐ์อย่างชัดเจน

แม้ผลงานของเขาเต็มไปด้วยแนวทางวิทยาศาสตร์และทฤษฎีอันก้าวหน้า แต่โนแลนกลับมองว่าปัญญาประดิษฐ์จะส่งผลเสียต่อมนุษย์โดยตรง เพราะจะทำให้มนุษย์หลีกเลี่ยงความรับผิดชอบต่อการกระทำของพวกเขา 

ในการสัมภาษณ์กับนิตยสาร wired โนแลนระบุว่า เขามีความกังวลต่อเทคโนโลยี AI ที่อาจกลายเป็นความวิปโยค (AI Apocalypse) โดยผู้กำกับชื่อดังยกตัวอย่าง ‘ระบบอัลกอริทึม’ ที่มีหน้าที่จัดสรรและทำงานต่างๆ แทนมนุษย์ ซึ่งหากในเวลาต่อมา ระบบเกิดก่อผลกระทบร้ายแรง มนุษย์อย่างพวกเราก็จะบอกปัดความเสียหายที่เกิดขึ้น และอ้างว่าเป็นเรื่องเหนือการควบคุมที่ไม่สามารถรับผิดชอบได้

“หลังจากนั้น มันก็จะกลายเป็นเรื่องง่ายมากที่เราจะยอมรับว่า มันทรงพลังกว่าพวกเรา มันคอยช่วยเหลือพวกเราในด้านต่างๆ เศรษฐกิจ การทหาร สังคม จนกระทั่งวันหนึ่ง เราก็จะมองพวกมันมีอำนาจไม่ต่างจากพระเจ้า

“ผมไม่แน่ใจว่า อะไรเป็นรากฐานของเรื่องนี้ แต่หากคุณสังเกตสิ่งใดที่กลายเป็นพระเจ้าของผู้คน สิ่งนั้นมักจะมีคุณสมบัติที่ทรงพลัง ภูมิปัญญา ดูเหมือนจะฉลาดกว่ามนุษย์ และความไม่รู้เท่าทันก็มักจะทำให้เรานิยามและนับถือสิ่งนั้นดุจพระเจ้า

“AI มันทรงพลังมากจริงๆ อย่างน้อยก็มีผมที่คิดเช่นนี้นะ ดังนั้น เราต้องพยายามทำให้มันเป็นเพียงแค่เครื่องมือ เป็นผู้ดูแลที่คอยรับผิดชอบในสิ่งที่เกิดขึ้นจากมัน ซึ่งนั่นรวมไปถึงวันที่เราจะพัฒนาให้มันมีความคิดเทียบเท่ากับมนุษย์คนหนึ่งด้วย” โนแลนทิ้งทาย

ประเด็นปัญญาประดิษฐ์กับภาพยนตร์ ไม่ได้มีเพียงแค่โนแลนที่ออกมาพูด เพราะขณะเดียวกัน สตีเวน โซเดอร์เบิร์ก (Steven Soderbergh) เจ้าของผลงานภาพยนตร์แนวไซไฟ Solaris (2002) ออกมาวิจารณ์แต่เป็นในเชิงสนับสนุนว่า เขาไม่ได้รู้สึกหวาดหวั่นเทคโนโลยีนี้ รวมไปถึงในรายของ ชาร์ลี บรูกเกอร์ (Charlie Brooker) ผู้สร้างซีรีส์ Black Mirror ที่เคยออกมาเผยว่า ตนเคยให้ปัญญาประดิษฐ์ของบริษัท OpenAI อย่าง ChatGPT เขียนบทซีรีส์ให้ แต่ปรากฎว่า ผลลัพธ์ที่ได้เข้าขั้นห่วยแตก ดังนั้น เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ในตอนนี้ จึงยังห่างไกลกับคำว่าอันตรายสิ้นเชิงตามความคิดเขา

สำหรับโนแลนกำลังจะมีผลงานใหม่ชื่อ Oppenheimer บอกเล่าเรื่องราวของ เจ. โรเบิร์ต ออปเพนไฮเมอร์ (J. Robert Oppenheimer) นักฟิสิกส์นิวเคลียร์ผู้เป็นบิดาแห่งระเบิดปรมาณู โดยมีกำหนดเข้าฉายในโรงภาพยนตร์ วันที่ 20 กรกฎาคมนี้ ซึ่งนักวิจารณ์คาดว่า จะเป็นตัวเต็งที่กวาดรางวัลเวทีภาพยนตร์ และกวาดรายได้เข้าชมมหาศาล

ที่มา:

– https://www.indiewire.com/news/breaking-news/christopher-nolan-ai-1234876489/

– https://www.wired.com/story/christopher-nolan-oppenheimer-ai-apocalypse/