11 เมษายน 2562 หรือ 18 วันหลังเลือกตั้ง จนตอนนี้ คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ยังไม่เปิดเผยข้อมูลคะแนนรายหน่วย ไม่มีจำนวนบัตรเสียของแต่ละเขต และที่สำคัญที่สุดคือ ทุกฝ่ายยังงงสุดๆ ว่า แต่ละพรรคได้ที่นั่งปาร์ตี้ลิสต์ไปจำนวนเท่าไร

ทั้งนี้ สัปดาห์ก่อน กกต. แถลงไว้ว่า ตามสูตรคำนวณของกกต. จะมีพรรคการเมืองที่ได้ที่นั่งในสภาไม่ต่ำกว่า 25 พรรค นั่นหมายความว่า จะมีพรรคที่คะแนนไม่ถึงเกณฑ์ แต่กลับได้ที่นั่ง ส.ส. ไปถึง 1 ที่นั่ง

อย่างไรก็ดี ทั้งพรรคการเมืองและสื่อต่างๆ ที่ก็อ่านกฎหมายฉบับเดียวกัน แต่ตีความกฎหมายออกมา เป็นสูตรคำนวณแบบอื่นๆ และทำให้ได้ผลลัพธ์ที่แตกต่างกัน

ข้ออ่อนของสูตรคำนวณของกกต. ก็คือ จะทำให้มีพรรคการเมืองจำนวนมาก ที่ได้คะแนนรวมเพียงแค่นิดเดียว หรือได้จำนวนส.ส.พึงมีไม่ถึงเกณฑ์ค่าเฉลี่ยที่จะได้ส.ส. 1 ที่นั่ง (คือ คำนวณแล้วได้ที่นั่ง 0.3-0.9 ที่นั่ง) ซึ่งกกต.เองก็รู้ดีว่า วิธีการนี้ จะขัดกับรัฐธรรมนูญมาตรา 91 (4) ที่บอกไว้ว่า พรรคการเมืองจะได้จำนวนที่นั่งเกินกว่าคะแนนส.ส.พึงมีไม่ได้ นั่นหมายถึง ถ้ายึดตามมาตรา 91 อย่างเคร่งครัด พรรคที่คำนวณแล้วได้ที่นั่ง 0.3-0.9 ที่ยกตัวอย่างมา จะไม่สามารถมี ส.ส. ในสภาได้ และส่งผลให้สุดท้ายแล้ว จะมี ส.ส. ในสภาไม่ถึง 150 คน

ที่น่าสนใจคือ ในเอกสารแถลงข่าวของกกต. อธิบายเอาไว้ว่า วิธีคิดที่จะทำให้เกิดพรรคที่ได้หนึ่งที่นั่งเยอะๆ นี้ มีข้อดีตรงที่ทำให้มีส.ส.ได้ครบ 150 คน ในกรณีนี้ กกต. ได้เขียนเอาไว้ในจดหมายแถลงข่าวด้วยว่า “จึงไม่มีวิธีการใดที่จะนำมาคิดคำนวณให้มีจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อได้จำนวน 150 คน” แต่เนื่องจากมาตรา 91 ของรัฐธรรมนูญกำหนดล็อคทางไว้ หากคิดตามสูตรด้านบนก็อาจจะขัดรัฐธรรมนูญ

และแล้วกกต.ก็ตัดสินใจ ปัดเรื่องนี้ ให้ศาลรัฐธรรมนูญตีความว่าจะคำนวณปาร์ตี้ลิสต์สูตรไหน เพื่อที่ว่ากกต.จะได้ไม่ถูกหาว่าตัดสินใจในทางที่ผิดกฎหมายนั่นเอง

อย่างไรก็ดี ที่ผ่านมา สื่อหลายสำนักคำนวณคะแนนเอาไว้หลากหลายสูตร ซึ่งไม่ได้ปล่อยคะแนน และทำให้มีส.ส.ครบ 150 ที่นั่ง เช่น เวิร์กพอยท์ ที่ยืนยันวิธีการคำนวณคะแนนแบบเคร่งครัด

https://www.facebook.com/WorkpointNews/posts/895986284103984 และบีบีซีไทย ที่เปิดสูตรการคำนวณไว้หลายวิธี ซึ่งทุกวิธีก็ได้ส.ส.ปาร์ตี้ลิสต์ครบ 150 ที่นั่ง https://www.bbc.com/thai/thailand-47796843 และของ The Momentum เองที่คำนวณความเป็นไปได้เอาไว้ 3 แบบ https://themomentum.co/party-list-mp-calculation/

อ้างอิงจาก: https://www.matichon.co.th/politics/news_1447218