ความตายอันเป็นปริศนาของ ‘เอดการ์ แอลลัน โพ’

เขานับเป็นปรมาจารย์แห่งนิยายสยองขวัญ เป็นแรงบันดาลใจให้กับนักเขียนแนวอาชญากรรมและสยองขวัญหลายคน ตั้งแต่เซอร์ อาร์เธอร์ โคนัน ดอยล์ อกาธา คริสตี สตีเฟน คิง มาจนถึงนักเขียนรุ่นปัจจุบัน

ชีวิตของ ‘เอดการ์ แอลลัน โพ’ (Edgar Allan Poe) มักห้อมล้อมด้วยความตายและโศกนาฏกรรม รวมทั้งความตายที่เป็นปริศนาของเขาขณะอายุเพียง 40 ปี ตราบถึงปัจจุบันยังไม่มีใครล่วงรู้คำตอบ

วรรณกรรมร่วมสมัยของ เอดการ์ แอลลัน โพ มีความหมายอย่างไรนั้นคงไม่ต้องพูดถึง เรื่องสั้นที่น่าประทับใจของเขาเป็นเสมือนใบเบิกทางสำหรับผู้อ่านให้เข้าสู่โลกของนิยายแนววิทยาศาสตร์ ใน The Fall of the House of Usher หนังสือซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็นหนังสือรวมเรื่องสั้นที่ดีที่สุดเล่มหนึ่งนั้น เขาพิสูจน์ตัวเองให้เห็นถึงความเป็นสุดยอดของนักเล่าเรื่องสยองขวัญ และเป็นตำนานแห่งอัจฉริยะของ ‘Dark Romanticism’ อีกทั้งยังได้ชื่อว่า เป็นผู้ค้นพบเรื่องแต่งแนวสืบสวนสอบสวน ฮีโร่ของโพในเรื่อง The Murders in the Rue Morgue เป็นนักสืบที่มีตรรกะเหตุผลอย่างจริงจัง แถมยังรุ่มรวยเสน่ห์ ซึ่งกลายเป็นต้นแบบสำหรับนิยายอาชญากรรมสมัยใหม่มาถึงทุกวันนี้

งานเขียนของเอดการ์ แอลลัน โพมักมีแพตเทิร์นคล้ายกันเสมอ – การเสียชีวิตของหญิงงาม การฝังคนทั้งเป็น และความหลากหลายของผู้คนที่วนเวียนอยู่ระหว่างความเพ้อพกและความเป็นจริง

หากมองลึกลงไปในชีวิตของเขาอาจทำให้เข้าใจได้แจ่มชัดมากขึ้น นับตั้งแต่วัยเยาว์จนถึงวัยหนุ่ม เอดการ์ แอลลัน โพมีชีวิตแวดล้อมไปด้วยความตาย แม่ของเขาเสียชีวิตตอนเขาอายุได้ 2 ขวบ เขาต้องพรากจากหญิงคนที่เขารักสุดหัวใจเมื่อตอนอายุ 15 แม่ที่เลี้ยงดูเขาตายจากตอนเขาอายุ 20 และตอนอายุ 24 เขาก็ต้องสูญเสียภรรยา แทบทั้งชีวิตของเขาคล้ายถูกชะตากรรมลงโทษให้ต้องเผชิญกับความจนยาก ความป่วยไข้ทางจิต ไปจนถึงการเสพสารเสพติดอย่างบ้าคลั่ง

เอดการ์ แอลลัน โพ เกิดเมื่อวันที่ 19 มกราคม 1809 ในเมืองบอสตัน เป็นลูกชายคนที่สองของศิลปินนักแสดง-เดวิด และเอลิซาเบ็ธ โพ (David & Elizabeth Poe) เพียงหนึ่งปีหลังจากลืมตาดูโลก พ่อของเขาก็หายสาบสูญไปอย่างไร้ร่องรอย ส่วนแม่ก็เสียชีวิตจากวัณโรคในปีถัดมา เด็กชายเอดการ์ โพกลายเป็นเด็กกำพร้า และต้องระหกระเหไปอยู่ในความดูแลของผู้ปกครองคนใหม่-จอห์น และฟรานซิส แอลลัน (John & Francis Allen) ไกลถึงสก็อตแลนด์ ชีวิตวัยเด็กของเขาที่นั่นไม่ได้สวยงาม คู่สามีภรรยาชาวสก็อตช์เลี้ยงดูเด็กชายแค่ตัว แต่ไม่มีใจรัก อีกทั้งไม่ได้รับเขาเป็นลูกบุญธรรม ถึงอย่างนั้นก็ตาม เอดการ์ โพก็ยังใช้นามสกุล ‘แอลลัน’ เป็นชื่อกลางของตนเองในเวลาต่อมา

ปี 1826 เอดการ์ แอลลัน โพ หวนกลับสู่สหรัฐอเมริกา เขาสมัครเข้าเรียนในมหาวิทยาลัยเวอร์จิเนียซึ่งเปิดใหม่ในชาร์ล็อตต์สวิลล์ เขาเรียนทั้งภาษาเก่าและใหม่ที่นั่น ริลองทั้งยาเสพติด แอลกอฮอล์ และการพนันเป็นครั้งแรก – ความชั่วร้ายที่ติดตัวเขาไปตลอดทั้งชีวิต หลังเรียนจบ เขาทำงานในกองบรรณาธิการของนิตยสารหลายเล่ม มีผลงานความเรียง เรื่องสั้น และบทกวีตีพิมพ์ จากนั้นก็พัฒนาตัวเองเป็นนักเขียน

ปี 1847 เป็นปีที่เลวร้ายปีหนึ่งสำหรับโพ – เวอร์จิเนีย (Virginia) ภรรยาของเขาเสียชีวิต ทำให้เขาแทบหลุดจากวงจรชีวิตประจำวัน จนต้องหันไปพึ่งยาเสพติดและแอลกอฮอล์เพิ่มขึ้น ปี 1849 โพเดินทางไปยังริชมอนด์ และได้พบเจอคนรักเก่า-เอลมิรา เชลตัน (Elmira Shelton) โดยบังเอิญ ทั้งสองทวนความหลัง ตกหลุมรักกันใหม่อีกครั้ง และร่วมกันวางแผนแต่งงาน ทุกอย่างดูราบรื่น ชีวิตคล้ายจะลงเอยด้วยดี แต่แล้วชะตากรรมก็กระหน่ำซัดอีกรอบ วันที่ 27 กันยายน 1849 เอดการ์ แอลลัน โพเดินทางออกโดยเรือจากริชมอนด์หมายจะกลับไปบ้านกระท่อมของเขาในฟอร์ดแฮม นิวยอร์ก เพื่อเตรียมงานแต่ง เพียงแต่เขาเดินทางไปไม่ถึงที่นั่น วันเวลาของเขานับจากนั้นกลายเป็นปริศนามาจนถึงทุกวันนี้

ถัดจากวันที่เขาเดินทางเกือบสัปดาห์ วันที่ 3 ตุลาคม ช่างพิมพ์ชื่อ โจเซฟ ดับเบิลยู วอล์คเกอร์ (Joseph W. Walker) พบเอดการ์ แอลลัน โพนอนหมดสติอยู่ริมถนนใกล้ไรอันส์ ทาเวิร์น-ไอริชผับในบัลติมอร์ โพนอนสลบไสลคล้ายคนเมาหรือป่วยหนัก แต่ที่ผิดสังเกตก็ตรงสภาพภายนอกของเขา โพสวมเสื้อผ้าที่คล้ายไม่ใช่ของตนเอง มันดูมอมแมม ราคาถูก ไม่เหมือนเสื้อผ้าที่ปกตินักเขียนเคยสวมใส่ โพถูกนำตัวส่งโรงพยาบาล เข้ารับการรักษาตัวอยู่ที่นั่นสี่วัน ก่อนเสียชีวิตในตอนเช้าของวันที่ 7 ตุลาคม 1849

ที่ผิดสังเกตก็ตรงสภาพภายนอกของเขา โพสวมเสื้อผ้าที่คล้ายไม่ใช่ของตนเอง มันดูมอมแมม ราคาถูก ไม่เหมือนเสื้อผ้าที่ปกตินักเขียนเคยสวมใส่

ที่เป็นปริศนาคือว่า ไม่มีการออกใบรับรองการเสียชีวิตของเขา คำวินิจฉัยการเสียชีวิตระบุว่าเกิดจากการบีบอัดของสมอง แล้วจบลงแค่นั้น ไม่มีการพิสูจน์สืบต่อว่าสาเหตุการตายเป็นเพราะอะไร หรือเกิดอะไรขึ้นกับเขา มีคนคาดเดาว่าโพอาจเสียชีวิตเพราะถูกกลุ่มอันธพาลเล่นงาน นักการเมืองทุจริตฉ้อฉลหลายคนในยุคสมัยนั้นมักว่าจ้างแก๊งอันธพาล คอยไล่ต้อนคนจรจัด พาพวกเขาไปดื่มจนเมา แล้วพาไปยังหน่วยเลือกตั้ง เพื่อลงคะแนนเสียงให้กับนักการเมืองที่ว่าจ้าง

ขบวนการแบบนี้เรียกว่า ‘Cooping’ ที่คนสมัยนั้นมองเป็นเรื่องธรรมดา ไอริชผับซึ่งมีคนพบร่างไร้สติของโพนั้น เป็นหนึ่งในจำนวนหน่วยเลือกตั้ง และวันที่ 3 ตุลาคมก็เป็นวันเลือกตั้งสภาเมืองในบัลติมอร์จริง ยังเหลือคำอธิบายเพียงว่า ทำไมแก๊งอันธพาลจึงเข้าใจว่าโพเป็นคนจรจัดหรือคนพเนจร และโพได้เสื้อผ้าแปลกปลอมนั้นจากที่ไหน

ศพของโพถูกฝังไว้ที่สุสานโบสถ์เวสต์มินสเตอร์ในบัลติมอร์ ต่อมามีการย้ายศพของมาเรีย เคลมม์ (Maria Clemm) ป้าของเขา และเวอร์จิเนีย เคลมม์ (Virginia Clemm) ลูกสาวของป้าที่กลายมาเป็นภรรยาของเขา มาฝังไว้ที่ข้างหลุมศพของเขา

เอดการ์ แอลลัน โพมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักขึ้นมาจากความตายที่น่าเศร้าของเขา ชาร์ลส์ โบเดอแลร์ (Charles Baudelaire) กวีชาวฝรั่งเศสผู้บุกเบิกงานแปลของโพ เรียกขานเขาเป็นชายนอกกรอบผู้ปราดเปรื่อง ส่วนฌูลส์ แวร์น (Jules Verne) นักเขียนแนวแฟนตาซีของฝรั่งเศส นำ The Narrative of Arthur Gordon Pym of Nantucket เรื่องที่โด่งดังของโพไปเขียนขยายความเหมือนเป็นภาคต่อ

ปราศจากผลงานเขียนของ เอดการ์ แอลลัน โพ เสียแล้ว นักสืบอย่างเชอร์ล็อก โฮล์มส์ และพรรคพวกคงไม่มีเกิดขึ้นในโลกวรรณกรรม

อ้างอิง:

• www.lamundus.de
• Thomas Poulter, Edgar Allan Poe and Alcohol, Internet Archive (2006)