Citizen 2.0

คณะกรรมการนโยบายพัฒนาไก่ไข่และผลิตภัณฑ์ (Egg Board) โครงสร้างการกำกับดูแลที่ส่อเค้าว่าอาจถูกออกแบบให้เอื้อต่อการยึดกุมตั้งแต่ต้นตลอดมาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งก่อตั้งปี 2549 โดยระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีสมัย ทักษิณ ชินวัตร เป็นนายกรัฐมนตรี

การยึดกุมกลไกกำกับดูแลประเทศไทย และกรณีตัวอย่างที่สามารถอธิบายได้ชัดเจนว่า มาตรการของผู้กำกับดูแลเอื้อประโยชน์เอกชนในทางที่ส่วนรวมเสียประโยชน์ โดยที่ผู้กำกับดูแลก็ใช้ ‘ชุดคำอธิบาย’ เสมือนว่าตัวเองเป็นกลุ่มผลประโยชน์เสียเอง

คอลัมน์ Citizen 2.0 สัปดาห์นี้ชวนอ่านกรณีจากประวัติศาสตร์ที่มีข้อมูลหลักฐานและงานวิจัยในวงวิชาการสหรัฐฯ ยืนยันแล้วว่า เข้าข่าย ‘การยึดกุมกลไกกำกับดูแล’ ทั้งคณะกรรมการการบินพลเรือน (CAB) และคณะกรรมการพาณิชย์ระหว่างมลรัฐ (ICC) สองหน่วยงานที่เป็นตัวอย่างชัดเจน เพราะผ่าน ‘เกณฑ์มาตรฐานเชิงประจักษ์’ ของอาจารย์คาร์เพนเตอร์และมอสส์ ครบทั้ง 3 ข้อ

รูปแบบและข้อถกเถียงของ ‘การยึดกุมกลไกกำกับดูแล’ กับวิธีพิสูจน์หรือหาเบาะแสว่าเกิดการยึดกุมกลไกกำกับดูแลขึ้นแล้วหรือยัง

ตอนที่แล้วผู้เขียนทบทวน ‘สมการคอร์รัปชัน’ สมการคลาสสิกของอาจารย์ โรเบิร์ต คลิตการ์ด (Robert Klitgard) ผู้เชี่ยวชาญด้านคอร์รัปชันระดับโลก ซึ่งมีอิทธิพลต่อนโยบายการป้องกันและปราบปรามคอร์รัปชันทั่วโลก เสนอว่าคอร์รัปชันจะพุ่งสูงในสังคมที่ปล่อยให้ผู้มีอำนาจใช้ดุลพินิจมาก ปล่อยให้เอกชนบางรายมีอำนาจผูกขาดมาก ขณะเดียวกันกลไกความรับผิดต่างๆ ก็อ่อนแอหรือไม่มีเลย

เมื่อคอร์รัปชันพุ่งสูงในสังคมที่ปล่อยให้ผู้มีอำนาจใช้ดุลพินิจมาก ปล่อยให้เอกชนบางรายมีอำนาจผูกขาดมาก ขณะเดียวกันกลไกความรับผิดต่างๆ ก็อ่อนแอหรือไม่มีเลย

วัฒนธรรม ‘ลอยนวลพ้นผิด’ และระบอบอุปถัมภ์ในภาครัฐ กับมหากาพย์ GT200

ข้ออ้าง vs ความจริง กับมหากาพย์วัคซีนในประเทศไทย และคำถามของข้อมูลทางการ ตั้งแต่ประเด็นความถูกต้อง ความครอบคลุม ความโปร่งใส และความตรงไปตรงมา ที่ประชาชนยังรอคำตอบในแทบทุกมิติ

เมื่อประเทศไทยกลายเป็นสวรรค์ของวัคซีน “สูตรไขว้” ทุกรูปแบบที่พิสดารพันลึก และอาจใช้อยู่เพียงประเทศเดียวในโลก มากถึง 16 สูตร รวมถึงการเลือกใช้สูตรเหล่านี้ก็เต็มไปด้วยความเหลื่อมล้ำ

บทสรุปความเหลื่อมล้ำในการจัดสรรวัคซีน ทั้งมิติความเหลื่อมล้ำเชิงชนชั้น และความเหลื่อมล้ำเชิงเชื้อชาติ ซึ่งมีความสัมพันธ์กันอย่างแนบแน่น โดยเฉพาะทัศนคติเหยียดเชื้อชาติของผู้ใช้แรงงานจากประเทศเพื่อนบ้าน

ความเหลื่อมล้ำเชิงพื้นที่ในการจัดสรรวัคซีนโควิด-19 เมื่อนักการเมืองในอำนาจอยากใช้อิทธิพลและอำนาจของตัวเอง จัดการให้วัคซีนมาลงใน ‘พื้นที่ฐานเสียง’ ของตัวเอง โดยไม่คำนึงถึงเกณฑ์การจัดสรรทางการของกระทรวงสาธารณสุข

ความเหลื่อมล้ำเชิงกลุ่มเป้าหมาย และความเหลื่อมล้ำเชิงเทคโนโลยี สองมิติสำคัญซึ่งมีความสัมพันธ์กัน ในมหากาพย์การจัดสรรวัคซีน