หลังจากล้มเหลวในความพยายามประดิษฐ์อุปกรณ์เพื่อเก็บขยะในมหาสมุทรครั้งแรกเมื่อกันยายน 2018 ในที่สุด ‘Ocean Cleanup’ องค์กรไม่แสวงผลกำไรด้านสิ่งแวดล้อมจากเนเธอร์แลนด์ก็ประสบความสำเร็จในการสร้างเครื่องเก็บขยะขนาดใหญ่ ซึ่งออกแบบมาเพื่อทำความสะอาดขยะพลาสติกที่ลอยอยู่ในมหาสมุทรแปซิฟิก

อุปกรณ์ต้นแบบสำหรับกวาดเก็บขยะทะเลรุ่นล่าสุด มีรูปทรงตัวยูที่มีตาข่ายลักษณะคล้ายกระโปรงอยู่ใต้ผิวน้ำ กลไกสำคัญที่ทำให้อุปกรณ์ต้นแบบใหม่นี้ต่างกับรุ่นเก่าและเก็บขยะได้สำเร็จอยู่ที่ความเร็ว เพราะอุปกรณ์รุ่นใหม่ เพิ่มตัวยึดร่มชูชีพเพื่อชะลอความเร็วในการเคลื่อนตัวของอุปกรณ์ โดยมันจะทำหน้าที่เก็บสะสมพลาสติกที่ลอยผ่านด้วยความเร็วที่มากกว่า ส่วนสัตว์น้ำอื่นๆ จะสามารถมุดใต้ตาข่ายออกไปได้ อุปกรณ์นี้ยังเพิ่มขนาดท่อยักษ์ที่ทำหน้าที่ยึดตาข่ายไม่ให้ขยะพลาสติกหลุดลอยออกไป

Boyan Slat ผู้ก่อตั้งและประธานเจ้าหน้าที่บริหารขององค์กร Ocean Cleanup เปิดเผยว่า อุปกรณ์ต้นแบบนี้สามารถดักจับได้ตั้งแต่ขยะพลาสติกขนาดใหญ่ไปจนถึงขยะพลาสติกขนาด 1 มิลลิเมตรขึ้นไป รวมถึงแหตกปลาขนาดใหญ่ที่เป็นที่รู้จักกันในชื่อ ghost nets 

เครื่องกวาดขยะทะเลนี้ จะนำไปใช้กับ “The Great Pacific Garbage Patch” หรือ “แพขยะแปซิฟิก” ที่มีขนาดใหญ่เป็นสามเท่าของพื้นที่ประเทศฝรั่งเศส และคาดว่าอุปกรณ์จะช่วยลดขนาดของแพขยะลง 50% ทุกๆ 5 ปี พร้อมแผนระยะยาวตั้งเป้าจะเก็บกวาดขยะพลาสติกในมหาสมุทรให้ได้ 90% ภายในปี 2040

“แพขยะ” เกิดจากการหมุนของกระแสน้ำในมหาสมุทรที่เรียกว่า “gyres” ดึงเศษซากขยะทะเลต่างๆ มารวมไว้ในพื้นที่เดียวกัน และมีแพขยะแบบนี้อยู่หลายแห่งในทั่วทุกมหาสมุทรของโลกตามรายงานของ National Oceanic and Atmospheric Administration

ทั้งนี้ ความพยายามครั้งแรกของ Ocean Cleanup ประสบกับความพ่ายแพ่ภายใน 4 เดือนหลังจากการปล่อยอุปกรณ์ต้นแบบแรกออกทำงานในกันยายน 2018 เนื่องจากพบว่าอุปกรณ์ต้นแบบไม่สามารถเก็บขยะได้ ทำให้ขยะหลุดลอยออกจากอุปกรณ์ต้นแบบ ก่อนจะถูกสั่งเก็บเข้าฝั่งพร้อมขยะมากกว่า 4,400 ปอนด์ที่เก็บได้ 

จนมาถึงเดือนมิถุนายนที่องค์กรเปิดตัวระบบใหม่และลองผิดลองถูกจนสามารถใช้งานได้จริง โดยขณะนี้อยู่ในขั้นตอนสุดท้ายในการพยายามรักษาสภาพของอุปกรณ์ให้ทำงานต่อเนื่องได้เป็นเวลานานและสามารถเก็บขยะพลาสติกได้นานพอที่จะรอการขนกลับสู่ชายฝั่งอย่างมีประสิทธิภาพ

ขณะเดียวกัน ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร Ocean Cleanup ยังย้ำอีกว่า การทำงานของอุปกรณ์จะไม่กระทบกับชีวิตใต้ทะเล และขยะทั้งหมดจะถูกนำมาคัดแยกเพื่อรีไซเคิลไปใช้ประโยชน์สูงสุดเท่าที่จะสามารถทำได้ 

“เราไม่ปฏิเสธว่าอุปกรณ์ต้นแบบของเราไม่สามารถจัดการกับไมโครพลาสติกได้ แต่ 92% ของขยะในทะเลเป็นขยะขนาดใหญ่ที่เราสามารถจัดการกับมันได้ด้วยอุปกรณ์ต้นแบบ ก่อนหน้านี้ทุกคนเอาแต่บอกว่าเราจัดการกับขยะในทะเลไม่ได้หรอก ทำได้แค่ไม่ทำให้มันแย่ไปกว่านี้ ผมว่ามันทำลายแรงบันดาลใจ เรารู้ว่าทุกคนต้องการอนาคตที่ดีกว่า และนั่นคือสิ่งที่เราหวังจะเห็นในการรักษามหาสมุทร”

ที่มา

• https://edition.cnn.com/2019/10/02/tech/ocean-cleanup-catching-plastic-scn-trnd/index.html
• https://theoceancleanup.com
• https://www.theguardian.com/environment/2019/oct/03/ocean-cleanup-device-successfully-collects-plastic-for-first-time