หากมองกิจกรรมการเล่น ‘กีฬา’แบบผิวเผิน ตามทัศนคติทั่วไปย่อมเป็นการออกกำลังกายเพื่อสุขภาพหรือการแข่งขันเพื่อตามหาความสำเร็จแบบที่หลายคนเข้าใจ ทว่าหากมองให้ลึกลงไปมากกว่านั้นการเล่นกีฬาระหว่างชายและหญิงกลับพบข้อจำกัดแบบเห็นได้ชัด โดยเฉพาะเรื่องชุดที่ผู้ชายจะสวมใส่เสื้อผ้าแบบไหนก็ได้ ตรงข้ามกับผู้หญิงที่มีความจำเป็นต้องสวมใส่สปอร์ตบราเพื่อความกระฉับกระเฉงมากขึ้น และยิ่งหากเป็นวันที่มีประจำเดือนด้วยแล้ว การเลือกสวมใส่ชุดชั้นในให้เข้ากับ ‘ผ้าอนามัย’ ยิ่งเต็มไปด้วยข้อจำกัด
‘รูบี้ รัวต์’ (Ruby Ruat) หญิงสาวจากเนปาลเป็นหนึ่งคนที่ต้องเจอกับปัญหาข้างต้น ชีวิตในวัยเด็กเธอรักการเล่นกีฬา แต่ด้วยความล้าหลังด้านสวัสดิการและความยากจนของประเทศ การจะหาผ้าอนามัยคุณภาพดีเป็นเรื่องยากลำบาก ไม่ต้องพูดถึงผ้าอนามัยแบบสอด หรือถ้วยอนามัย แค่ผ้าอนามัยแบบปกติทั่วไปยังเรียกว่าหาได้ยากเลย
มิหนำซ้ำวัฒนธรรมของคนเนปาลตามชนบทจะบังคับผู้หญิงที่มีประจำเดือนกักตัวเองมิดชิดจนกว่าประจำเดือนจะหมด ส่วนชุดชั้นในที่สวมใส่ก็เป็นเพียงเศษผ้าส่าหรีตัดออกมาเย็บเข้ารูป ไม่พอดีตัวและพร้อมจะหลุดทุกเมื่อ เหตุผลทั้งหมดนี้ได้สร้างแผลใจให้เธอ รวมถึงเด็กหญิงเนปาลอีกหลายคนจนเลือกหันหลังให้กับการเล่นกีฬาไปปริยาย
ปี 2010 หลังรูบี้มาศึกษาระดับมหาวิทยาลัยด้านวิทยาศาสตร์และสิ่งแวดล้อมที่ประเทศอังกฤษ เธอทราบถึงปัญหาการกำจัดขยะผ้าอนามัย ที่มีพลาสติกเป็นส่วนผสมราว 80 เปอร์เซ็นต์ ทำให้ยากต่อการย่อยสลายตามธรรมชาติ โดยในอังกฤษผ้าอนามัยจะถูกนำไปกำจัดยังหลุมฝังกลบวันละไม่ต่ำกว่า 200,000 ชิ้น ประกอบกับปัญหาวัยเด็กของตัวเองที่เผชิญความน่าหงุดหงิดใจช่วงเล่นกีฬาขณะประจำเดือน รูบี้จึงตัดสินใจลงมือออกแบบชุดชั้นในที่สามารถเป็นผ้าอนามัยได้ในตัว และ 7 ปีต่อมาเธอได้เปิดตัวแบรนด์ ‘วูก้า’ (Wuka) ชุดชั้นในตัวแรกของโลกที่สามารถใช้เป็นผ้าอนามัยได้ในเดียวกัน ซึ่งได้รับความนิยมอย่างท้วมท้น จนมีหน้าร้านกว่า 400 แห่งบนเกาะอังกฤษ
เทคโนโลยีของชุดชั้นในแบรนด์วูก้าที่ออกแบบมาเพื่อผู้หญิงโดยเฉพาะนั้น ถูกออกแบบมาให้เป็นสีดำ เป้ากางเกงถูกยกให้สูงทั้งด้านหน้าและด้านหลังเพื่อกระชับต่อสรีระผู้สวมใส่ และเนื้อผ้าแบ่งออกเป็นสองชั้น ชั้นในมีหน้าที่ดูดซับประจำเดือนผ่านแผ่นดูดซับแบบพิเศษ ส่วนชั้นนอกสุดมีรูระบายอากาศช่วยลดความอับชื้นให้ผู้ใส่รู้สึกสะดวกสบายยามทำกิจกรรมต่างๆ
“ฉันเอาปัญหาที่ว่ามานั่งขบคิด ก่อนออกไปซื้อจักรเย็บผ้ามือสอง บรรจงออกแบบตัดออกมาให้ชุดชั้นในเป็นทรงกางเกงสวมใส่สบาย คุณสามารถถอดชุดชั้นในที่สามารถซึมซับประจำเดือนนี้ออกมาซักและใช้ซ้ำใหม่ได้ เด็กอายุตั้งแต่ 11 ขวบที่มีประจำเดือนสามารถสวมใส่ได้โดยไม่จำเป็นต้องเรียนรู้เหมือนผ้าอนามัยทั่วไป และฉันรู้สึกภูมิใจมากที่เด็กหญิงรุ่นลูก รุ่นหลานของฉันต่อจากนี้จะเติบโตเรียนรู้กับชีวิต โดยไม่จำเป็นต้องเสียเงินให้กับการซื้อผ้าอนามัยอีก” รัวต์ กล่าวถึงความสำเร็จต่อแบรนด์ชุดชั้นของเธอ
ย้อนกลับไปเมื่อ 2 ปีก่อน (2019) เธอพยายามออกแคมเปญเรียกร้องให้รัฐบาลอังกฤษยกเลิกเก็บภาษีมูลค่าเพิ่มกับผ้าอนามัยที่ถูกจัดให้อยู่หมวดเดียวกับสินค้าใช้สอยประเภทอื่นๆ จนการเคลื่อนไหวประสบความสำเร็จ และปัจจุบัน (2021) แบรนด์วูก้าได้เข้าร่วมเป็นผู้สนับสนุนทีมสมาคมฟุตบอลอังกฤษ ‘ฮาร์ทฟอร์ดเชอร์ เคาน์ตี (Hertfordshire County) ทีมหญิงรุ่นอายุ 16 ปี ด้วยการมอบชุดชั้นในเพื่อส่งต่อแรงบันดาลใจและมอบประสบการณ์อันดีให้กับเด็กสาวที่มีความมุ่งมั่นสู่เส้นทางนักฟุตบอลหรือนักกีฬาอาชีพ
สำหรับเรื่องราวของแบรนด์ชุดชั้นในวูก้าในแง่ของธุรกิจแล้วนี่ คือ การคิดค้นความสะดวกสบายให้กับหญิงสาวทั่วโลกแบบที่ไม่เคยมีมาก่อน พร้อมกับช่วยโลกลดปริมาณขยะพลาสติก แต่ในมุมมองของปัจจัย 4 นี่เป็นสิ่งที่รัฐบาลทุกประเทศควรให้ความใส่ใจต่อพวกเธอและเตั้งคำถามว่า ‘ผ้าอนามัย’ ควรจัดอยู่ในหมวดต้องเก็บภาษีจริงหรือ ทั้งที่ความเป็นจริงควรต้องแจกฟรีตามหลักสวัสดิการขั้นพื้นฐานอย่างที่หลายประเทศทำอยู่
ภาพ: wuka.co.uk/
ที่มา:
– https://www.bbc.com/news/uk-england-beds-bucks-herts-59248291
– https://pebblemag.com/magazine/doing/wuka-periodwear-government
– https://wearethecity.com/inspirational-woman-ruby-raut-ceo-and-founder-of-wuka/
Tags: Business, WUKA, Periodwear
