ณ งานแถลงข่าว กรณีภาพยนตร์เรื่อง ไทบ้านเดอะซีรี่ส์ 2.2 ไม่ผ่านเซนเซอร์ เมื่อเวลา 15.15 น. วันที่ 21 พฤศจิกายนนี้ ณ หอศิลป์กรุงเทพฯ โดยสมาคมผู้กำกับภาพยนตร์ไทย มี ธนิตต์ จิตนุกูล นายกสมาคมฯ ร่วมกับ อนุชา บุญยวรรธนะ, ปรัชญา ปิ่นแก้ว และ บัณฑิต ทองดี ร่วมแถลงด้วย

จากคำอ้างของกระทรวงวัฒนธรรม ที่ระบุว่าหนังมีภาพของ “พระไม่สำรวม” ทางสมาคมได้ฉายซีนดังกล่าวในงานแถลงข่าวให้สื่อมวลชนได้ดูโดยทั่วกัน เป็นซีนที่พระบวชใหม่ร้องไห้ในงานศพของคนรักเก่า ซึ่งทางกองเซนเซอร์ต้องการให้ตัดภาพพระร้องไห้เคาะโลงศพออก

ปรัชญา ปิ่นแก้ว ชี้ว่า “ผมอยากมองที่ระบบของมัน ถ้าฉายออนไลน์คงไม่มีใครมาตรวจ ถ้าฉายทีวี คนทีวีเขาก็ตรวจกันเอง แต่ถ้าฉายในโรงกลับต้องผ่านการตรวจสอบโดยรัฐ ดังนั้นสิ่งที่ผมอยากพูดถึงคือสิทธิเสรีภาพของคนทำหนังและคนดู ที่มันเป็นแบบนี้ เพราะกฎหมายเปิดช่องให้กรรมการบางชุดใช้อำนาจได้ ทั้งที่ฉากนี้ ผมว่า ต่อให้ไม่ใช่พระบวชใหม่ เป็นเจ้าอาวาสไปเคาะฝาโลงเมียเก่าตาย ผมว่าก็ไม่ใช่ปัญหา”

ส่วน อนุชา ผู้กำกับ ‘มะลิลา’ เสริมว่า “บางคนตั้งคำถามว่าถ้าคนทำหนังได้รับเสรีภาพแล้ว จะมีการรับผิดชอบต่อสังคมมากน้อยแค่ไหน เราเชื่อว่าทุกคนพยายามจะมีอยู่แล้ว ในมะลิลา มีฉากที่พระจ้องศพแล้วเห็นภาพคนรักเก่าที่เปลือยกาย เราก็เชิญพระมาดู พระก็บอกว่าประทับใจ ทำให้คนเข้าใจว่าพระไม่ใช่รูปเคารพ พระก็คือมนุษย์ ดังนั้นการที่รัฐให้อิสระ น่าจะนำไปสู่ความเข้าใจมากกว่าความแตกแยก”

“แล้วตอนส่งกองเซนเซอร์ ก็พบว่าตอนนั้นนโยบายเปลี่ยน เขาไม่แบน แต่ให้เรทที่สูงแทน จึงรู้สึกแปลกใจ ที่ฉากนี้ในไทบ้านฯ มันเบามาก มาตรฐานมันอยู่ตรงไหน” อนุชาทิ้งท้าย

ในกรณีมาตรฐานที่แตกต่างของกรรมการแต่ละชุด ธนิตต์ กล่าวว่า “แบบนี้คนทำหนังต้องพึ่งดวงไหม ว่าจะเจอกรรมการชุดไหน มีทัศนคติอย่างไร นี่มันยุค 4.0 แล้ว อันไหนที่มันไม่ร่วมสมัยก็ควรต้องปรับเปลี่ยน สมาคมก็คิดเรื่องนี้ มันเกิดความเสียหายกับหนัง เราจึงต้องออกมาพูด เพราะที่เขามีปัญหามันเป็นประเด็นที่อ่อนมาก กับการมองว่านี่คือภาพพระที่ไม่สำรวม ถึงขั้นต้องเบรกหนังเรื่องนี้เลย”

ทั้งนี้ยังมีการฉายซีนจากหนังเรื่องอื่นที่ผ่านการเซนเซอร์ เพื่อสะท้อนทัศนคติของกรรมการแต่ละชุด เช่น หลวงพี่แจ๊ส กับฉาก สวรรค์อยู่ใน ‘อก’ หญิงสาวแต่งตัวโป๊เข้าวัด พระบอกดี หรือ พระปล่อยมุกสายคำหยาบ “โคตรโหดกระโดดซั่มเป็ด” ฯลฯ ซึ่งบัณฑิต ทองดี ระบุว่า “ทั้งนี้เราไม่ได้โจมตีว่าหนังเหล่าต้องต้องโดนแบน เพียงแต่มันน่าเสียดายที่หนังบางเรื่องที่ฉายภาพพระที่ไม่แรงเท่านี้ แต่ต้องถูกแบนด้วยทัศนคติที่สุดโต่งของกรรมการบางท่าน”

ธนิตต์ทิ้งท้ายว่า “ถ้าเป็นไปได้อยากให้มีการแก้กฎหมาย ถ้าให้เราดูแลกันเองแบบทีวี เราว่าเราน่าจะทำได้และทำได้ดีด้วย”

สำหรับทางแก้ปัญหาของไทบ้านเดอะซีรี่ส์ 2 คือผู้สร้างจะส่งหนังให้ทางกองฯ พิจารณาอีกครั้ง 2 เวอร์ชั่นด้วยกัน คือเวอร์ชั่นที่ยอมตัดฉากดังกล่าวออก อีกหนึ่งคือเวอร์ชั่นเดิมให้กรรมการพิจารณาอีกรอบ ซึ่งทางสมาคมผู้กำกับฯ ก็มีการเรียกร้องให้ฝั่งคณะกรรมการออกมาอธิบายเหตุผลด้วย

ไทบ้านเดอะซีรีส์ 2.2 เป็นหนังภาคต่อของไทบ้านเดอะซีรีส์ 2.1 ที่ประสบความสำเร็จอย่างงดงาม กวาดได้รายไปถึง 50 ล้านบาท ส่วน ไทบ้านเดอะซีรีส์ 2.2 เดิมมีกำหนดเข้าฉายวันที่ 22 พฤศจิกายน 2561 แต่แล้วก็มีอันต้องถูกเลื่อนฉายออกไปก่อน เพราะไม่ผ่านเซนเซอร์จากคณะกรรมการภาพยนตร์และวีดิทัศน์แห่งชาติ

ก่อนหน้านี้มีหนังไทยที่ไม่ผ่านเซนเซอร์ของคณะกรรมการภาพยนตร์และวีดิทัศน์แห่งชาติเนื่องจากขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน เช่นหนังเรื่อง ‘แสงศตวรรษ’ ของผู้กำกับอภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล ที่มีฉากพระภิกษุเล่นกีตาร์ และเล่นว่าว ทำให้หนังไม่ผ่านการพิจารณาจนถูกสั่งห้ามฉาย ขณะที่ หนังเรื่อง ‘อาบัติ’ ของผู้กำกับ ขนิษฐา ขวัญอยู่ ก็โดนเซนเซอร์เช่นกัน เพราะมีฉากสามเณรเสพของมึนเมาและจับเศียรพระพุทธรูปแบบไม่ให้ความเคารพ ซึ่งหนังต้องตัดฉากดังกล่าวออก และเปลี่ยนชื่อเป็น ‘อาปัติ’ เพื่อให้ได้ออกฉายต่อไป