เรียกว่าได้ยินบ่อยจนเหมือนครูภาษาอังกฤษสมัยเรียนมาสอนให้ท่องศัพท์ใหม่เลยทีเดียวสำหรับคำว่า ‘สฟิงโกไมอีลิน’ (sphingomyelin) และเมื่อเรากำลังจะเข้าสู่ยุค 5G ที่การหาความรู้เป็นเรื่องที่ทำได้ง่ายและรวดเร็ว จึงไม่ควรพลาดในการทำความรู้จักและเข้าใจคำๆ นี้ โดยเฉพาะใครที่กำลังจะเป็นคุณพ่อคุณแม่หรือมีเด็กเล็กอยู่ในครอบครัว นี่คือกุญแจดอกสำคัญในการไขความลับพัฒนาการสมองของลูกหลานตัวน้อย

ก่อนจะพูดถึง สฟิงโกไมอีลิน อยากจะให้ทำความรู้จักกับ ‘ไมอีลิน’ (myelin) กันก่อน

ไมอีลินคือเยื่อหุ้มเส้นใยประสาทที่ช่วยให้การนำข้อมูลจากเซลล์ประสาทหนึ่งไปยังเซลล์ประสาทอื่นเกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็ว ช่วยให้เซลล์สมองส่งผ่านข้อมูลที่รับมาจากประสาทสัมผัสทั้ง 5 ได้รวดเร็วและมีประสิทธิภาพ เกิดการเชื่อมโยงการทำงานของเซลล์ประสาทในสมองแต่ละส่วน (brain connection) ซึ่งนับเป็นหนึ่งในกลไกที่สำคัญที่สุดในการทำงานสมองและเป็นกระบวนการที่ต้องเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว เปรียบได้กับการใช้อินเทอร์เน็ตในความเร็วระดับ 5G เมื่อส่งสัญญาณได้เร็วก็จะยิ่งเพิ่มประสิทธิภาพ

ทั้งหมดนี้จะเกิดขึ้นไม่ได้ถ้าขาดสฟิงโกไมอีลินที่เป็นไขมันจำเพาะที่ช่วยในการสร้างไมอีลิน ซึ่งไมอีลินจะถูกสร้างขึ้นตั้งแต่ในครรภ์และสร้างอย่างต่อเนื่องรวดเร็วในช่วง 1,000 วันแรกของชีวิตและจะดำเนินต่อไปถึงช่วงผู้ใหญ่ตอนต้น

แหล่งของสฟิงโกไมอีลินมีทั้งในนมแม่ นมและผลิตภัณฑ์นม ทั้งหมดล้วนมีส่วนในการสร้างความสามารถของเด็กในอนาคต ไม่ว่าจะเป็นการรับรู้ การควบคุมการเคลื่อนไหว การคิดวิเคราะห์หรือการวางแผนที่ทั้งหมดมีพื้นฐานมาจากการทำงานของสมอง แต่อย่างที่เกริ่นไปว่า สมองเพียงส่วนเดียวไม่สามารถสร้างความมหัศจรรย์ได้ ต้องมีการเชื่อมโยงการทำงานของเซลล์ประสาทในสมองแต่ละส่วนที่มีประสิทธิภาพด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับการพัฒนาสมองส่วนการเรียนรู้ชั้นสูง (higher-order cognitive functions)

ถ้าใครอยากเห็นพัฒนาการที่ดีที่สุดของลูกในแต่ละช่วงวัย ไม่ว่าจะเป็นการคลาน การเดิน การพูด การวิ่ง การหัวเราะหรือแม้แต่การร้องไห้ ควรโฟกัสกับสฟิงโกไมอีลินที่เป็นสารอาหารสำคัญในการสร้างไมอีลินในสมองตั้งแต่ช่วงของการตั้งครรภ์ ซึ่งมีงานวิจัยที่แสดงให้เห็นว่าทารกที่ได้รับนมแม่เพียงอย่างเดียวเป็นเวลาอย่างน้อย 3 เดือนจะมีปริมาณไมอีลินเพิ่มขึ้นและมีความสัมพันธ์กับผลประเมินการเรียนรู้ที่ดีขึ้นด้วย

การพัฒนาของสมองเป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วตั้งแต่ช่วงที่ทารกอยู่ในครรภ์มารดาไปจนถึง 2 ปีแรกของชีวิต การส่งเสริมการพัฒนาสมองจึงสามารถทำได้ด้วยการมอบสารอาหารอย่างครบถ้วน พร้อมกับให้เด็กได้มีโอกาสเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ นอกจากนี้ การทำงานอย่างมีประสิทธิภาพของสมองยังต้องอาศัยการเชื่อมต่อสัญญาณประสาทที่มีความรวดเร็ว ซึ่งการสร้างไมอีลินจะเป็นกลไกสำคัญในการเพิ่มความเร็วในการส่งสัญญาณประสาท เปรียบเสมือนการสร้างทางด่วนให้กับสมอง และโครงสร้างทางด่วนเหล่านี้จะแข็งแรงไม่ได้ถ้าไม่มี ‘สฟิงโกไมอีลิน’ สารอาหารเพื่อพัฒนาการทางสมอง

นอกเหนือจากพันธุกรรมและการเลี้ยงดูแล้ว โภชนาการยังมีส่วนสำคัญ ช่วยสร้างพัฒนาการทั้งทางร่ายกายและสมองให้เป็นไปอย่างเหมาะสมในทุกช่วงวัย นำมาซึ่งปลายทางคือการเรียนรู้ในสิ่งที่เขารักอย่างไร้ขีดจำกัด และพร้อมรับทุกการเปลี่ยนแปลงของโลกอนาคต

#สฟิงโกไมอีลิน #โคลีน #ดีเอชเอ #สารอาหารเพื่อพัฒนาการทางสมอง #ช่วยสร้างไมอีลิน #สารอาหารเพื่อพัฒนาการทางสมอง

Tags: , , , ,