วันที่ 30 มกราคม 2024 สำนักข่าวต่างประเทศหลายแห่งรายงานว่า โซมาเลียเตรียมเปิดตัวรายการวิพากษ์ประเด็นทางสังคมที่มี ‘ผู้หญิงเป็นผู้จัดทำ’ ครั้งแรกในประเทศ นับเป็นความท้าทายครั้งสำคัญในสังคมชายเป็นใหญ่ที่มีอิทธิพลในทุกภาคส่วน โดยเฉพาะวงการสื่อมวลชนและพื้นที่ทางการเมืองมาโดยตลอด
รายการนี้มีชื่อว่า บิลาน (Bilan) แปลว่า ‘ฉลาดหลักแหลมและชัดเจน’ ในภาษาโซมาลี สะท้อนจุดมุ่งหมายรายการที่ต้องการเป็น ‘พื้นที่สาธารณะ’ ในการอภิปรายหัวข้อที่ถูกปิดกั้นในสังคม โดยเฉพาะสิทธิและบทบาทของผู้หญิง
สำหรับรายละเอียดเบื้องต้น รายการบิลานจะใช้ทีมงานและพิธีกรเพศหญิงมากกว่า 50% ขณะที่รูปแบบของรายการเน้นการสัญจรทั่วประเทศเพื่อมีปฏิสัมพันธ์กับผู้ชมโดยตรง ด้วยวิธีการพูดคุยและอภิปรายประเด็นทางสังคมและการเมือง ไม่ว่าจะเป็นการขาดแคลนบุคลากรทางการศึกษาที่เป็นผู้หญิง บทบาทของผู้หญิงในทางการเมือง รวมถึงวิกฤตทางสิ่งแวดล้อม
บิลานได้รับแรงบันดาลใจจาก Question Time รายการอภิปรายประเด็นสังคมของสำนักข่าวบีบีซี (BBC) และได้รับการสนับสนุนจากโครงการพัฒนาแห่งองค์การสหประชาชาติ (United Nations Development Programme: UNDP) ในปี 2022 เพื่อส่งเสริมบทบาทของผู้หญิงในแวดวงสื่อ โดยจะออกอากาศอย่างเป็นทางการครั้งแรกในวันที่ 8 มีนาคม 2024 หรือวันสตรีสากล
ฟาติ โมฮาเหม็ด อาเหม็ด (Fathi Mohamed Ahmed) บรรณาธิการประจำรายการบิลาน เล่าถึงสาเหตุของการสร้างรายการดังกล่าวว่า เป็นเพราะสังคมโซมาเลียมีประเด็นมากมายที่น่าจับตามอง และเธอต้องการยกปัญหาเหล่านั้นขึ้นมาพูดถึงในสังคมอย่างเปิดเผย โดยเฉพาะประเด็นทางการเมืองและความขัดแย้งในประเทศ
อาเหม็ดยังขยายประเด็นต่อว่า แวดวงสื่อมวลชนในโซมาเลียที่เต็มไปด้วยนักข่าวผู้ชาย ทำให้ปัญหาของผู้หญิงไม่ค่อยถูกนำเสนอ แต่การมีอยู่ของรายการบิลานที่เปิดกว้างสำหรับผู้หญิงและคนทุกกลุ่ม จะสร้างความเปลี่ยนแปลงบางอย่างในประเทศได้
“ผู้หญิงจำนวนมากจะพูดกับเรา เพราะพวกเราก็เป็นผู้หญิงเหมือนกัน พวกเขาจะอนุญาตให้เราเข้าไปที่บ้าน ห้องละหมาด หรือแม้แต่พื้นที่ส่วนตัวของพวกเธอ” บรรณาธิการสาวระบุ
ขณะเดียวกัน ไนมา ซาอิด ซาลาห์ (Naima Said Salah) พิธีกรหญิงของบิลานเล่าว่า รายการนี้ได้ผลตอบรับเชิงบวกในช่วงทดลองออกอากาศเมื่อเดือนธันวาคม 2023 และสร้างอิมแพ็กให้กับผู้ชมที่เป็นผู้หญิงได้จริง
ซาลาห์ยกตัวอย่างในช่วงหนึ่งของการออกอากาศ รายการนำหัวข้อ ‘การมีประจำเดือน’ มาพูดถึงอย่างเปิดเผย ปรากฏว่ามีผู้ชมจำนวนหนึ่งแบ่งปันประสบการณ์การมีประจำเดือนครั้งแรก ซึ่งปกติแล้วมักถูกปิดกั้นในแวดวงสาธารณะ
“ผู้หญิงขาดโอกาสในการเรียนรู้เกี่ยวกับการมีประจำเดือน รวมถึงฉันด้วย แม้แต่แม่ของเราก็ยังไม่พูดถึง
“คนอาจคิดว่า เรากำลังทำในสิ่งต้องห้าม แต่มันคือความจริงที่คงอยู่ และเราปฏิเสธมันไม่ได้” พิธีกรหญิงเล่าพร้อมเสริมว่า ผู้ชมบางส่วนออกมาเปิดเผยถึงความกลัวในการมีประจำเดือนครั้งแรก
ในด้านปฏิกิริยาของผู้ชม คับดุลกาเดอร์ มาฮาเม็ด ฮัสซัน (Cabdulqaadir Maxamed Xasan) ผู้อำนวยการเครือข่ายโรงเรียนในโมกาดิชู (Mogadishu) เมืองหลวงของโซมาเลีย กล่าวว่า พึงพอใจกับการมีอยู่ของรายการนี้ โดยเฉพาะการขาดแคลนบุคลากรทางการศึกษา
อย่างไรก็ตาม บิลานต้องเผชิญความท้าทายสำคัญจากวงการสื่อมวลชนที่มีผู้ชายเป็นผู้ควบคุมความเป็นไป มีรายงานว่าทีมงานและผู้จัดทำถูกเลือกปฏิบัติและคุกคามจากบุคลากรชายในแวดวงสื่อ แต่พวกเธอยังคงยืนยันว่า จะดำเนินรายการนี้ต่อไปและเน้นการให้ความรู้ในเรื่องสำคัญ เช่น การแพร่ระบาดของไวรัสเอชไอวี (HIV) การล่วงละเมิดเด็ก และภาวะซึมเศร้าหลังคลอดลูก
อ้างอิง
https://www.arabnews.com/node/2450956/media
Tags: ผู้หญิง, ความเท่าเทียมทางเพศ, โซมาเลีย
