ตื่นตัวตามๆ กัน ซูเปอร์มาร์เก็ตในยุโรปทยอยแบ่งช่องสินค้าปลอดพลาสติก

หลังจากที่ซูเปอร์มาร์เก็ตที่เนเธอร์แลนด์เปิดชั้นวางสินค้าปลอดพลาสติกเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา ดูเหมือนขบวนการเคลื่อนไหวเพื่อต่อสู้กับขยะที่มาจากบรรจุภัณฑ์พลาสติกหลายล้านตันกำลังสร้างแรงกระเพื่อมไปทั่วทวีปยุโรป

ชั้นวางสินค้าปลอดพลาสติกในซูเปอร์มาร์เก็ตของเครือ Ekoplaza ที่กรุงอัมสเตอร์ดัม เป็นผลมาจากการรณรงค์ยาวนานกว่าหนึ่งปีของกลุ่มเคลื่อนไหวในสหราชอาณาจักรที่ชื่อ ‘A Plastic Planet’ ตั้งแต่เดือนมกราคมปี 2017 มีเป้าหมายเพื่อ “ลดจำนวนการใช้พลาสติกอย่างรวดเร็ว” โดยเฉพาะบรรจุภัณฑ์ห่อหุ้มอาหารและผลไม้

สินค้ากว่า 700 รายการที่ปลอดบรรจุภัณฑ์จากพลาสติกวางอยู่บนชั้นที่ไม่ได้ทำจากพลาสติกด้วยเช่นกัน ชั้นวางสินค้านี้จะมีเครื่องหมาย “ปลอดพลาสติก” เพื่อให้ผู้ซื้อสังเกตเห็นได้ทันที นี่จะเป็นการทดสอบผลิตภัณฑ์ที่ทำจากวัสดุชีวภาพ และใช้วัสดุดั้งเดิม เช่น แก้ว เหล็ก และกระดาษลัง

ตอนนี้ร้านขายสินค้าออร์แกนิกทั่วยุโรปก็กลายเป็นร้านค้าปลอดพลาสติกไปด้วย นับเป็นความเคลื่อนไหวครั้งใหญ่ของการซื้อสินค้าที่ช่วยลดปริมาณขยะ

ที่สหราชอาณาจักร สารคดีสองเรื่อง ได้แก่  Blue Planet ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับชีวิตใต้ท้องทะเลซึ่งแสดงให้เห็นถึงมลพิษจากพลาสติก และสารคดีเรื่อง Sky Ocean Rescue ได้สร้างแรงบันดาลใจให้ชาวอังกฤษลงมือเปลี่ยนแปลงเพื่อปกป้องมหาสมุทร โดยเน้นไปที่การลดการใช้พลาสติกแบบใช้แล้วทิ้ง

เทเรซา เมย์ นายกรัฐมนตรีเพิ่งประกาศสนับสนุนชั้นวางสินค้าปลอดพลาสติกในซูเปอร์มาร์เก็ต ซึ่งเป็นครั้งแรกที่เธอมีสุนทรพจน์สำคัญในประเด็นสิ่งแวดล้อม ก่อนหน้าที่ซูเปอร์มาร์เก็ตในเนเธอร์แลนด์จะทำชั้นวางสินค้าปลอดพลาสติก เมย์สัญญาว่าชั้นวางสินค้าปลอดพลาสติกในซูเปอร์มาร์เก็ตจะเกิดขึ้นภายใน 25  ปีนี้ บริษัทไอซ์แลนด์ บริษัทผู้จัดจำหน่ายอาหารแช่แข็งรายใหญ่ที่สุดของสหราชอาณาจักรสัญญาว่า จะเป็นซูเปอร์มาร์เก็ตแห่งแรกที่กำจัดบรรจุภัณฑ์พลาสติกออกจากผลิตภัณฑ์ทั้งหมดของบริษัท ภายในห้าปี

แต่ก็มีเสียงวิจารณ์ว่ายังไม่เห็นการลงมือทำอย่างจริงจังเสียทีในสหราชอาณาจักร

“มีคำพูดมากมายแต่ไม่มีการปฏิบัติ” เซียน ซุตเธอร์แลนด์ (Sian Sutherland) ผู้ร่วมก่อตั้งกลุ่ม A Plastic Planet  กล่าว

รีไซเคิลมักเป็นคำตอบของการแก้ไขปัญหามลพิษ แต่พลาสติกส่วนใหญ่กว่า 300 ล้านตันต่อปีในโลกนี้รีไซเคิลไม่ได้

เช่นเดียวกับการเผาขยะที่ปล่อยสารไดอ็อกซิน งานศึกษาพื้นที่ซึ่งอยู่ใกล้โรงเผาขยะพบว่ามีอัตราการเป็นโรคมะเร็งสูง

“เราต้องเลิกคิดถึงการจัดการขยะ ควรคิดถึงการจัดการทรัพยากร”

ในจดหมายเปิดผนึกถึงเดอะ การ์เดียน กลุ่มรณรงค์ชั้นวางสินค้าปลอดพลาสติกซึ่งประกอบด้วยนักรณรงค์จากฝรั่งเศส อังกฤษ และกลุ่มอื่นๆ เน้นไปที่ความไร้ประโยชน์ของการรีไซเคิลพลาสติก

พลาสติกที่ถูกรีไซเคิลทุกวันนี้มีจำนวนเพียงแค่ 6 เปอร์เซ็นต์ของพลาสติกทั้งหมดในยุโรป ชัดเจนแล้วว่าเราไม่สามารถใช้วิธีการรีไซเคิลแก้ปัญหาพลาสติก พลาสติกหุ้มอาหารและเครื่องดื่มที่ก่อพิษได้ง่ายไม่ควรจะไหลเวียนอยู่ในระบบเศรษฐกิจ

ในเยอรมนี ประเทศที่ขึ้นชื่อเรื่องพลังงานสีเขียวและการรีไซเคิล แต่มีสัดส่วนการใช้พลาสติกหุ้มอาหารต่อคนมากที่สุดในโลก ซูเปอร์มาร์เก็ตบางแห่งอนุญาตให้ผู้ซื้อนำกล่องใส่สินค้าของตนเองมาได้ บางแห่งพยายามที่จะลดการใช้ถุงพลาสติกใส่ผักและผลไม้ของลูกค้า

ผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการของเสียจากองค์กร Friends of the Earth ในกรุงเบอร์ลินวิจารณ์ว่า ร้านค้ายังไม่พยายามมากพอ

กลุ่ม A Plastic Planet จึงร่วมมือกับ Ekoplaza เครือซูเปอร์มาร์เก็ตออร์แกนิกของเนเธอร์แลนด์ จัดทำโครงการ ชั้นวางสินค้าปลอดพลาสติกด้วยแฮชแทค #PlasticFreeAisle ในโซเชียลมีเดีย

เครือซูเปอร์มาร์เก็ตของเยอรมัน อย่าง Lidl ถูกกดดันให้ตอบคำถามนี้จากลูกค้าทางทวิตเตอร์

ซุตเธอร์แลนด์ย้ำว่านี่ไม่ใช่การต่อต้านพลาสติก แต่วัสดุที่มีประโยชน์และทนทานสูงที่ใช้ห่ออาหารเป็นขยะที่ไร้ค่าและอันตราย แม้จะมีประโยชน์แต่ก็จะอยู่ทำลายโลกไปอีกหลายศตวรรษ

ที่มา: http://www.dw.com/en/plastic-free-supermarket-aisles-see-anti-waste-go-mainstream/a-42774352