ยุคที่ทุกคนพุ่งความสนใจไปที่บิ๊กดาต้า นอกจากข้อมูลที่ได้จะช่วยตอบโจทย์ทางการตลาดแล้ว ยังเอามาเป็นเครื่องมือให้ฝ่ายความมั่นคงติดตามหาอาชญากรได้ ซึ่งด้านหนึ่ง คนอาจจะคิดว่าเป็นเรื่องดีเพราะช่วยสร้างความปลอดภัยให้สังคม แต่ก็ไม่ใช่ทุกครั้งที่ฝ่ายความมั่นคงจะวิเคราะห์ข้อมูลได้ถูกต้อง และในกระบวนการเหล่านี้ ข้อมูลส่วนบุคคลจำนวนมหาศาลตกไปอยู่ในมือของผู้ดูแลซอฟต์แวร์ในระดับที่อาจเข้ามาล้วงลึกถึงชีวิตส่วนตัวเราได้เกินกว่าที่เราคิด 

จากการยื่นขอดูข้อมูลข่าวสารสาธารณะโดยเว็บไซต์ Motherboard ก็พบว่า บริษัท พาลันเทียร์ (Palantir)  ที่จัดจำหน่ายเครื่องมือสอดส่อง (surveillance) และเหมืองข้อมูล ซึ่งก่อตั้งโดย ปีเตอร์ ธีล (Peter Thiel) มหาเศรษฐีฝ่ายขวา มีข้อมูลส่วนตัวของคน และความลับของบริษัทอยู่เป็นจำนวนมาก 

ที่เป็นเช่นนี้ เพราะพาลันเทียร์เข้าไปให้บริการการจัดการข้อมูลให้กับสำนักงานตรวจคนเข้าเมืองและศุลกากรแห่งสหรัฐฯ (ICE) และของบรรษัทอย่าง เจพีมอร์แกน แอร์บัส รวมถึงหน่วยงานทั้งภาครัฐส่วนกลางและท้องถิ่นอีกสารพัด ด้วยข้อมูลและเครื่องมือที่มี ทำให้เจ้าหน้าที่รู้ข้อมูลเกือบทุกอย่างของบุคคลที่ตนเองคิดว่าน่าสงสัยได้ 

ทุกวันนี้ เรียกได้ว่าซอฟต์แวร์สอดส่องประชาชนของพาลันเทียร์เป็นเหมือนกับกระดูกสันหลังของหน่วยงานด้านความมั่นคงของสหรัฐอเมริกาไปแล้ว โดยเฉพาะตั้งแต่ปี 2014 ที่ ICE ทำสัญญาเพื่อเข้าถึงฐานข้อมูลการติดตามและการจัดการซอฟต์แวร์ 

เมื่อปีที่แล้วก็มีรายงานในนิตยสารบลูมเบิร์กว่า ตำรวจนิวยอร์ก นิวออร์ลีนส์ ชิคาโก และลอสแอนเจลิส ใช้ซอฟต์แวร์ของพาลันเทียร์ สร้างเครือข่ายดิจิทัลของประชาชนแต่ละคน เพื่อทำนายการเกิดอาชญากรรมก่อนที่มันจะเกิดขึ้นจริง

เมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม เว็บไซต์ Motherboard เปิดเผยเอกสารที่ได้มาจากการใช้กฎหมายเปิดเผยข้อมูลพบว่า ระหว่างมกราคม 2012 – มีนาคม 2017 เมืองต่างๆ ในสหรัฐอเมริกา 300 เมืองเข้าถึงบริการที่ชื่อ Gotham ของพาลันเทียร์ ผ่านหน่วยข่าวกรองภูมิภาคแคลิฟอร์เนียเหนือ หรือ NCRIC ซึ่งทำงานภายใต้กระทรวงความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ ทำให้ตำรวจสามารถเข้าถึงข้อมูลของประชาชนได้เกือบ 8 ล้านคน นอกจากนี้ บริษัทได้สร้างระบบจัดการการสืบสวนสอบสวนคดี ที่รวบรวมผู้เข้าเมืองในศูนย์กักกันไว้ด้วย

จากคู่มือการใช้งานซอฟต์แวร์แสดงให้เห็นว่า บริษัทมีข้อมูลทุกอย่างของบุคคล ไม่ว่าจะเป็นอีเมล เบอร์โทรศัพท์ ที่อยู่ปัจจุบันและก่อนหน้านี้ หมายเลขประกันสังคม ความสัมพันธ์ทางธุรกิจ ทะเบียนรถ ประวัติการเดินทางที่มาจากภาพถ่ายทะเบียนรถ  มีแค่ชื่อ เจ้าหน้าที่ตำรวจก็สามารถใช้ซอฟต์แวร์ของพาลันเทียร์ สร้างแผนผังความสัมพันธ์ครอบครัว เพื่อน ญาติได้ หรือใส่แค่ทะเบียนรถของบุคคลเป้าหมายลงไป ก็จะรู้ว่าบุคคลนั้นเดินทางไปที่ไหนได้ ด้วยข้อมูลและเครื่องมือที่มีทำให้เจ้าหน้าที่รู้ข้อมูลเกือบทุกอย่างของบุคคลที่ตนเองคิดว่าน่าสงสัยได้ 

โฆษกของพาลันเทียร์ ตอบคำถาม Motherboard ทางอีเมลเกี่ยวกับกำหนดระยะเวลาใช้งานซอฟต์แวร์ ปรากฏว่า NCRIC มีใบอนุญาตในการใช้ซอฟต์แวร์ของพาลันเทียร์ได้ไม่จำกัด ซึ่งหมายถึงว่าแม้จะสิ้นสุดสัญญาแล้ว แต่ผู้ได้รับประโยชน์ก็ยังใช้งานซอฟต์แวร์ได้ตลอดไป

ส่วนโฆษกของ NCRIC ให้สัมภาษณ์ทางโทรศัพท์ว่า หน่วยงานมีหน้าที่สืบสวนปฏิบัติการก่อการร้าย การค้ายาเสพติด และการก่ออาชญากรรมต่างๆ มีเจ้าหน้าที่ 80 คนทำหน้าที่ในระบบการจัดการข่าวกรอง ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการสืบสวนของ NCRIC

บริษัทพาลันเทียร์ถือว่าเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านเครือข่ายสอดส่องขั้นทุติยภูมิ เนื่องจากสามารถสร้างแผนผังความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลได้ แม้แต่ผู้ที่ไม่ใช่ผู้ต้องสงสัยว่าก่ออาชญากรรมใดๆ ก็ตาม ชื่อของบริษัทมาจากลูกแก้ววิเศษในนวนิยายลอร์ดออฟเดอะริงส์ ที่ผู้ใช้สามารถดูอดีตและอนาคตได้

ที่มา:

https://www.vice.com/en_us/article/neapqg/300-californian-cities-secretly-have-access-to-palantir

https://boingboing.net/2019/07/12/leaked-palantir-gotham.html

https://www.vice.com/en_us/article/9kx4z8/revealed-this-is-palantirs-top-secret-user-manual-for-cops

ภาพ: GETTYIMAGES