รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขญี่ปุ่นแถลงเมื่อวันที่ 15 พฤษภาคมว่า รัฐบาลจะตรวจหาเชื้อโควิด-19 ด้วยชุดตรวจแบบแอนติบอดี้ในประชากร 10,000 คนในพื้นที่เฉพาะ เพื่อดูการแพร่กระจายของโรคและดูว่าตอนนี้ญี่ปุ่นกำลังเข้าสู่สถานการณ์ที่มีภูมิคุ้มกันหมู่ในกลุ่มประชากร (Herd immunity) แล้วหรือไม่ โดยในการตรวจจะเก็บตัวอย่างจากเลือดในจมูกของผู้ป่วย ซึ่งจะใช้เวลารอผลหลายชั่วโมง
ก่อนหน้านี้เมื่อปลายเดือนเมษายน กระทรวงสาธารณสุขของญี่ปุ่นได้ทดลองตรวจตัวอย่างเลือดที่มีผู้บริจาคมา ทั้งจากโตเกียวและ 6 จังหวัดในภูมิภาคโทโฮคุ โดยใช้ชุดตรวจจาก 5 บริษัท พบว่า มี 3 ตัวอย่าง หรือ 0.6% จาก 500 ตัวอย่างในโตเกียว และ 2 ตัวอย่างหรือ 0.4% จาก 500 ตัวอย่างในภูมิภาคโทโฮคุที่ได้ผลบวก แต่ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่าจำนวนกลุ่มตัวอย่างน้อยเกินไป
ภูมิคุ้มกันหมู่ (herd immunity) เป็นสถานการณ์ที่สัดส่วนของประชากรมีภูมิคุ้มกันจำนวนมากพอ ซึ่งอาจจะมาจากภูมิคุ้มกันที่ร่างกายผลิตขึ้นมาเองตามธรรมชาติหรือได้รับวัคซีนป้องกันโรค จนไวรัสไม่สามารถแพร่กระจาย หรือถูกส่งผ่านไปยังคนอื่นๆ ได้ เมื่อในพื้นที่นั้นมีคนติดเชื้อน้อย การแพร่กระจายก็จะน้อยจนไม่เกิดการแพร่ระบาดต่อไปได้
หลายประเทศก็เริ่มหันมาคำนวณสัดส่วนประชากรที่มีภูมิคุ้มกันแล้วเช่นกัน เมื่อเร็วๆ นี้ ในวันที่ 11 พฤษภาคม นักวิจัยสถาบันปาสเตอร์ ฝรั่งเศสเผยผลการคำนวณสัดส่วนผู้ติดเชื้อไวรัสโรคโควิด-19 ในฝรั่งเศสว่า มีประชากรประมาณ 2.8 ล้านคนที่ติดเชื้อ ซึ่งคิดเป็นเกือบ 4.4% สูงกว่าตัวเลขของทางการ อย่างไรก็ตามนักวิจัยบอกว่าตัวเลขนี้ต่ำเกินไปที่จะบ่งบอกถึงภาวะภูมิคุ้มกันหมู่ในกลุ่มประชาชน ผลการศึกษาระบุว่า ประชากรราว 65% ควรมีภูมิคุ้มกัน ถ้าเราต้องการควบคุมการแพร่ระบาดของโรคด้วยวิธีนี้
นอกจากนี้องค์การอนามัยโลกหรือ WHO ยังเตือนให้ระวังการใช้แนวคิดนี้กับการแพร่ระบาดของโรคในมนุษย์ ไมก์ ไรอัน ผู้อำนวยการฝ่ายฉุกเฉินกล่าวว่า มนุษย์ไม่ใช่ฝูงสัตว์ คำว่า herd immunity มาจากระบาดวิทยาในทางสัตววิทยา ซึ่งใช้เพื่อตัดสินใจทางธุรกิจว่าจะปล่อยให้สัตว์ที่ป่วยตายเพื่อให้สัตว์ทั้งหมดมีภูมิคุ้มกันโรคหรือไม่ เราใช้วิธีตัดสินใจแบบนี้กับชีวิตมนุษย์ไม่ได้ จากสถานการณ์ตอนนี้ เขาคิดว่ายังคงห่างไกลจากภูมิคุ้มกันหมู่
WHO คาดว่าต้องมีจำนวนประชากรที่มีภูมิต้านทานโรคประมาณ 50-70% ขึ้นไปจึงจะพอ และต้องอาศัยปัจจัยอื่นร่วมด้วย โดยเฉพาะวัคซีน
ที่มา:
https://www.hfocus.org/content/2020/04/18908
ภาพ: PHILIP FONG / AFP
Tags: ญี่ปุ่น, โคโรนาไวรัส, โควิด-19, Herd Immunity
