นับตั้งแต่เกิดแผ่นดินไหวในประเทศตุรกีและซีเรีย เมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ มีเด็กและครอบครัวผู้ประสบภัยจำนวนมากได้รับผลกระทบอย่างรุนแรงจากเหตุครั้งนี้ บ้านเรือน โรงเรียน โรงพยาบาล และอาคารหลายแห่ง ถูกทำลายจากแผ่นดินไหว ขณะที่ทั่วโลกพยายามส่งความช่วยเหลือเร่งด่วน ทั้งการค้นหาและช่วยเหลือผู้รอดชีวิต

ในบรรดาผู้เสียชีวิตนั้น มี คริสเตียน อัตซู (Christian Atsu) นักฟุตบอลชาวกานา อดีตนักเตะของสโมสรนิวคาสเซิล ยูไนเต็ด ในศึกพรีเมียร์ลีก ซึ่งล่าสุด เขาเซ็นสัญญาเป็นนักเตะของสโมสร ฮาตัยสปอร์ ในลีกของประเทศตุรกี รวมอยู่ด้วย

ในโลกกีฬา โดยเฉพาะฟุตบเบซิกตัสอล การแสดงออกทางสัญลักษณ์บางอย่างเพื่อสนับสนุนหรือช่วยเหลือบางเหตุการณ์สำคัญในโลกที่เกิดขึ้นถือเป็นเรื่องปกติ ในการแข่งขันทุกระดับ อาทิ แคมเปญการไม่สนับสนุนการเหยียดผิว หรือ No Room For Racism ของศึกพรีเมียร์ลีก อังกฤษ หรือ การป้ายสีแดงบริเวณใบหน้าของนักฟุตบอลในยามลงสนามของศึกเซเรีย อา อิตาลี เพื่อแสดงสัญลักษณ์ให้ผู้คนตระหนักถึงจำนวนการกระทำความรุนแรงต่อผู้หญิงที่เพิ่มมากขึ้น เป็นต้น 

แน่นอนว่าเหตุการณ์แผ่นดินไหวในประเทศตุรกีและซีเรียครั้งนี้ก็เช่นกัน

#BuOyuncakSanaArkadasım ของเล่นชิ้นนี้เพื่อคุณ

เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา โซเชียลแชร์ภาพโมเมนต์สำคัญจากสนาม Vodafone Park กรุงอิสตันบูล ประเทศตุรกี ในเกมซูเปอร์ลีกตุรกีระหว่าง เบซิคตัส กับ อันตัลยาสปอร์ ที่แฟนบอลเบซิคตัสโยนตุ๊กตาสัตว์หลายพันตัวลงมาในสนาม หลังจากการแข่งขันผ่านไป 4 นาที 17 วินาที ซึ่งตรงกับเวลาที่เกิดแผ่นดินไหวทางตะวันออกเฉียงใต้ของตุรกี (เวลา 04.17 น.) เพื่อส่งข้อความ และบริจาคให้กับเด็กๆ ที่ได้รับผลกระทบจากแผ่นดินไหวในตุรกีและซีเรีย

  ในบรรดาของเล่นที่ถูกโยนลงมาในสนาม มีทั้งตุ๊กตาสีชมพูและยูนิคอร์น กระต่ายขนปุย ลิง ช้าง และปลา ขณะที่บางคนโยนผ้าพันคอและหมวกลงมาในสนาม ส่วนฝั่งนักเตะก็รีบเก็บเหล่าตุ๊กตาสัตว์ที่กองในสนามจนเหมือนคลื่นในทะเล ขณะที่หน้าจอสกอร์บอร์ดมีไฟกะพริบพร้อมหมายเลขทะเบียนรถของ 11 จังหวัดในตุรกีที่ได้รับผลกระทบจากแผ่นดินไหว

ทางด้านโซเชียลมีเดีย ผู้ใช้งานหลายคนใช้แฮชแท็ก #BuOyuncakSanaArkadasım ซึ่งมีความหมายว่า “ของเล่นชิ้นนี้เพื่อคุณ เพื่อนของฉัน” เพื่อแชร์รูปภาพและวิดีโอของตุ๊กตาสัตว์ที่โปรยปรายลงมาในสนาม

ขณะที่แถลงการณ์บนเว็บไซต์สโมสรฟุตบอลเบซิคตัสได้ออกมาขอบคุณแฟนๆ ที่มีส่วนร่วมในกิจกรรมดังกล่าว และระบุว่าเป็นการ ‘ให้ขวัญและกำลังใจ’ แก่เด็กๆ ที่ได้รับผลกระทบจากแผ่นดินไหวครั้งร้ายแรง โดยกิจกรรมนี้จัดขึ้นด้วยความร่วมมือกับร้านค้าชื่อ ‘Toyzz Shop’ ในตุรกี ที่เปิดให้แฟนๆ เข้าไปซื้อตุ๊กตาจำนวนมาก ซึ่งรายได้ทั้งหมดจากการขายของเล่นจะถูกนำไปช่วยเหลือผู้ประสบภัยแผ่นดินไหว

แต่ในกิจกรรมที่สะท้อนถึงจิตใจอันอบอุ่นของแฟนบอลที่มีต่อผู้ประสบภัย ก็มีเสียงประท้วงรัฐบาลตุรกีถึงการจัดการช่วยเหลือที่พวกเขามองว่าล้มเหลวอย่างสิ้นเชิง ทั้งความล่าช้าในการรวบรวมร่างผู้เสียชีวิต ทำให้กลิ่นของความตายฟุ้งกระจายทั่วพื้นที่ และความช่วยเหลือบรรเทาทุกข์ที่ไม่เพียงพอในหลายพื้นที่ 

หายนะครั้งใหญ่สุดของตุรกีในประวัติศาสตร์สมัยใหม่

มีผู้เสียชีวิตกว่า 5 หมื่นคนทั่วตุรกีและซีเรีย หลังจากเกิดแผ่นดินไหวรุนแรง 2 ครั้ง ขนาด 7.8 และ 7.5 ริกเตอร์ อาคารประมาณ 9.3 หมื่นหลังถูกทำลายและได้รับความเสียหาย มีผู้ได้รับบาดเจ็บหลายแสนคนที่ติดอยู่ใต้ซากปรักหักพังหรือไร้ที่อยู่อาศัย หลายเมืองในตุรกี ประชาชนยังคงต้องนอนหลับอยู่ในรถหรือเต็นท์ ขณะที่เจ้าหน้าที่รัฐของตุรกีกล่าวว่า นี่เป็นหายนะครั้งใหญ่ที่สุดของประเทศในประวัติศาสตร์สมัยใหม่

รัฐบาลตุรกีถูกวิจารณ์อย่างหนักในช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมาเกี่ยวกับการจัดการวิกฤต รวมถึงการวิจารณ์ว่าเจ้าหน้าที่ดำเนินการช่วยเหลือและบรรเทาทุกข์เบื้องต้นช้าเกินไป และระบุว่ารัฐไม่ได้เตรียมพร้อมเพียงพอสำหรับภัยพิบัติ แม้ว่าประเทศจะเคยเกิดแผ่นดินไหวรุนแรงในประวัติศาสตร์ก็ตาม

  ข้อสำคัญอีกอย่างคือ นักวิจารณ์จำนวนมากพยายามชี้ให้เห็นถึงแนวทางปฏิบัติของการก่อสร้างอาคารที่ต่ำกว่ามาตรฐานทั่วประเทศ ว่าเป็นปัจจัยในการพังทลายของอาคารหลายพันแห่งในเขตแผ่นดินไหว เนื่องจากการคอรัปต์ชันเป็นวงกว้างและนโยบายของรัฐบาล ที่ล้มเหลวในการบังคับใช้มาตรการตรวจสอบการสร้างอาคาร

ทางด้านประธานาธิบดีตุรกี เรเจป ไตยิป เอร์โดอาน (Recep Tayyip Erdogan) ซึ่งกำลังเตรียมพร้อมสำหรับการเลือกตั้งประธานาธิบดีและรัฐสภาในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้า ได้ออกมาประณามว่า มีการมุ่งทำลาย ‘ความพยายาม’ ของรัฐบาลในการจัดการวิกฤตครั้งนี้ แม้ว่าเขาจะยอมรับความผิดพลาดของการจัดการในช่วงสองสามวันแรกหลังเกิดแผ่นดินไหวก็ตาม

ช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา ประธานาธิบดีตุรกีได้เดินทางไปยังเมืองอัดิยามาน (Adiyaman) ที่ได้รับผลกระทบจากแผ่นดินไหวอย่างหนักจนเต็มไปด้วยซากปรักหักพัง เพื่อขอโทษชาวเมือง และกล่าวว่า รัฐบาลไม่สามารถจัดการช่วยเหลือในเมืองได้ในช่วงสองสามวันแรก เนื่องจากผลกระทบที่ร้ายแรงของแรงสั่นสะเทือนที่เกิดขึ้น สภาพอากาศที่ไม่เอื้ออำนวย และความยากลำบากที่เกิดจากโครงสร้างพื้นฐานที่เสียหาย

ขณะที่ล่าสุด ทางการตุรกีได้จับกุมตัวผู้ต้องสงสัยที่ต้องรับผิดชอบต่อเหตุอาคารถล่มหลังเกิดแผ่นดินไหวแล้ว 184 ราย และกำลังเปิดการสอบสวนผู้ที่เกี่ยวข้องอีกกว่า 600 ราย เพื่อหาผู้รับผิดชอบที่มีอาคารถล่มจำนวนมากในช่วงที่เกิดเหตุ

จากตุรกีถึงไทย บทเรียนแผ่นดินไหวที่ต้องเรียนรู้

หลังเกิดเหตุแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่ตุรกี นักวิชาการด้านแผ่นดินไหวหลายคนมองว่า นี่เป็นบทเรียนที่ประเทศควรเรียนรู้เพื่อเตรียมรับมือเหตุแผ่นดินไหวที่อาจเกิดขึ้นได้ เนื่องจากไทยยังมีรอยเลื่อนที่อาจเกิดพลังขึ้นมาได้ในอนาคต ที่อาจคล้ายกับตุรกี อาทิ แผ่นดินไหวขนาด 6.3 ริกเตอร์ ที่เชียงรายในปี 2557 รวมถึงการปรับปรุงอาคารและสิ่งปลูกสร้างที่แข็งแรงมากขึ้น

รศ.สุทธิศักดิ์ ศรลัมพ์ หัวหน้าศูนย์วิจัยและพัฒนาวิศวกรรมปฐพีและฐานราก และอาจารย์ ภาควิชาวิศวกรรมโยธา ม.เกษตรศาสตร์ เป็นหนึ่งในนักวิชาการที่ออกมาระบุว่า ต้องเร่งสำรวจรอยเลื่อนที่มีพลัง พร้อมกับการปรับปรุงโครงสร้างคณะอนุกรรมการแผ่นดินไหว โดยเสนอแผ่นแม่บทว่า

  1. เร่งสำรวจรอยเลื่อนมีพลังให้ครบ โดยสำรวจตัวใหญ่ รวมถึงตัวเล็กๆ ด้วย

  2. ปรับปรุงโครงสร้างคณะอนุกรรมการแผ่นดินไหว/น่าจะใส่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องที่มีความแอกทีฟ เช่น ท่องเที่ยว ธุรกิจ มีเอ็นจีโอ ชุดช่องว่าง

  3. จัดทำแผนที่เสี่ยงภัยแผ่นดินไหวระดับชุมชนเมือง เมื่อรู้รอยเลื่อนแล้ว ชุมชนมีอาคารประเภทไหนบ้างที่มีความเสี่ยง

  4. อาคารใหม่และอาคารเก่า

  5. การให้ความรู้และสร้างความตระหนัก/เรามีมาตรฐานออกแบบอาคารใหม่ ๆ ทำอย่างไรจะสร้างระบบภาษีไปซ่อมเสริม

อ้างอิง

–https://edition.cnn.com/2023/02/27/football/besiktas-football-turkey-earthquake-spt-intl/index.html

–https://www.washingtonpost.com/world/2023/02/27/turkey-earthquake-victims-football-teddys-children/

–https://news.sky.com/story/turkey-syria-earthquake-besiktas-fans-throw-thousands-of-soft-toys-on-football-pitch-for-children-affected-by-disaster-12821320

-https://theactive.net/read/turkey-earthquake-study/

-https://www.thairath.co.th/news/foreign/2640240

Tags: , , , ,