เพราะเป็นมนุษย์ จึงเกรงต่อการเปลี่ยนแปลง เมื่อการตัดสินใจครั้งใหม่ของชีวิต ถูกแขวนไว้กับความสมหวังหรือผิดพลาด

คุณคิดว่าความกลัวเป็นสิ่งที่แยกขาดกับ ‘ความเปลี่ยนแปลง’ หรือเปล่า?

หากพิจารณาตามความหมายที่ตรงตัวของแต่ละคำ แน่นอนว่าเป็นสิ่งที่ดูจะต่างกันอย่างสิ้นเชิง แต่สองสิ่งที่ต่างขั้วกลับแยกไม่ออกซึ่งกันและกันเสียอย่างนั้น  

ไม่ว่าจะความกลัวต่อการเปลี่ยนแปลงเมื่อย้ายงานใหม่ กลัวที่จะรัก กลัวผิดหวัง กลัวทำพลาด หรือแม้แต่ไม่กล้าที่จะเปลี่ยนอาหารจานโปรด เพราะกลัวว่าเมนูใหม่จะไม่ถูกปาก

สิ่งเหล่านี้ไม่ใช่เรื่องผิดแผก เพราะเป็นสัญชาตญาณการเอาตัวรอดของมนุษย์ เมื่อเกิดความเปลี่ยนแปลง หรือมีสิ่งที่อยู่นอกเหนือการควบคุมเกิดขึ้น สมองก็จะตีความว่าเรากำลังมีภัยและตกอยู่ในภยันอันตราย 

คาร์ลา แมรี แมนลี (Carla Marie Manly) นักจิตวิทยาคลินิก อธิบายเรื่องนี้ไว้ว่า เมื่อมนุษย์เราเลือกที่จะสร้างความเปลี่ยนแปลง ไม่ว่าจะเป็นการย้ายบ้าน หรือเลือกที่ทำงานใหม่ เราจะรู้สึกว่าสามารถควบคุมสิ่งเหล่านี้ได้ เช่น สามารถเลือกบ้านที่จะอยู่ เลือกที่ทำงานที่อยากทำในอนาคต แต่เมื่อใดก็ตามที่ความเปลี่ยนแปลงนั้นมี ‘ตัวแปร’ อื่นเข้ามาแทรก ที่ซึ่งอยู่นอกเหนือการควบคุมของเรา เช่น หัวหน้างานคนใหม่ เพื่อนร่วมงาน โรคระบาด หรืออุบัติเหตุ สิ่งเหล่านี้จะทำให้รู้สึกว่ากำลังถูกลดทอนอำนาจ และไม่สามารถควบคุมผลลัพธ์ที่จะเกิดขึ้นได้  

หากสรุปให้ฟังอย่างง่ายคือ มนุษย์เรากลัวอนาคต กลัวสิ่งที่ยังมาไม่ถึง ที่ซึ่งเราไม่รู้ว่ามีอะไรรออยู่ข้างหน้าบ้าง และสิ่งเหล่านี้ก็กระตุ้นสัญชาตญาณการเอาตัวรอดของเราได้เป็นอย่างดี

จะว่าไปมันก็เป็นข้อดี ที่ทำให้เผ่าพันธุ์มนุษย์ยังดำรงและไม่สูญพันธุ์จนถึงวันนี้ แต่อีกแง่หนึ่งมนุษย์เรากำลังติดกับดักเซฟโซนความสบายใจจนไม่กล้าออกจากพื้นที่เดิมๆ เพื่อลองอะไรใหม่ๆ หรือเปล่า?

เพราะสิ่งที่อยู่ในจินตนาการบางครั้งอาจไม่เกิดขึ้นจริงด้วยซ้ำ และอะไรใหม่ๆ แปลกๆ ที่ว่าอาจกลายเป็นสถานที่เล่นสนุก เป็นพื้นที่ปลอดภัยใหม่ของเราก็ได้ และแน่นอนว่าอาจกลายเป็นพื้นที่อันตราย และกลายเป็นฝันร้ายได้เช่นกัน

แต่หากไม่ลอง ใครจะรู้ จริงไหม? 

ฉันคิดว่าชีวิตของตัวเองค่อนข้างโลดโผนพอตัว ไม่ค่อยกลัวการเปลี่ยนแปลง และค่อนข้างกล้าที่จะลองสิ่งใหม่ๆ แม้ส่วนตัวจะให้คะแนนความกล้าตัวเองมากถึงแปดเต็มสิบ แต่ระหว่างทางของการเปลี่ยนผ่าน ณ ห้วงเวลาที่มิอาจควบคุมได้นั้น ก็เป็นสิ่งที่ทั้งรักและเกลียดอยู่เหมือนกัน ฉันรักในความตื่นเต้นท้าทายต่อเส้นทางใหม่ๆ แต่ขณะเดียวกันก็เกลียดสิ่งที่ไม่อาจควบคุมได้ ดังคำถามที่มักผุดขึ้นบนหัว เช่น

หากสิ่งที่ตัดสินใจไปแล้วไม่เป็นอย่างที่หวังล่ะ? ตัดสินใจพลาดหรือเปล่า ถ้าเราทำไม่ได้จะเกิดอะไรขึ้น จะเสียใจไหม และที่เป็นอยู่มันก็ดีอยู่แล้วจะเปลี่ยนทำไม

เมื่อสองสามวันก่อนบังเอิญอ่านหนังสือและเจอข้อความหนึ่งที่กระตุกความคิด และฝังรากอยู่ในหัวเป็นประโยคสั้นๆ ง่ายๆ ว่า

“ความรักแข็งแกร่งกว่าและยืนยงกว่าความกลัว” จากนิยาย A Place of Greater Safety เขียนโดย ฮิลารี แมนเทล

ความรักและความกลัว สิ่งไหนแข็งแกร่งกว่ากัน? ความรักจะสามารถเอาชนะในทุกความกลัวได้จริงหรือ? คำตอบที่ได้น่าจะแตกต่างกันออกไปในแต่ละบุคคล

แต่สำหรับฉันในวันนี้ คำตอบจากประโยคที่ว่ามีเพียงอย่างเดียวคือ ใช่ ความรักได้ชนะความกลัวในจิตใจเสมอ ไม่ว่าจะเรื่องความรัก แม้จะกลัวแทบตายว่าจะอกหัก เศร้า เสียใจ หรือผิดหวัง แต่ในท้ายที่สุดเมื่อตกหลุมรักก็มองข้ามความเสี่ยงไปเสียหมด แม้ว่าสมองจะคอยย้ำและส่งสัญญาณถึงอันตรายที่จะเกิดขึ้นก็ตาม

เช่นเดียวกับเส้นทางในชีวิต หลายครั้งเราต้องก้าวข้ามความกลัวเพื่อเปลี่ยนผ่าน ที่ซึ่งไม่รู้ด้วยซ้ำว่าสิ่งไหนดีกว่ากัน เช่น การตัดสินใจเลือกมหาวิทยาลัย หากเลือกอีกคณะ หรือเลือกมหาวิทยาลัยอื่น เราไม่มีทางรู้แน่ว่าเหรียญอีกด้านที่ว่าจะออกมาเช่นไร

แต่ท้ายที่สุดไม่ว่าจะเป็นการเรียน เป็นเรื่องความรัก การทำงาน หรืออะไรก็ตาม ได้โปรดเลือกและก้าวข้ามความกลัวด้วยความรัก รักตัวเอง รักในสิ่งที่อยากทำ เพราะชีวิตข้างหน้าไม่มีทางรู้เลยว่าจะเกิดอะไรขึ้น 

แม้ผลลัพธ์อาจไม่เป็นดั่งหวัง แต่ท้ายที่สุดหากการตัดสินใจดังกล่าวมาจากเรา ถึงมันจะผิดพลาดแต่เราสามารถเรียนรู้และเติบโตไปพร้อมกับข้อบกพร่องได้ เพราะหากไม่ลอง ก็ไม่มีทางรู้หรอกว่า สิ่งไหนดีและสิ่งไหนกันที่แย่ 

ในช่วงเดือนสองเดือนที่ผ่านมา ฉันได้ทำการตัดสินใจครั้งใหญ่ในชีวิต ที่จะก้าวออกจากเซฟโซนไปสู่เส้นทางใหม่ ที่ไม่รู้ว่าหน้าตาจะเป็นอย่างไร แม้จะเสียดายที่ต้องแยกจากพื้นที่อบอุ่นและมิตรภาพที่รายล้อม แต่ท้ายที่สุด การตัดสินใจนี้ก็อยู่บนพื้นฐานของความรัก รักตัวเอง และรักในสิ่งที่จะทำ (แม้จะรักสิ่งที่เป็นอยู่มากก็ตาม) 

แม้ไม่รู้ว่าการตัดสินใจบนพื้นฐานความรักที่ว่าจะส่งผลอย่างไรต่อชีวิตข้างหน้า

แต่ ณ วันนี้ ฉันตัดสินใจที่จะอ้าแขนรับความเปลี่ยนแปลงใหม่ พร้อมๆ กับต่อสู้ต่อความกลัวในจิตใจ ที่ไม่ว่าอะไรจะถาโถมเข้ามาก็ขอลุยกับมันสักตั้ง 

Last but not least.

ฉันขอสนับสนุนทุกความกลัวและการเปลี่ยนผ่าน หากการตัดสินใจนั้นเป็นการกระทำและการตัดสินใจจากคุณ สู่คุณในปัจจุบัน และคุณในอนาคต