TO(GETHER) FOR THE ROAD รัก…ทรหด

สำหรับ ‘วันวาเลนไทน์’ เป็นเทศกาลแห่งความรักที่เต็มไปด้วยบรรยากาศสุดแสนหวานชื่นของคู่รักที่ต่างควงแขนออกมาเที่ยวเพื่อสร้างความทรงจำทีดีให้แก่กัน แต่สำหรับคู่รักไรเดอร์ส่งอาหารตามแอพพลิเคชันต่างๆ นั้น วาเลนไทน์ของพวกเขาอาจไม่ได้อบอวลไปด้วยกลิ่นหอมหวานแห่งความรักเสียทีเดียว แต่กลับแฝงไปด้วยกลิ่นเหงื่อไคลแห่งความมานะอุตสาหะ ที่ต้องสู้ชีวิตอย่างทรหดเพื่อให้มีรายได้มาจุนเจือครอบครัว

เนื่องในวันวาเลนไทน์ที่กำลังจะมาถึง The Momentum ขอนำเสนอ ‘ความรักทรหด’ ของเหล่าไรเดอร์ที่ร่วมตากแดด สู้ฝน และเป็นกำลังใจให้แก่กันและกันในการทำมาหากิน ว่าทำไมเขาจำเป็นที่จะต้องมีเธอซ้อนท้าย และความรู้สึกของเธอที่ได้โอบเอวเขาขณะโลดแล่นบนหลังอานไปทำงานนั้น…เป็นเช่นไร

พี่คิง-พี่เหมียว

“ก่อนหน้านี้ผมจะวิ่งไรเดอร์คนเดียวอยู่เป็นปกติ แต่ยังไงมีแฟนมาด้วยก็ดีกว่า”

เสียงของคู่รักผู้ยึดอาชีพไรเดอร์ส่งอาหารเป็นอาชีพหลักของพวกเขาทั้งคู่ เมื่อใดก็ตามที่ ‘เหมียว’ เว้นว่างจากงานที่ทำอยู่ ก็จะมารับหน้าที่เป็นผู้ซ้อนท้าย คอยเปิดแอพพลิเคชันรับออเดอร์เพิ่มเติมให้กับ ‘คิง’ ผู้เป็นคนขับหลัก นอกเหนือจากจะช่วยให้ทั้งคู่มีรายได้ที่มากขึ้นกว่าเดิมต่อการวิ่งในหนึ่งวัน ‘คิง’ ยังบอกด้วยว่า การที่มี ‘เหมียว’ นั่งซ้อนท้ายเขามาด้วยทำให้เขารู้สึกอุ่นใจและปลอดภัยมากกว่า สำหรับการขับรถรับออเดอร์ในยามวิกาลเพียงลำพัง พี่โจ-พี่ติ๋ม

ทั้งสองคนช่วยกันทำไรเดอร์ตั้งแต่ต้นเลยหรือ?

คำถามที่ผุดขึ้นมาเมื่อได้เห็นไรเดอร์ทั้งสองคนซ้อนท้ายเคียงข้างกันในชุดสีส้มเพื่อมารับออร์เดอร์อาหารจากร้านค้า

‘โจ’ ตอบคำถามนี้ว่า แท้จริงแล้วเขาเพิ่งจะเริ่มเส้นทางอาชีพการเป็นไรเดอร์ส่งอาหารได้เพียง 3-4 เดือนที่ผ่านมาเท่านั้น และในช่วงแรกเริ่ม เขาเป็นเพียงไรเดอร์ที่วิ่งรับออร์เดอร์คนเดียวเช่นคนอื่นๆ ทั่วไป แต่เมื่อไม่นานมานี้นั้น ‘ติ๋ม’ ผู้เป็นแฟนสาวของเขาได้ออกจากงานประจำ และได้มาเติมเต็มเบาะหลัง อีกทั้งยังคอยช่วยในการลงไปซื้อของในวันที่โจหาที่จอดรถไม่ได้

แม้ว่าติ๋มจะไม่ได้ใช้โทรศัพท์อีกเครื่องช่วยรับออร์เดอร์ให้มากขึ้น แต่เชื่อว่าโจคงไม่อยากที่จะให้เบาะหลังของเขานั้นต้องว่างเปล่าแน่ๆ

พี่สุรชัย-พี่ตา

“ในส่วนตัวผม (คนขับ) จะทำงานขับแกร็บเป็นงานประจำเลย แต่แฟนผมมีงานประจำอยู่แล้ว พอเขาเลิกงานแล้วก็จะมาช่วยงานผมต่อ”

แล้วอะไรคือจุดเริ่มต้นให้แฟนของคุณมาช่วยงานไรเดอร์?

“บางทีเขาอยู่ห้อง เขาก็บอกว่าเขารู้สึกเบื่อ เห็นแต่ความจำเจของห้องสี่เหลี่ยม การออกมาข้างนอกก็ได้เห็นหลายสิ่งหลายอย่าง ทั้งร้านอาหารของกินต่างๆ เขาก็จะบอกกับเราว่า ไว้วันหลังเรามากินร้านนี้กันนะ

“ทั้งผมและแฟนช่วยกันทำงานไรเดอร์มานานเกือบ 3 ปีได้แล้ว ผมจึงไม่ได้ใช้มือถือรับ 2 แอพฯ เพราะผมรู้ว่าช่วงเวลาไหน แอพฯ ใดจะมีงานเข้ามากที่สุด เราควรที่จะวิ่งของแอพฯ ไหน เบรกแอพฯ ไหน และปัญหาของการรับ 2 แอพฯ จะเป็นปัญหาแน่นอนเพราะว่าลูกค้าจะเห็นผ่านจีพีเอสว่าเราอยู่ที่ไหนบ้าง ซึ่งเสี่ยงต่อการโดนระงับบัญชีของเรามากกว่า’

ทั้งนี้ ปัญหาสำคัญสำหรับกลุ่มไรเดอร์อย่างหนึ่งคือการที่กฎหมายแรงงาน ไม่ได้คุ้มครองไรเดอร์ในฐานะ ‘แรงงานแพลตฟอร์ม’ นั่นทำให้อัตราค่าแรงของไรเดอร์ ไม่ได้ถูกกำหนดตายตัว ขณะที่สวัสดิการต่างๆ ก็ไม่ได้ถูกระบุไว้ในสัญญาจ้าง

ระหว่างปี 2563-2564 ช่วงที่ไรเดอร์เติบโตสูงสุด มีการประท้วงของกลุ่มไรเดอร์หลายครั้ง ทั้งเรื่องการลดค่ารอบ โดยที่แพลตฟอร์มไม่ได้แจ้งล่วงหน้า รวมถึงสวัสดิการของไรเดอร์ ที่หลายคน ไม่มีแม้กระทั่งประกันอุบัติเหตุ

พี่พงษ์-พี่นิ่ม

“พาแฟนมาทำงานด้วย นอกจากจะช่วยถือของยังมีข้อดีอย่างอื่นอีกไหม?”

“มี” ‘พงษ์’ ไรเดอร์ผู้ทำงานเดลิเวอรีเป็นงานประจำได้ตอบกลับอย่างหนักแน่น

“หลักๆ เลยคือช่วยเป็นหูเป็นตาให้กับเราเวลาที่เราขับรถ เพราะว่าในบรรดาไรเดอร์ด้วยกัน ที่เราคิดว่าเราขับรถเร็วแล้วนะ ยังจะมี ‘ไรเดอร์เทพ’ ที่ไม่รู้ว่าจะขี่โคตรพ่อโคตรแม่เร็วไปไหน รถแรงมาหรืออย่างไรก็ไม่รู้

“การที่ให้นิ่ม (แฟนของพงษ์) มาด้วย ก็เหมือนช่วยดูซ้ายดูขวาให้กับเราด้วย

“ปีนี้ผมเป็นไรเดอร์มาเป็นปีที่ 2 แล้ว เพิ่งได้มาเริ่มทำตอนโควิดรอบแรก แล้วบริษัทที่เราทำงานกับแฟนเขาจ่ายเงินเดือนให้กับเราแค่ครึ่งเดียว
ผมอยู่ไม่ได้ ผมก็เลยเลือกออกมาดิ้นหนีตายข้างนอกไว้ก่อน ตลอด 2 ปีมานี้ ผมก็อยู่ได้นะ แม้ว่าจะขยันไม่เท่ากับแกร็บคนอื่น แต่ก็ยังอยู่ได้ จริงๆ ตอนนี้ก็สมัครงานประจำไปอีกครั้งหนึ่งแล้ว แต่พอเขายังไม่เรียกเราก็ยังต้องขี่อยู่ เพราะต้องทำยังไงก็ได้ให้เราได้เงินเดือนอยู่ที่เดือนละ 1.4 หมื่นบาท แต่นี่เดือนชนเดือนเลยนะ เงินเก็บไม่มี”

การศึกษาชิ้นหนึ่งจาก อรรคณัฐ วันทนะสมบัติ นักวิชาการศูนย์แม่โขงศึกษา สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พบว่า 1 ใน 3 ของไรเดอร์เคยประสบอุบัติเหตุระหว่างทำงาน ทำให้ต้องลาหยุดเพื่อพักรักษาตัว

ไม่เพียงเท่านั้น การหยุดของแรงงานกลุ่มนี้กลับส่งผลกระทบต่อรายได้และการประเมินผลงานเพื่อประกอบการต่อสัญญาจ้าง ขณะที่ประกันอุบัติเหตุ ฝ่ายนายจ้างก็จำกัดให้เฉพาะผู้ที่ทำผลงานดี รูปแบบการจ้างงานเหล่านี้จึงมีปัญหาอย่างมากในการให้หลักประกันด้านสวัสดิภาพกับกลุ่มแรงงานเหล่านี้

แล้วการมีแฟนไปด้วยดึกๆ ทำให้อุ่นใจมากขึ้นไหม?

“ผมจะขับดึกสุดถึงแค่ 3 ทุ่มเท่านั้น เพราะเคยเจอเหตุการณ์ที่ว่าไปส่งอาหารกับแฟน แล้วจีพีเอสมันปักผิด คนในละแวกนั้นถึงกับเตือนว่าอย่าขับเข้าไปเลย เดี๋ยวตกคลองตาย อีกอย่างหนึ่งคือกลัวเรื่องโดนปล้นด้วย ไรเดอร์อาจจะมีเงินไม่ค่อยเยอะ แต่ 300-400 ยังไงก็ต้องมีติดตัวหน่อยล่ะ ถ้าตกดึกๆ แล้วเราก็ป้องกันตัวเองกับแฟนเราไว้ก่อนดีกว่า”

แม้ว่าอาชีพไรเดอร์จะเป็นอาชีพที่ได้รับเงินตามความขยันของตนเอง แต่ชีวิตบนท้องถนนก็ยังคงเสี่ยงอันตรายอยู่เสมอ การมาเป็นคู่กับคนรักอาจจะทำให้เหล่าไรเดอร์ทำงานได้ง่ายขึ้น ได้มากขึ้น แต่สิ่งที่สำคัญที่สุดยังคงเป็นสวัสดิภาพของเขาและคนรักอยู่เสมอ