เหตุการณ์ไฟไหม้ป่าแอมะซอนครั้งใหญ่ที่สุดในประวัติการณ์ที่กำลังเกิดขึ้นตอนนี้ ไม่เพียงทำลาย “ปอดของโลก” เพราะป่าแอมะซอนเป็นแหล่งกักเก็บคาร์บอนไดออกไซด์ที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งที่ยังเหลืออยู่ ยังทำลายระบบนิเวศที่สำคัญที่สุดของโลกอีกด้วย
ป่าแอมะซอนมีแมลงมากกว่า 2.5 ล้านสายพันธ์ุ มีนกและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมประมาณ 2 ล้านสายพันธุ์ เฉพาะป่าแอมะซอนในเขตประเทศบราซิลประมาณ 96,000-128,000 สายพันธุ์ นอกจากนี้ ยังมีพืชกว่า 80,000 ชนิด ซึ่งมากกว่า 40,000 ชนิดมีบทบาทสำคัญในการควบคุมสภาพอากาศของโลกและสนับสนุนวัฏจักรของน้ำในท้องถิ่น มีข้อมูลว่าในพื้นที่หนึ่งตารางเอเคอร์ในป่าแอมะซอน สามารถพบพืชได้ประมาณ 40-100 ชนิดเลยทีเดียว รวมไปถึงมนุษย์กว่า 2.7 ล้านคน 350 ชนเผ่า ที่ยังคงอาศัยอยู่ในป่าแอมะซอน
เหตุการณ์ไฟไหม้ครั้งนี้ จึงอาจส่งผลต่อสายพันธุ์ทั้งสัตว์และพืชมากมาย ซึ่งหลากหลายสายพันธุ์ก็เป็นสายพันธุ์ที่เสี่ยงต่อการสูญพันธุ์
สัตว์
-
นากยักษ์
นากยักษ์ สายพันธุ์ Pteronura brasiliensis เป็นนากสายพันธุ์ที่ใหญ่ที่สุดในตระกูลวีเซิล (Mustelidae) พบเห็นได้ยากในภาคเหนือของแอมะซอน รวมไปถึงในพื้นที่เขตสงวนแห่งชาติ Tambopata และอุทยานแห่งชาติมานูทางตอนใต้ของเปรูด้วย
-
สมเสร็จอเมริกาใต้
สมเสร็จอเมริกาใต้ สายพันธุ์ Tapirus terrestris เป็นหนึ่งในสามสัตว์สำคัญในป่าแอมะซอน (ได้แก่ นากยักษ์ สมเสร็จอเมริกาใต้ และเสือจากัวร์) อาศัยอยู่ในป่าแอมะซอนทั้งในเขตของเปรู บราซิล และโบลิเวีย
-
ลิงอุคาริหน้าแดง
อุคาริหน้าแดง (Cacajao calvus) เป็นหนึ่งในลิงที่ใกล้สูญพันธุ์ที่สุดในป่าฝนแอมะซอน ชื่อ ‘อุคาริ’ (Uakari) มาจากชื่อชนเผ่าที่สูญพันธุ์ไปแล้วในป่าฝนแอมะซอนเมื่อหลายศตวรรษก่อน การทำลายที่อยู่อาศัยและการล่าสัตว์คุกคามลิงสายพันธุ์นี้ เป็นสาเหตุของการลดจำนวนลงเรื่อยๆ
-
สลอธแคระสามนิ้ว
สลอธแคระสามนิ้ว (Sloth Pygmy) เป็นสัตว์ใกล้สูญพันธุ์อีกหนึ่งชนิดในป่าแอมะซอน สาเหตุหลักก็คือสภาพแวดล้อมของพวกมันกำลังถูกทำลาย พวกมันจะอาศัยอยู่บนต้นโกงกางสีแดง ซึ่งเสมือนประหนึ่งเป็นบ้านของเหล่าสลอธแคระสามนิ้วนี้ แต่จำนวนป่าโกงกางแดงก็กำลังลดลงเรื่อยๆ เช่นเดียวกัน
-
เสือจากัวร์
เสือจากัวร์เป็นหนึ่งในสามสัตว์สำคัญในป่าแอมะซอน ที่จริงจากัวร์อาศัยอยู่ในแถบอเมริกาใต้รอยต่อระหว่างเม็กซิโกและสหรัฐอเมริกา แต่จำนวนจากัวร์ที่พบได้มาก อยู่ในเขตป่าฝนแอมะซอน แม้เราจะได้ยินชื่อเสือจากัวร์บ่อยครั้ง แต่มันกลายเป็นสัตว์ที่เสี่ยงสูญพันธุ์
-
นกมาคอว์ไฮยาซินธ์
นกมาคอว์ไฮยาซินธ์เป็นสายพันธุ์นกแก้วบินได้ที่มีขนาดใหญ่ที่สุด และเป็นหนึ่งในสัตว์สวยงามคู่ป่าแอมะซอน ด้วยความงามของสีสันของนกมาคอว์ไฮยาซินธ์ที่ปกคลุมไปด้วยขนสีน้ำเงิน แซมด้วยสีเหลืองนี่เอง จึงทำให้ถูกล่าไปขายและเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์
-
ลิงแมงมุมแก้มขาว
ลิงแมงมุมแก้มขาว (White–Cheeked Spider Monkey) ผู้ซึ่งโดดเด่นในการห้อยโหนโยนตัวในป่าแอมะซอน ประชากรของมันกำลังลดจำนวนลงเรื่อยๆ เนื่องจากการขยายตัวของพื้นที่การเกษตรและการสร้างถนนตัดผ่านในพื้นที่ป่าแอมะซอน
ที่จริงสัตว์ในผืนป่าแอมะซอนที่เสี่ยงต่อการสูญพันธุ์มีหลายพันชนิด ซึ่งบางชนิดก็ได้รับการคุ้มครอง และบางชนิดก็มีการจัดตั้งโปรแกรมขึ้นมาเพื่อดูแลและเฝ้าระวังจากหลากหลายองค์กร และเหตุการณ์ไฟไหม้ป่าแอมะซอนครั้งนี้ เป็นที่หวาดเกรงอย่างมากว่า จะมีผลอย่างมากต่อการล้มตายของสัตว์น้อยใหญ่ทั้งที่เสี่ยงและไม่เสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ในเขตป่าแอมะซอน
สายพันธุ์พืช
-
บราซิลนัต (Brazil Nut Tree)
หนึ่งในต้นไม้ที่โดดเด่นที่สุดในป่าฝนแอมะซอน ก็คือต้นบราซิลนัต สายพันธุ์ Bertholletia excelsa ที่มีลำต้นตรง สูงใหญ่ แผ่กิ่งก้านและใบด้านบน ต้นบราซิลนัตสูงถึง 50 เมตร และมีความกว้าง 2 เมตร
-
มะฮอกกานี (Mahogany)
มะฮอกกานีเป็นหนึ่งในสายพันธุ์ต้นไม้ที่พบได้อย่างมากในป่าแอมะซอน โดยสายพันในป่าแอมะซอนมีชื่อว่า Swietenia macrophylla มีชื่อเสียงและมีราคาสูง ด้วยลำต้นสูงถึง 70 เมตร องค์กร IUCN ขึ้นบัญชีไม้ชนิดนี้ไว้ว่าเป็นไม้มีค่าและมีความเสี่ยงเนื่องจากถูกลักลอบตัดเอาไปขายอย่างผิดกฎหมาย
-
โบรมีเลียด์ (Bromeliad)
โบรมีเลียด์ เป็นไม้ตระกูลคล้ายเฟิร์นหรือมอส (Epiphytes) ที่เติบโตบนไม้ยืนต้นต้นอื่น (แต่ในแง่หนึ่งก็อยู่ในตระกูลเดียวกันกับสัปปะรดเช่นเดียวกัน) ในป่าแอมะซอนมีมากกว่า 2,700 สายพันธุ์ หนึ่งในสามของจำนวนนี้ใกล้สูญพันธุ์ มันมีดอกสวยงาม ใบของมันช่วยกักเก็บน้ำไว้ให้เหล่าแมลง และยังถือเป็นบ้านของสัตว์เล็กสัตว์น้อยทั้งหลาย
-
ลูปูนา (Lupuna)
ลูปูนาเป็นหนึ่งในสายพันธุ์ของคาโนปี (Canopy) ที่ชื่อ Ceiba pentandra หรือที่รู้จักกันดีว่า ‘ต้นนุ่น’ เป็นหนึ่งในต้นไม้ขนาดใหญ่ที่พบเห็นได้ทั่วไปในป่าแอมะซอนตามชายป่าและแม่น้ำ มีลำต้นขนาดใหญ่สูงประมาณ 50 เมตร
-
ไอออนวูด (Ironwood)
เป็นพันธุ์ไม้เนื้อแข็งหลายชนิดในสกุล Dipteryx สูงถึง 50 เมตรมีอายุนานกว่า 700 ปีต้นไม้เหล่านี้เป็นต้นไม้ที่มีมูลค่าสูงที่ถูกคุกคามจากการทำลายป่าไม้ มันเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าหลายชนิด รวมถึงนกแก้วมาคอว์ที่มีชื่อเสียง และนกอินทรีพิณที่ชอบมาสร้างรังอีกด้วย
-
กล้วยไม้
กล้วยไม้เป็นหนึ่งในพืชป่าฝนแอมะซอนที่ใกล้สูญพันธุ์มากที่สุด มีกล้วยไม้มากกว่า 25,000 สายพันธุ์ในผืนป่าแอมะซอน และทั้งหมดนั้นใกล้จะสูญพันธุ์หรือถูกคุกคาม หลายสายพันธุ์สูญพันธุ์ไปแล้ว กล้วยไม้ในป่าแอมะซอนหลายสายพันธุ์เป็นไม้ดอกที่ใหญ่ที่สุดในโลก และมีหลากหลายสีและรูปแบบ บางสายพันธุ์เติบโตได้สูงถึงหลายฟุต
-
Rafflesia Flower
ดอกไม้ป่าฝนแอมะซอนชนิดนี้ถือเป็นหนึ่งในพืชที่หายากและใกล้สูญพันธุ์ที่สุดในโลก มันมีน้ำหนักมากกว่าหกปอนด์และมีขนาดเกือบหนึ่งเมตร ดูคล้ายกับเห็ดในเทพนิยายที่มีกลีบสีแดง
อ้างอิง:
- https://www.aquaexpeditions.com/blog/wildlife/endangered-animals-amazon/
- https://sciencing.com/endangered-plants-amazon-rain-forest-5212275.html
- https://www.rainforestcruises.com/jungle-blog/endangered-animals-of-the-amazon-rainforest
- https://tourthetropics.com/guides/most-fascinating-plants-in-the-amazon-rainforest/
- https://www.rainforestcruises.com/jungle-blog/endangered-animals-of-the-amazon-rainforest