ความตึงเครียดที่เพิ่มขึ้นในสงครามการค้าระหว่างสหรัฐอเมริกาและจีน ทำให้สหรัฐฯ กังวลว่า จีนจะใช้แร่หายากเป็นไม้ตายด้วยการยุติการส่งแร่หายากไปยังสหรัฐอเมริกา ทำให้สหรัฐฯ เองกำลังหาทุนใหม่ เพื่อผลิตแร่เหล่านี้ได้ด้วยตัวเอง

ซึ่งล่าสุด เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม รัฐบาลจีนก็เปิดเผยว่ามีแผนที่จะห้ามการส่งออกแร่หายากไปยังสหรัฐฯ จริง และได้เตรียมขั้นตอนต่างๆ ไว้แล้ว โดยรัฐบาลจะเป็นผู้ตัดสินใจว่าจะดำเนินการตามแผนการเมื่อใด แต่ก็ไม่ได้ให้รายละเอียด

แร่หายากหรือ แร่แรร์เอิร์ธ เป็นกลุ่มแร่ธาตุ 17 ชนิดที่ใช้ผลิตสมาร์ตโฟนไปจนถึงเครื่องยนต์รถยนต์ไฟฟ้า รวมถึงยุทโธปกรณ์ทางการทหาร ดาวเทียม ยานอวกาศและเลเซอร์

มีรายงานว่าสหรัฐอเมริกากำลังหาทุนใหม่เพื่อสนับสนุนการผลิตแร่หายากภายในประเทศ และลดการพึ่งพาจากจีน โดยเมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม เพนตากอนเปิดเผยร่างรายงานที่ส่งถึงทำเนียบขาวและสภาคองเกรส โดยระบุว่า กระทรวงกลาโหมจะทำงานอย่างใกล้ชิดกับประธานาธิบดี สภา และภาคอุตสาหกรรมในประเทศ เพื่อพัฒนาความสามารถในการแข่งขันของสหรัฐฯ ในตลาดแร่ ด้วยการดำเนินการผ่านโครงการของรัฐที่ออกแบบมาเพื่อกระตุ้นการผลิตในประเทศ โดยใช้แรงจูงใจทางเศรษฐกิจ

ที่ผ่านมา เพนตากอนกังวลที่ต้องพึ่งพาแร่หายากจากจีนมาตลอด โดยในปี 2018 ก็มีรายงานของเพนตากอนที่ศึกษาเกี่ยวกับกฎหมายการผลิตอาวุธจากแร่หายาก ระหว่างปี 2004-2017 สหรัฐฯ นำเข้าแร่หายากจากถึงจีน 80% ทั่วโลกมีผู้ผลิตไม่กี่รายเท่านั้นที่สามารถแข่งกับจีน ที่มีแร่นี้อยู่มากถึง 37% ของทั้งโลก

จากข้อมูลบนเว็บไซต์ของเพนตากอน โครงการนี้มอบหมายให้ประธานาธิบดีมีอำนาจดำเนินการต่างๆ เพื่อให้แน่ใจว่าจะมีทรัพยากรเพียงพอสำหรับการป้องกันประเทศและความมั่นคง โดยใช้แรงจูงใจทางการเงินดึงดูด  การสนับสนุนของรัฐบาล ให้สามารถนำมาใช้กระตุ้นการผลิต ไปจนถึงเก็บวัตถุดิบที่จำเป็นไว้ในเวลาฉุกเฉิน

ขณะนี้สหรัฐอเมริกามีเพียงเหมืองเดียวที่อยู้รัฐแคลิฟอร์เนียที่ดำเนินการผลิตแร่หายาก แต่บริษัท MP Material เจ้าของเหมืองต้องส่งแร่หายากเข้มข้นราว 50,000 ตันไปเข้าสู่กระบวนการอื่นๆ ต่อที่ประเทศจีนทุกปี มีอย่างน้อย 3 บริษัทที่มีโรงงานผลิตแร่หายากและอยู่ระหว่างการก่อสร้างโรงงาน คาดว่า 2 โรงงานจะเปิดได้อย่างเร็วที่สุดในปี 2022

รายงานสำนักงานความรับผิดชอบรัฐบาลของสหรัฐอเมริกาปี 2016 ระบุว่า ลำพังแค่ 1% ของความต้องการแร่หายากของกระทรวงกลาโหมสหรัฐมีความต้องการแร่หายากคิดเป็น 1% ของความต้องการทั่วสหรัฐ และคิดเป็น 9% ของความต้องการแร่หายากของทั้งโลก โดยจีนผลิตแร่หายากประมาณ 95% ของโลก

ที่มา:

• https://www.reuters.com/article/us-china-usa-rareearth-pentagon/pentagon-seeks-funds-to-reduce-u-s-reliance-on-chinas-rare-earth-metals-idUSKCN1SZ2C6
• https://www.straitstimes.com/world/united-states/eyeing-china-pentagon-sends-report-on-rare-earth-minerals-to-congress
• https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-05-31/china-has-a-rare-earths-plan-ready-to-go-if-trade-war-deepens
• https://www.straitstimes.com/asia/east-asia/us-weaponry-may-be-hit-if-china-tightens-its-grip-on-rare-earths

บรรยายภาพ: ภาพเก่าเมื่อปี 2015 แสดงถึงภาพมุมสูงของเหมืองแร่หายาก ที่ Mountain Pass ในแคลิฟอร์เนีย ภาพโดย David Becker / Reuters