บาร์เซโลน่า เมืองที่มีชีวิตด้วยฟุตบอลและผลงานสถาปัตยกรรมของ Antoni Gaudí

“สโมสรบาร์เซโลน่ายิ่งใหญ่กว่าผลงานปิกัสโซ่” ไกด์ทัวร์สโมสรฟุตบอลบาร์เซโลน่าบอกกับเรา

ผมจำคำนี้แม่น เพราะเป็นคนที่ติดตามฟุตบอลสเปนอยู่บ้าง แม้ไม่ถึงขั้นเป็นแฟนบอลบาร์เซโลน่า แต่พอจะรู้ว่าสโมสรแห่งนี้เป็นมากกว่าชีวิตและลมหายใจของคนกาตาลัน

คัมป์ นู สนามฟุตบอลบาร์เซโลน่า หรือที่คนเรียกกันติดปากว่าชามอ่างยักษ์ เพราะจุคนได้ร่วมแสนคน ในวันที่ไม่มีเกมฟุตบอล จะเปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าไปสัมผัสความยิ่งใหญ่ของสโมสรแห่งนี้ ตั้งแต่หน้าสนามฟุตบอล ห้องเกียรติยศที่มีประวัติสโมสรและถ้วยรางวัลต่างๆ ห้องแต่งตัวของนักเตะ สัมผัสสนามจริง ห้องสื่อมวลชนไว้ชมเกมจากมุมสูง และจบด้วยร้านขายของที่ระลึก

สโมสรบาร์เซโลน่าผ่านร้อนผ่านหนาวมาร่วมร้อยปี นับแต่วันที่ก่อตั้งสโมสรในปี 1899 โดยนักธุรกิจชาวสวิสเซอร์แลนด์ ฌูอัน กัมเป (Joan Gamper) มีช่วงเวลาที่ประสบความสำเร็จและล้มเหลว และใครจะไปคิดว่าแค่สโมสรฟุตบอลจะเป็นภาพตัวแทนของคนกาตาลัน และระยะหลังถูกใช้ในทางการเมืองเรื่องการแบ่งแยกออกจากสเปน

ความเป็นชาตินิยมของคนกาตาลันอย่างที่ไกด์ทัวร์สโมสรบาร์เซโลน่าคนนี้เอ่ยปากบอกเราจากประโยคข้างต้นก็คงบอกอะไรได้บ้าง แต่ความยิ่งใหญ่ของสโมสรบาร์เซโลน่าในเชิงฟุตบอลนั้นมีมากมายเหลือเกิน พวกเขามีนักเตะระดับตำนาน เช่น โยฮัน ครัฟฟ์, โรนัลดินโญ่, ซาบี้ เฮอนันเดช, เคอราด ปีเก้ และลีโอเนล เมซซี่

ผมถามไกด์คนเดิมว่าใครคือนักเตะที่ดีที่สุดในในความคิดของคุณ ‘ลีโอเนล เมซซี่’ เขาตอบอย่างไม่ลังเล

แน่นอนว่าในห้องเก็บเกียรติยศและถ้วยรางวัลต่างๆ ของสโมสรบาร์เซโลน่านั้น มีถ้วยนักเตะยอดเยี่ยมบัลลงดอร์ 5 สมัยของเมซซี่วางเรียงติดกัน พิสูจน์ความเป็นนักเตะอันดับหนึ่งของโลกและของบาร์เซโลน่าได้เป็นอย่างดี

ผลงานน่าทึ่ง ของอันตอนี เกาดี้

ถ้าลีโอเนล เมซซี่ คือสุดยอดนักเตะของสโมสรฟุตบอลบาร์เซโลน่าแล้ว อันตอนี เกาดี้ (Antoni Gaudí) ก็คงเป็นพระเจ้าแห่งสถาปัตยกรรมออกแบบในบาร์เซโลน่า

อันตอนี เกาดี้ (Antoni Gaudí) เกิดเมื่อวันที่ 25 มิถุนายน 1852 ในทาราโกนา (Taragona) บาร์เซโลนา (Barcelona) วัยเด็กเขาไม่แข็งแรงป่วยโรคปวดในข้อ เป็นเหตุให้เขามักแยกตัวออกจากเด็กอื่น ชอบเก็บตัวอยู่ในบ้าน จนกระทั่งตอนโตมาเป็นสถาปนิกแล้วก็ตาม เขาก็ยังชอบเก็บตัวอยู่ดี

เกาดี้ได้ชื่อว่าเป็นสถาปนิกที่ก้าวหน้ากว่าคนอื่นในยุคสมัยเดียวกัน งานของเขามักจะเต็มไปด้วยจิตนาการ ความฝันเฟื่องแต่งดงาม เป็นงานศิลปะเฉพาะถิ่นแบบคาตาลันที่เรียกว่า Modernisme และเป็นอาร์ตนูโว (Art Nouveau) ที่มีลักษณะเฉพาะตัว

ผมยืนอยู่ตรงหน้ามหาวิหารซากราดา ฟามีเลีย (Sagrada Familia) หนึ่งในผลงานชิ้นเอกของเกาดี้ ที่เขาอุทิศตนด้วยแรงแห่งศรัทธาในการทำงานเป็นเวลาถึง 43 ปี เพื่อสร้างสิ่งที่เป็นสัญลักษณ์ของบาร์เซโลน่า โดยเฉพาะช่วง 12 ปีสุดท้ายก่อนตาย เขาใช้เวลาทำงานจริงจังอยู่ที่มหาวิหารแห่งนี้

มหาวิหารซากราดา ฟามีเลีย สร้างมาตั้งแต่ปี 1882 แต่มันไม่เคยเสร็จ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะงบประมาณ สงครามกลางเมืองในอดีต ไหนจะโครงสร้างสถาปัตยกรรมที่ซับซ้อน รายละเอียดต่างๆ หลังจากเกาดี้เสียชีวิตในปี 1926 งานออกแบบต่างๆ ก็ล่าช้าออกไปอีก แต่ข่าวดีคือทางการของบาร์เซโลน่าตั้งใจว่าจะสร้างให้เสร็จในปี 2026

แต่ถึงมันยังสร้างไม่เสร็จ เราก็สัมผัสได้ถึงแรงศรัทธาของเกาดี้ในการสร้างมหาวิหารแห่งนี้ ยิ่งเราเข้าไปใกล้เท่าไร ยิ่งรู้สึกได้ถึงพลังการออกแบบของเกาดี้จริงๆ เหมือนกับธรรมชาติโอบรัดรอบตัวเรา เหมือนต้นใหม่ใหญ่ที่มีกิ่งก้านแตกแขนงออกไป หากแต่ก็ยึดโยงและมีความยืดหยุ่น ขณะที่ข้างในก็งดงามวิจิตรอลังการ มีกระจกสีต่างๆ ที่ปล่อยให้แสงจากภายนอกส่องเข้ามาเพื่อแสดงความมหัศจรรย์ของสีสันที่อาจเปลี่ยนไปตามแต่ช่วงเวลา

ส่องชีวิตคนยุคก่อน ใน Casa Milà

ถัดจากมหาวิหารซากราดา ฟามีเลีย ผลงานของเกาดี้ยังมีอีกมากในเมืองบาร์เซโลน่า หนึ่งในนั่นคือ Casa Milà เป็นบ้านของตระกูลที่ร่ำรวยในอดีตที่ว่าจ้างให้เกาดี้ออกแบบ บ้านหลังนี้ตั้งอยู่ย่าน Passeig de Gràcia ซึ่งในอดีตเป็นศูนย์กลางของเมืองที่มีโรงหนัง ร้านค้า คาเฟ่ และร้านอาหารดีๆ มากมาย

Casa Milà ถือว่าเป็นผลงานของเกาดี้ที่ดูแปลกตา จนเราไม่อาจแน่ใจได้เลยว่าเกาดี้ได้แรงบันดาลใจมาจากอะไร บางคนว่าเหมือนเกลียวคลื่นแห่งท้องทะเล บางคนบอกว่ามันเหมือนหน้าผาหรือผนังถ้ำที่ถูกเจาะเป็นหน้าต่างหลายๆ บาน จน Casa Milà  มีอีกชื่อหนึ่งว่า ‘เหมืองหิน’

Casa Milà เป็นอาคารสูง 9 ชั้น คิดดูว่าในสมัยก่อนการก่อสร้างต้องใช้ความรู้มากแค่ไหนที่จะสร้างอาคารสูงแบบนี้ได้ แถมยังสูงกว่าอาคารอื่นๆ โดยรอบ ซึ่งครอบครัว Milà จะพักอาศัยอยู่แค่ชั้นล่างเท่านั้น ส่วนบนอื่นๆ ปล่อยให้เช่า

เกาดี้ออกแบบ Casa Milà โดยเปิดช่องแสงตรงกลาง เพื่อให้แสงตกระทบแต่ละห้องไม่เหมือนกัน แต่ละชั้นจะเหมือนนิทรรศการจัดแสดงห้องนั่งเล่น ห้องน้ำ ห้องกินข้าวของคนในอดีตที่เคยอาศัยอยู่ที่นี่ ทำให้เราจินตนาการว่าคนที่อยู่ใน Casa Milà ใช้ชีวิตกันอย่างไร

ความประหลาดอยู่ที่ชั้นบนสุดที่มีรูปปั้นหน้าตาแปลกๆ ที่เราก็บอกไม่ได้ว่าเกาดี้ต้องการสื่อถึงอะไร แต่หน้าตาเหมือนนักรบในอดีต ขณะที่ห้องใต้หลังคามีนิทรรศการที่สื่อถึงแนวคิดการออกแบบของเกาดี้ โครงกระดูกสัตว์ต่างๆ หรือสิ่งมีชีวิตที่เกาดี้สนใจ จนทำให้เราเข้าใจว่าแรงบันดาลใจในการออกแแบบของเขาน่าจะมาจากการศึกษาสิ่งมีชีวิตทั้งสัตว์และพืช

บ้าน Casa Batllo คดเคี้ยวแบบกระดูกมังกร

จาก Casa Milà ไม่ไกล มีอีกหนึ่งผลงานของเกาดี้ นั่นคือ Casa Batllo ที่อย่างน้อยๆ ก็ดูเตะตากว่า Casa Milà ด้วยการตกแต่งสีสันสวยงามจากเศษกระเบื้องด้านนอกที่อย่างน้อยก็ดึงดูดนักท่องเที่ยวให้ต่อคิวซื้อตั๋วเข้าชมกันยาวเหยียด

Casa Batllo ตั้งอยู่ในย่าน Paseo de Gracia ซึ่งเป็นย่านคนรวยในอดีต อาคารเดิมมีหน้าเหมือนละแวกเดียวกัน จน Josep Batlló เจ้าของสิ่งทอมาซื้ออาคารหลังนั้นไป และได้ว่าจ้างให้เกาดี้มาเป็นผู้ออกแบบใหม่ทั้งหมด

เกาดี้ออกแบบ Casa Batllo โดยจินตนาการมาจากกระดูกของมังกร มีหลังที่ไม่ได้ตั้งตรง หากแต่คดเคี้ยวเหมือนหลังของมังกร มีลวดลายสีสันต่างๆ เหมือนกับเกล็ดมังกร เช่นเดียวกับ Casa Milà ที่  Casa Batllo ก็มีช่องแสงตรงกลาง พอแสงแดดกระทบกับกระเบื้องที่ปูอยู่รอบๆ แล้ว ช่างงดงามอย่างบอกไม่ถูก

Casa Batllo จะแตกต่างจาก Casa Milà ตรงที่ทุกห้องจะว่างเปล่าไม่มีอะไรเลย แต่เราจะได้ฟังผ่าน Audio Guide เเละอุปกรณ์ 3D Visual ที่พอเราเข้าไปแต่ละห้องจะมีหมายเลข ให้เราเลือกหมายเลขห้องแล้วจะมีคำอธิบายพร้อมกับภาพ 3D แสดงให้เห็นถึงบรรยากาศในสมัยก่อนที่ยังมีคนของตระกูล Batllo อาศัยอยู่ในบ้านนี้จริงๆ

จบทริปบาร์เซโลน่าด้วยความเข้าใจว่าฟุตบอลคือลมหายใจของคนคาตาลัน และอันตอนี เกาดี้คือผู้สร้างสถาปัตยกรรมสุดแปลกให้คนทั้งโลกพูดถึง

การเดินทางมาบาร์เซโลน่าครั้งนี้ เราได้เดินทางด้วยชั้น Business Class ของสายการบิน Qatar Airways ที่นั่งสบายกว้างขวาง มีสิ่งบันเทิงให้ดูตลอดทริป รวมทั้งอาหารและของว่าง  มีชุดอุปกรณ์จาก Bric แบรนด์อิตาลีที่มีเฉพาะสายการบิน Qatar Airways และเราชอบตรงมีชุดนอนจาก The White Company ของลอนดอนให้เปลี่ยนระหว่างทริปอีกด้วย