ถ้าใครยังพูดอยู่ว่าการ์ตูนนั้นเหมาะสำหรับเด็กก็คงจะดูเชยไปสักหน่อย เพราะการ์ตูนนั้นไม่ได้จำกัดความอยู่แค่กับเด็กเท่านั้น การ์ตูนมีหลายประเภทและเต็มไปด้วยความหลากหลาย ทั้งสอดแทรกสิ่งต่างๆ ไว้มากมายไม่ว่าจะเป็นประเด็นเล็กหรือใหญ่ ตั้งแต่คุณธรรมและความดี ไปจนถึงการเมืองและสงคราม การ์ตูนบางเรื่องยังส่งผลไปถึงการศึกษาและงานสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์ด้วย
ประเทศญี่ปุ่นถือเป็นประเทศหนึ่งที่โดดเด่นทางด้านการ์ตูนหรือมังงะเป็นอย่างมาก รวมไปถึงอนิเมะที่ประสบความสำเร็จอย่างล้นหลาม มีทั้งตัวละครอมตะตลอดกาลอย่างโดราเอม่อน ดราก้อนบอล หรือเซเลอร์มูน หรือบางเรื่องที่ไม่ได้นำมารีเมคได้เสมอๆ ก็อยู่ในฐานะมังงะหรืออนิเมะที่ไม่ว่าจะผ่านมานานเท่าไร คนก็จะยังไปตามอ่านหรือตามดูกัน เช่นอนิเมะที่เรายกมา 5 เรื่องนี้
Akira (1988)
อนิเมะเรื่อง Akira เป็นการ์ตูนแนวแอ็กชั่นไซไฟที่ดัดแปลงมาจากมังงะในชื่อเดียวกัน เนื้อหาเกี่ยวกับโลกอนาคตที่เสื่อมโทรมและปั่นป่วน ผลงานของนักวาดการ์ตูนชื่อดังยุค 80 คัตสึฮิโร โอโตโมะ
ภาพยนตร์เรื่องนี้มีงบประมาณในการสร้างสูงถึง 10 ล้านเหรียญ นับว่าเป็นอนิเมะที่ลงทุนสูงมากในยุคนั้น แต่เมื่อเข้าฉาย Akira ก็ประสบความสำเร็จเป็นอย่างมาก ทั้งด้านรายได้และคำวิจารณ์ อีกทั้งผลงานเรื่องนี้ก็ได้สร้างแรงบันดาลใจให้กับภาพยนตร์หลายๆ เรื่องในเวลาต่อมา
ในปี ค.ศ. 1988 กรุงโตเกียว เมืองหลวงของญี่ปุ่นถูกระเบิดปรมาณูถล่มจนย่อยยับ ไม่กี่ชั่วโมงต่อได้โลกก็เกิดสงครามโลกครั้งที่ 3 ขึ้น พื้นที่ในหลายประเทศต้องพังพินาศลง คิดเป็นความเสียหายมูลค่ามหาศาล เวลาผ่านไป 31 ปี สงครามผ่านไปเนิ่นนาน แต่ก็ทิ้งบาดแผลไว้มากมาย หลายประเทศต่างฟื้นตัวขึ้น ไม่เว้นแม้แต่กับโตเกียว เมืองหลวงในชื่อใหม่ Neo Tokyo
เนื่องจากครั้งก่อนได้พลาดท่าให้กับอาวุธนิวเคลียร์ รัฐบาลญี่ปุ่นจึงได้ก่อตั้งโครงการลับชื่อ “อากิระ” ขึ้น และในปี 2019 นี้เอง ท่ามกลางสภาพสังคมอันโหดร้าย และจิตใจของคนเสื่อมถอยลง ญี่ปุ่นจึงเป็นสถานที่ที่เต็มไปด้วยคนจร อันธพาล เด็กเกเร และยาเสพติด
แล้วในวันหนึ่งรัฐบาลก็มาจับตัวเท็ตสึโอะ เด็กหนุ่มผู้มีพลังพิเศษไป ทำให้เพื่อนสนิทของเขาอย่างคาเนดะต้องออกตามหาและเข้าร่วมกับกลุ่มต่อต้านรัฐบาล ก่อนจะพบกับจุดจบที่ว่าเท็ตสึโอะไม่ใช่คนเดิมอีกต่อไป พลังของเขาตื่นขึ้นและรวมเข้ากับพลัง “อากิระ” ทำให้หายนะครั้งใหม่เกิดขึ้นกับญี่ปุ่น หายนะอันเป็นผลมาจากสงครามครั้งก่อนและความล้มเหลวของรัฐบาลเอง
Ghost in the Shell (1995)
โลกอนาคตที่เรายังแบ่งรับแบ่งสู้กันเรื่องการอยู่ร่วมกับหุ่นยนต์นั้นยังคงเป็นที่ถกเถียงไม่เลิกรา แต่สำหรับภาพยนตร์หรือการ์ตูน เราพูดถึงเรื่องนี้กันมาอย่างยาวนาน ทั้งในแง่ของสังคม การเมือง และปรัชญา หนึ่งในอนิเมะขึ้นหิ้งก็คงจะหนีไม่พ้นเรื่อง Ghost in the Shell ที่เป็นแรงบันดาลใจหลักของ The Matrix
Ghost in the Shell ดัดแปลงมาจากมังงะของมาซามุเนะ ชิโร ที่ตีพิมพ์ลงในนิตยสารรายสัปดาห์ Young Magazine ซึ่งเรื่องนี้ ผู้เขียนอยากให้ใช้ชื่อการ์ตูนเป็นภาษาอังกฤษ เนื่องมาจากหนังสือที่สร้างแรงบันดาลใจให้เขาในการวาดมังงะเรื่องนี้ขึ้น คือ The Ghost in the Machine หนังสือปรัชญาเชิงจิตวิทยา
Ghost in the Shell เป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นในโลกอนาคตที่โลกมีการเชื่อมโยงกันเป็นระบบเครือข่าย ความทรงจำ และสามารถแปลงเป็นดิจิทัลแล้วเก็บหรือถ่ายโอนไปยังร่างไซบอร์กได้
โมโตโกะ คุซานางิ คือมนุษย์กึ่งไซบอร์กระดับผู้พันของหน่วยพิเศษ 9 หน่วยดูแลความสงบของญี่ปุ่น และเธอจะต้องลงมือปฏิบัติการจับกุมแฮกเกอร์ที่มีสมญานามว่า “นักเชิดหุ่น” ซึ่งก่อความปั่นป่วนอยู่ในขณะนี้ เขาสามารถเจาะเข้าระบบหน่วยความจำได้ นั่นจึงทำให้สถานการณ์ไม่มั่นคงนัก
ความพิเศษของหน่วย 9 ก็คือ พวกเขาสามารถเข้าถึงเครือข่ายได้โดยตรง หรือพูดง่ายๆ ก็คือเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ต ทำให้สามารถใช้ประโยชน์เครือข่ายได้อย่างมีประสิทธิภาพและทันท่วงที แต่การปรากฏตัวของนักเชิดหุ่นก็ได้ทำให้ความแข็งแกร่งของโมโตโกะสั่นคลอน เพราะเธอเองก็เริ่มตั้งคำถามกับตัวเองแล้วว่า แท้จริงแล้วตัวเองเป็นใคร อะไรคือตันตนของตัวเองกันแน่ เธอมีอยู่จริงหรือเปล่า ประสบการณ์และความฝันอาจเป็นเพียงภาพมายา จิตวิญญาณนี้เธอหรือใครเป็นผู้สร้างมา ดังนั้นการตามล่านักเชิดหุ่นจึงไม่เพียงเป็นการตามจับคนร้าย แต่ยังเป็นการค้นหาคำตอบของคำถามเหล่านั้นด้วย
Spirited Away (2001)
อนิเมะลำดับที่ 13 จากสตูดิโอจิบลิ หนึ่งในภาพยนตร์ที่ทำรายได้มากที่สุดของญี่ปุ่น และกวาดรางวัลมาแล้วมากมาย ผลงานการกำกับของฮายาโอะ มิยาซากิ ผู้สร้างสตูดิโอจิบลิและตัวละครหลากหลายตัวที่ผู้คนต่างจดจำ
Spirited Away เป็นอนิเมะที่ให้ความรู้สึกและแฝงไปด้วยความหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของปรัชญา ศาสนา การเปลี่ยนผ่าน การเสียสละ ความชั่วร้าย ความพยายาม มิตรภาพ และสิ่งสำคัญก็คือการมีตัวตน
เรื่องราวเริ่มต้นในวันเดินทางที่ครอบครัวของจิฮิโระจะต้องย้ายบ้านใหม่ ซึ่งตัวจิฮิโระเองไม่อยากให้เกิดขึ้นเลยแม้แต่น้อย เธอยังคงคิดถึงความคุ้นเคยเดิมๆ ทั้งเพื่อนและบ้าน และในระหว่างการเดินทางนี้เองเรื่องราวผิดปกติก็เกิดขึ้น พวกเขาพลัดหลงเข้าไปในมิติหนึ่ง เมื่อเข้ามายังมิตินี้ไม่นานนัก จิฮิโระก็พบกับเด็กหนุ่ม ฮากุ ผู้เตือนเธอว่าให้รีบกลับออกไปจากที่นี่ก่อนตะวันตกดิน
แต่เมื่อเธอกลับไปหาพ่อแม่ ทั้งสองก็ได้กลายเป็นหมูไปแล้ว และทั้งหมดอยู่ในโลกที่เต็มไปด้วยภูติผีวิญญาณ ฮากุเข้ามาช่วยเหลือเธออีกครั้งด้วยการพาไปทำงานที่โรงอาบน้ำ จิฮิโระต้องลงมือทำงานเพื่อแลกกับการมีชีวิตรอด เธอพบกับภูติผีมากมายและหลายรูปแบบ จิฮิโระไม่เพียงแต่ต้องเอาตัวเองให้รอดเท่านั้น เธอยังต้องคิดหาหนทางช่วยเหลือพ่อแม่ของเธอด้วย
เหตุการณ์ก็ยิ่งเลวร้ายลงเมื่อฮากุถูกสั่งให้ไปทำภารกิจบางอย่างด้วยคำสั่งของยูบาบาที่มีอำนาจเหนือตัวเขา จิฮิโระต้องใช้ทุกอย่างที่ตัวเองมีเพื่อช่วยให้เรื่องราวทั้งหมดยุติลง จะด้วยจิตวิญญาณ ความดี หรือคุณธรรมใดๆ ก็แล้วแต่ เธอจะต้องหาเส้นทางนั้นให้เจอให้จงได้
Paprika (2006)
Paprika ผลงานจากผู้กำกับอนิเมะ ซาโตชิ คอน ที่หลายคนคุ้นเคยเป็นอย่างดี ผลงานของเขาหลายๆ เรื่องยังคงได้รับความสนใจอยู่เสมอ ไม่ว่าจะเป็น Memories (1995), Perfect Blue (1997), Millennium Actress (2001) และ Tokyo Godfathers (2003)
อนิเมะ Paprika ดัดแปลงมาจากนวนิยายในชื่อเดียวกัน ซึ่งเขียนขึ้นในปี 1993 โดยยะซุทากะ สึสึอิ ฉบับภาษาไทยวางขายเมื่อปี 2015 ในชื่อ ปาปริกา ผจญแดนฝันมหัศจรรย์ โดยสำนักพิมพ์เอิร์นเนสต์ อนิเมะเรื่องนี้ยังเป็นแรงบันดาลใจสำคัญของภาพยนตร์เรื่อง Inception ไม่ว่าจะด้วยพล็อตหรือฉากการตามล่าตรงทางเดินอันลือลั่น
ในอนาคตอันใกล้ มีการคิดค้นการบำบัดด้วยการบำบัดทางจิตรูปแบบใหม่ที่เรียกว่าการบำบัดด้วยความฝัน ซึ่งคาดว่าจะสามารถรักษาอาการป่วยหรือความผิดปกติทางจิตได้ เครื่องประดิษฐ์ชิ้นนี้มีชื่อว่า DC Mini เพราะเจ้าเครื่องนี้สามารถทำให้ผู้ใช้มองเห็นความฝันของผู้อื่นได้ และเข้าไปมีส่วนร่วมในจิตใต้สำนึกนั้นๆ ส่งผลให้นำพาความคิดที่มืดมนหรือหลงทางกลับมาสู่ภาวะปกติ
ปาปริกาคือผู้บำบัดที่อยู่ในโลกแห่งความฝัน แต่อีกตัวตนหนึ่งของเธอก็คือ ดร.อัตซึโกะ จิบะ ในโลกแห่งความจริง แต่ความสำเร็จยังไม่ทันปรากฎตัวชัดเจน เครื่อง DC Mini ก็ถูกขโมยไป ซึ่งหากตกไปอยู่ในมือของผู้ไม่หวังดีแล้ว ก็เท่ากับว่าเขาคนนั้นจะสามารถเข้าถึงและควบคุมความคิดของคนอื่นได้
นี่จึงนับเป็นภัยอันร้ายแรงและอาจก่อให้เกิดอาชญากรรมครั้งใหญ่ โลกความจริงกับความฝันกำลังจะบิดเบือนและหลอมรวมเข้าด้วยกัน ทั้งหมดกำลังจะติดอยู่ในดินแดนที่ทุกอย่างอยู่นอกเหนือการควบคุม เมื่อเราคิดจะควบคุมสิ่งใด สิ่งนั้นจะตลบหลังและเข้าควบคุมเราแทน
5 Centimeters per Second (2007)
หลายคนคงจำกันได้กับปรากฎการณ์ของอนิเมะ Your Name ของผู้กำกับมาโกโตะ ชินไค ที่ภาพสวยบาดใจจนใครๆ ก็ยอมรับ ซึ่งหลายๆ ผลงานของเขาก่อนหน้านั้นก็เป็นที่เลื่องลือว่าดีไม่แพ้กัน อาทิ The Place Promised in Our Early Days (2004), Children Who Chase Lost Voices (2011) และ The Garden of Words (2013) รวมถึงผลงานเรื่อง 5 Centimeters per Second (2007) ภาพจำของการติดอยู่ในการรอคอย
ก่อนหน้าที่จะประสบความสำเร็จอย่างท่วมท้น ชินไคสั่งสมประสบการณ์จากงานอันหลากหลายมาก่อนทั้งอนิเมเตอร์ นักเขียนบท นักพากย์เสียง ผู้กำกับ ออกแบบกราฟิก หรือแม้กระทั่งนักแต่งเพลง ชินไคสร้างผลงานอย่างต่อเนื่อง จนในที่สุดก็ก้าวมาเป็นอนิเมเตอร์มือหนึ่งคนหนึ่ง
5 Centimeters Per Second ถูกแบ่งออกเป็นสามตอน สามช่วงเวลา เป็นการเดินทางของชีวิตของคนสองคนที่จมปลักอยู่กับความหลังความทรงจำ ในระยะห่างที่ไม่อาจเอื้อมถึงกัน
ตอนที่ 1 Cherry Blossom: ทากากิ โทะโนะ กับ อาการิ ชิโนะฮะระ เด็กทั้งสองเติบโตมาด้วยกัน สนิทสนมชิดใกล้และมีความชอบคล้ายๆ กัน มักอยู่ด้วยกันเสมอและใช้เวลาร่วมกันอย่างไม่มีเบื่อ เป็นความรู้สึกดีๆ ที่แม้จะเป็นเด็กประถม แต่ทั้งสองคนก็เข้าใจว่ามันคืออะไร
แต่แล้วความผิดหวังก็เดินทางมาสู่ทั้งคู่ เมื่อใครคนใดคนหนึ่งต้องย้ายไปไกลกัน จากนั้นก็มีเพียงจดหมายที่ยังเชื่อมโยงพวกเขาไว้ด้วยกัน หนึ่งปีผ่านไป ทะกะกิกับอะกะริจึงตัดสินใจนัดพบกัน การเดินทางนั้นเต็มไปด้วยอุปสรรค และลงเอยด้วยอ้อมกอดของความคิดถึง จูบแรก คำสัญญา และจดหมายที่ไปไม่ถึง
ตอนที่ 2 Cosmonaut: เหตุการณ์ล่วงผ่านมาจนถึงมัธยมปลาย ในโรงเรียนใหม่ ทากากิได้พบกับคานาเอะ ซุมิดะ เด็กสาวนักโต้คลื่นที่แอบหลงรักเขา โดยที่เขาไม่รู้ตัวหรืออาจทำเป็นไม่รู้ เธอพยายามใช้เวลากับเขาให้ได้มากที่สุด แต่ลึกๆ คานาเอะก็รู้ว่าทากากิไม่เหลือพื้นที่ในใจไว้สำหรับใครเลย เหมือนเขาเฝ้ารออะไรบางอย่างอยู่เสมอ ดวงตาของเขามักเหม่อมองไปบนท้องฟ้าอ้างว้างราวกับมองหาใครสักคน ต่อให้เข้าใกล้เท่าไร หัวใจของทากากิก็ไม่เคยเปิดเลยสักครั้ง
ตอนที่ 3 5 Centimeters Per Second: ช่วงเวลายาวนานมาถึงวัยทำงาน ทากากิกลายเป็นคนเงียบเหงา หัวใจหมองหม่น และยังคงติดอยู่ในความเศร้าที่อยู่ในส่วนลึก เขายังไม่ยอมเดินออกมาจากในอดีต ที่ที่มีแต่การรอคอยไม่สิ้นสุด ใครคนหนึ่งคิดว่านั่นคือคำสัญญาชั่วนิรันดร์ แต่ใครอีกคนหนึ่งมองว่านั่นเป็นเพียงคำสัญญาอันบริสุทธิ์ของเด็กๆ ชีวิตมีแต่ต้องก้าวเดินต่อไปเท่านั้น ไม่ว่าหนทางข้างหน้าจะสุขหรือเจ็บปวดก็ตาม
Tags: ญี่ปุ่น, การ์ตูน, มังงะ, อนิเมะ, The Matrix