เมื่อวันที่ 4 พ.ย. ประชาชนในนิวแคลิโดเนีย (New Caledonia) หมู่เกาะที่อยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของมหาสมุทรแปซิฟิก หนึ่งในดินแดนโพ้นทะเลของฝรั่งเศสลงมติไม่แยกตัวเป็นเอกราช หลังจากรอคอยการทำประชามติแยกตัวจากฝรั่งเศสมานานกว่า 30 ปี
ผลการลงประชามติที่มีผู้มาลงคะแนนเกือบ 80% ปรากฏออกมาว่า ประชาชน 56.4% เลือกอยู่กับฝรั่งเศส ขณะที่ 43.6% ลงคะแนนให้แยกตัว ผลคะแนนดังกล่าวต่างจากโพลล์ที่ออกมาก่อนหน้านี้
ผู้ที่ไปลงคะแนนต้องตอบคำถามว่า “ต้องการให้นิวแคลิโดเนียมีอำนาจอธิปไตยและเป็นเอกราชหรือไม่”
มาครงกล่าวว่า เขาเข้าใจความผิดหวังของผู้ที่อยากแยกตัวเป็นเอกราช แต่ก็ยืนยันว่ารัฐฝรั่งเศสรับประกันว่าทุกคนจะมีเสรีภาพ เสมอภาค และภราดรภาพ
หลังทราบผล ประธานาธิบดีเอมมานูเอล มาครง แห่งฝรั่งเศส กล่าวสุนทรพจน์ผ่านทางโทรทัศน์ของฝรั่งเศสว่า “ชาวนิวแคลิโดเนียเลือกแล้วว่าจะอยู่กับฝรั่งเศส เป็นการลงคะแนนที่แสดงความเชื่อมั่นต่อสาธารณรัฐฝรั่งเศส เชื่อมั่นต่ออนาคตและคุณค่าของประเทศนี้”
การลงประชามติครั้งนี้เป็นผลมาจากการข้อตกลงนูเมอา (Nouméa Accord) ในปี 1998 ระหว่างนิวแคลิโดเนียกับฝรั่งเศส
หมู่เกาะนิวแคลิโดเนียที่อยู่ห่างจากฝรั่งเศสประมาณ 16,700 กิโลเมตร เป็นอาณานิคมของฝรั่งเศสในปี 1853 มีความตึงเครียดฝังรากลึกยาวนานระหว่างกลุ่มที่อยากแยกตัวเป็นเอกราช ซึ่งเป็นชาวคานัก (Kanak) ชนพื้นเมือง กับลูกหลานของเจ้าอาณานิคมที่มาตั้งรกรากอยู่ที่นี่ ชาวคานักซึ่งเป็นคนพื้นเมืองถูกจำกัดพื้นที่และกีดกันจากเศรษฐกิจของเกาะภายใต้กฎหมายอาณานิคม การต่อสู้กันเกิดขึ้นในช่วงกลางทศวรรษ 1980 ท่ามกลางความโกรธเคืองจากความยากจนและขาดโอกาสในการทำงาน
จนปี 1988 มีการสังหารหมู่ในถ้ำ และทำให้คนพื้นเมืองซึ่งเป็นผู้แบ่งแยกดินแดนเสียชีวิต 19 คน ทหารฝรั่งเศส 2 คนเสียชีวิต จนนำไปสู่การเจรจาเรื่องอนาคต ข้อตกลงนูเมอา (Nouméa Accord) ระหว่างรัฐบาลฝรั่งเศสและนิวแคลิโดเนียในปี 1998 ระบุว่าต้องจัดให้มีการลงประชามติแยกตัวเป็นเอกราชภายในปี 2018
ความสัมพันธ์พัฒนาขึ้นในหลายทศวรรษที่ผ่านมา แต่โพลล์ส่วนหนึ่งก่อนหน้านี้ก็ออกมาว่าประชาชนต้องการเป็นเอกราช ซึ่งนี่อาจจะทำให้กลุ่มชาตินิยมพยายามให้มีการลงประชามติอีกครั้งในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า
ระหว่างการเยือนนิวแคลิโดเนีย เมื่อเดือนพฤษภาคม 2018 มาครงได้กล่าวถึง “ความเจ็บปวดของอาณานิคม” และยกย่องแคมเปญเพื่อแยกตัวเป็นอิสระของชาวคานัก
เศรษฐกิจของนิวแคลิโดเนียพึ่งพาเงินอุดหนุนจากฝรั่งเศสทุกปี ปีละ 1.48 พันล้านเหรียญสหรัฐ มีทรัพยากรที่สำคัญคือ นิกเกิลซึ่งมีปริมาณ 25% ของโลก และมีรายได้จากการท่องเที่ยว แต่นิวแคลิโดเนียต้องพึ่งพาฝรั่งเศสในเรื่องการทหารและการศึกษา ทำให้ฝรั่งเศสมีฐานที่มั่นในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก ซึ่งจีนกำลังแผ่ขยายอำนาจในปัจจุบัน
ภายใต้ข้อตกลงนูเมอา ในกรณีที่ผลออกมาเป็นไม่แยกตัว ก็จะสามารถการจัดประชามติซ้ำอีกในปี 2022 ได้
ที่มาภาพ: THEO ROUBY / AFP
ที่มา:
- https://www.theguardian.com/world/2018/nov/04/new-caledonia-votes-non-to-independence-from-france
- https://www.theguardian.com/world/2018/nov/04/new-caledonia-voting-france
- https://www.bbc.com/news/world-asia-46087053