ระหว่างการเข้าให้การต่อสภาคองเกรสของสหรัฐอเมริกาเมื่อวันอังคารที่ 10 เม.ย. 2018 ที่ผ่านมา หลังเกิดกรณีที่ข้อมูลของผู้ใช้เฟซบุ๊ก 87 ล้านคนรั่วไหล ข้อมูลกว่า 70 ล้านคนเป็นของชาวอเมริกัน ซึ่งถือเป็นฐานข้อมูลขนาดใหญ่ที่บริษัทเคมบริดจ์แอนะไลติกานำไปใช้วางยุทธศาสตร์หาเสียงเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐฯ เมื่อปี 2016 มาร์ค ซัคเคอร์เบิร์ก ผู้ก่อตั้งเฟซบุ๊ก กล่าวคำขอโทษหลายครั้ง พร้อมทั้งสัญญาว่าจะปรับปรุงในเรื่องความเป็นส่วนตัว และได้ปกป้องบริษัทของเขาจากกฎหมายใหม่ที่จะคุกคามบริษัท

คณะกรรมการของวุฒิสภาพิเศษประกอบด้วยคณะกรรมาธิการ 2 คณะ ได้แก่ คณะกรรมาธิการการค้า และคณะกรรมาธิการยุติธรรม รวม 42 คน ตั้งคำถามกับซัคเคอร์เบิร์กหลายประเด็น โดยเน้นไปที่ความผิดพลาดบ่อยครั้งในเรื่องความเป็นส่วนตัวและความล้มเหลวในการรับมือกับการแทรกแซงการเลือกตั้งจากรัสเซีย

“ถ้าเฟซบุ๊กและบริษัทออนไลน์อื่นๆ จะไม่ลงมือหรือไม่สามารถแก้ปัญหาการละเมิดความเป็นส่วนตัวได้ เราจะทำเอง” วุฒิสมาชิกบิล เนลสัน (Bill Nelson) ผู้ดำรงตำแหน่งสูงสุดในคณะกรรมการด้านการค้าจากพรรคเดโมแครตกล่าว

แต่ตลอดระยะเวลา 4 ชั่วโมงของการให้คำชี้แจง ซัคเคอร์เบิร์กมีสีหน้านิ่ง แม้ต้องเผชิญกับคำถามยากๆ ซึ่งช่วยบรรเทาความตึงเครียดทั้งของเฟซบุ๊กเองและบริษัทอื่นๆ ในซิลิคอน แวลลีย์ ที่เรื่องข้อมูลส่วนบุคคลสำคัญต่อการดำเนินธุรกิจด้วย

แกลลัปโพลล์ (Gallup) สำรวจความคิดเห็นของชาวอเมริกันต่อการใช้ข้อมูลส่วนตัวของบริษัทไอทีในสัปดาห์นี้ ผลปรากฏว่าชาวอเมริกัน 43% “กังวลอย่างยิ่ง” ต่อการรุกล้ำความเป็นส่วนตัวของเฟซบุ๊ก เพิ่มขึ้นจากการสำรวจเมื่อปี 2011 ถึง 13%

ซัคเคอร์เบิร์กเตรียมตัวก่อนที่จะเข้าให้การตลอดสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา น้ำเสียงของเขาเป็นหนึ่งในเรื่องที่เขาฝึกฝนมา รวมทั้งการแสดงความสำนึกผิดอย่างอดทน ขณะที่เขาบรรยายถึงความผิดพลาดของบริษัทและความพยายามที่จะแก้ไขปัญหา

“มันชัดเจนแล้วว่า เรายังทำงานไม่พอในการป้องกันเครื่องมือเหล่านี้จากการถูกนำไปใช้ในทางที่ผิด และทำให้เกิดข่าวปลอม การแทรกแซงการเลือกตั้งจากต่างชาติ และเฮทสปีช เช่นเดียวกับนักพัฒนาและความเป็นส่วนตัว” เขากล่าว

เขายังแสดงความรับผิดชอบ “เราไม่ได้แสดงความรับผิดชอบมากพอ ซึ่งนั่นเป็นความผิดพลาดครั้งใหญ่ นี่เป็นความผิดของผม ผมขอโทษ ผมก่อตั้งเฟซบุ๊ก ดำเนินการ และผมรับผิดชอบต่อสิ่งที่เกิดขึ้น”

ซัคเคอร์เบิร์กยังบอกด้วยว่า เขาเห็นแล้วว่าเฟซบุ๊กไร้ความสามารถในการตรวจสอบและต่อสู้กับข้อมูลผิดๆ จากรัสเซีย ซึ่งเขาถือว่าเป็นความเสียใจครั้งใหญ่ที่สุดของเขา และ “หนึ่งในเป้าหมายหลักในปี 2018 ของผมคือการทำให้มันถูกต้อง”

บรรยากาศระหว่างการสอบสวนเป็นไปอย่างเคร่งเครียด แต่ซัคเคอร์เบิร์กก็ทำให้ผู้รับฟังหัวเราะออกมา เมื่อเขาปฏิเสธที่จะหยุดพักสั้นๆ โดยตอบว่า เขาสามารถตอบคำถามได้อย่างน้อย 15 นาทีก่อนที่จะหยุด

การแสดงความรับผิดชอบของซัคเคอร์เบิร์กเปลี่ยนบรรยากาศสำหรับตัวเขาและบริษัท เขาทำงานอย่างหนักในสองสามสัปดาห์ที่ผ่านมาเพื่อทำให้วุฒิสมาชิก ผู้ใช้ และผู้กำกับดูแลเชื่อว่า เฟซบุ๊กตั้งใจแน่วแน่ที่จะเปลี่ยนแปลงอย่างมีความหมาย หลังจากที่มีกรณีเรื่องความเป็นส่วนตัวเกิดขึ้นซ้ำๆ

วุฒิสมาชิกหลายคนสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับการที่บริษัทภายนอกสามารถเข้าถึงข้อมูลส่วนตัวของผู้ใช้ชาวอเมริกันหลายสิบล้านคนได้ คำถามหนึ่งที่สร้างความฮือฮาในโลกออนไลน์คือ “คุณอยู่รอดด้วยโมเดลทางธุรกิจยังไงที่ผู้ใช้ไม่ต้องจ่ายค่าบริการ” ซัคเคอร์เบิร์กตอบว่า “ด้วยโฆษณาครับ ท่านวุฒิสมาชิก”

“คุณซัคเคอร์เบิร์ก คุณและบริษัทที่คุณสร้าง เรื่องราวที่คุณสร้างในหลายทางเป็นภาพแทนของความฝันของชาวอเมริกัน” วุฒิสมาชิกจอห์น ธูน (John Thune) ประธานของคณะกรรมาธิการด้านการค้ากล่าว “คนมากมายได้รับแรงบันดาลใจอย่างไม่น่าเชื่อจากสิ่งที่คุณได้สร้างขึ้น แต่ในเวลาเดียวกัน คุณมีหน้าที่ และขึ้นอยู่กับคุณในการทำให้แน่ใจว่าความฝันนั้นจะไม่กลายเป็นฝันร้ายของความเป็นส่วนตัว”

หนึ่งในคำถามท้าทายมาจากวุฒิสมาชิกลินเซย์ โอ แกรห์ม (Sen. Lindsey O. Graham) ที่ถามซัคเคอร์เบิร์กจากกรณีที่มีบันทึกของแอนดรูว บอสเวิร์ธ  (Andrew Bosworth) รองประธานบริษัทซึ่งทำงานกับเขามานานระบุว่า เรื่องราวที่ไม่ดี อย่างเช่นการกลั่นแกล้งกัน (bullying) หรือกระทั่งความตาย ถือเป็นผลข้างเคียงที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ของบริษัทที่มีภารกิจในการเชื่อมโยงโลก

ทีแรก ซัคเคอร์เบิร์กพยายามหลีกเลี่ยงคำถามนี้ ตอบว่าคนส่วนใหญ่ในบริษัทไม่เห็นด้วยกับบันทึกนี้ วุฒิสมาชิกแกรห์มสวนทันทีว่า “ถ้าใครที่ทำงานกับฉันแล้วพูดแบบนี้ ฉันจะไล่เขาออก”

ซัคเคอร์เบิร์กจึงตอบว่า เขาเชื่อว่าการสร้างบรรยากาศในการทำงานที่ทุกคนมีอิสระในการแสดงความคิดของตนเองออกมาเป็นสิ่งสำคัญ

ส่วนวุฒิสมาชิกริชาร์ด บลูเมนธัล (Richard Blumenthal) กล่าวว่า “เราเห็นการทัวร์ขอโทษมาก่อนหน้านี้แล้ว แต่ไม่เห็นว่าคุณเปลี่ยนโมเดลทางธุรกิจได้ ถ้าไม่มีกฎระเบียบที่แตกต่างออกมา” ไม่นานมานี้เพิ่งมีการถกเถียงเกี่ยวกับการออกกฎหมายใหม่จากกรณีที่โซเชียลมีเดียสามารถก่อให้เกิดอันตรายต่อประชาธิปไตยได้

เขายังต้องตอบคำถามของวุฒิสมาชิกคนหนึ่งที่ว่า “เมื่อคืนวันจันทร์คุณพักโรงแรมไหน และบอกชื่อคนที่คุณส่งข้อความถึงในสัปดาห์นี้” ซัคเคอร์เบิร์กแสดงท่าทางแปลกใจต่อคำถามนี้ และปฏิเสธที่จะตอบ

“ผมคิดว่าบางทีนี่ก็คือสิ่งที่เรากำลังพูดถึง สิทธิในความเป็นส่วนตัวของคุณ ขีดจำกัดของสิทธิความเป็นส่วนตัวของคุณ และคุณได้เปิดเผยข้อมูลไปมากมายแค่ไหนในนามของการ ‘เชื่อมโยงผู้คนทั่วโลก’” วุฒิสมาชิกคนดังกล่าวโต้กลับ

บรรยากาศของการรับฟังคำให้การก็ไม่ธรรมดา แม้ว่าจะมีการถ่ายทอดสดทางโทรทัศน์ แต่มีผู้ชมนั่งอยู่ข้างกำแพงของสำนักงานวุฒิสภาล่วงหน้าก่อนการไต่สวนหลายชั่วโมง เก้าอี้ 138 ตัวบนชั้นสองในห้องพิจารณาถูกจับจองจนเต็ม

ในบรรดาผู้เข้าร่วมฟังการพิจารณาครั้งนี้ มีบางคนแต่งตัวเป็นเกรียนรัสเซีย บางคนแต่งกายด้วยเสื้อผ้าสะท้อนแสง และสวมแว่นตาที่เขียนว่า “หยุดดักฟัง” สนามหญ้าด้านนอกอาคารยังมีคัตเอาท์ซัคเคอร์เบิร์ก 100 ชิ้นวางอยู่ บนเสื้อยืดเขียนว่า “ซ่อม fakebook” และ “ปกป้องความเป็นส่วนตัวของเรา”

ยังเหลือเวลาอีก 1 วัน คือวันพุธนี้ ที่ซัคเคอร์เบิร์กต้องตอบคำถามต่อคณะกรรมาธิการของวุฒิสภาสหรัฐฯ

ที่มา:

Tags: , , , , , , ,