เมื่อวันที่ 29 ม.ค เว็บไซต์ข่าวไอที TechCrunch เผยแพร่รายงานข่าวว่า เฟซบุ๊กจ้างให้วัยรุ่นติดตั้ง VPN ที่ชื่อว่า ‘Facebook Research’ ที่จะทำให้บริษัทดูดข้อมูลจากโทรศัพท์และกิจกรรมออนไลน์ของพวกเขาได้ ‘ทั้งหมด’ 

รายงานระบุว่า เฟซบุ๊กจ่ายเงินให้ 20 เหรียญสหรัฐต่อเดือนแก่ผู้ใช้ที่มีอายุระหว่าง 13-35 ปี ที่ยินยอมติดตั้งแอปพลิเคชั่นของเฟซบุ๊กที่ชื่อ ‘Facebook Research’ ในโทรศัพท์มือถือทั้ง iOS และแอนดรอยด์ ข้อมูลนี้ยังรวมถึงการขอให้ผู้ใช้บันทึกภาพหน้าจอประวัติการสั่งสินค้าบนเว็บไซต์แอมะซอนด้วย

เพื่อปกปิดว่าเฟซบุ๊กเกี่ยวข้องโดยตรง โปรแกรมนี้ถูกระบุว่าบริหารโดยบริษัทให้บริการทดสอบที่ชื่อ  Applause, BetaBound และ uTest และอ้างว่าชื่อ ‘Project Atlas’ มีการโฆษณาบนอินสตาแกรม สแนปแชต และที่อื่นๆ เพื่อหาผู้ให้ข้อมูลโดยผู้ที่อายุต่ำกว่า 18 ปีต้องได้รับการยินยอมจากผู้ปกครอง โฆษณาส่วนหนึ่งเจาะจงอายุไปที่กลุ่มอายุ 13-17 ปี บอกว่าเป็นค่าตอบแทนการให้ข้อมูลในงานวิจัยด้านโซเชียลมีเดีย TechCrunch รายงานว่ามีการกล่าวถึงชื่อเฟซบุ๊กแค่ตอนติดตั้งโปรแกรม

อย่างไรก็ตามโฆษกเฟสบุ๊กบอกกับสถานีโทรทัศน์ CNBC ทางอีเมลว่า ไม่มีอะไรเป็นความลับ มันเป็นแอปที่ชื่อ Facebook Research App ตรงตัว คนที่สมัครเข้าร่วมก็เข้าใจกระบวนการทั้งหมดแล้ว ในขั้นตอนขออนุญาตเข้าถึงข้อมูล และได้เงินจากการเข้าร่วม

แม้ไม่ชัดเจนว่าเฟซบุ๊กเอาข้อมูลไปขนาดไหน แต่ผู้เชี่ยวชาญด้านความปลอดภัยให้ข้อมูลกับ TechCrunch ว่า ข้อมูลที่เฟซบุ๊กจะได้หลังจากที่ผู้ใช้ติดตั้งแอปลงไปแล้วคือ ข้อความส่วนตัวในโซเชียลมีเดียต่างๆ แชต รวมทั้งรูปและวิดีโอที่ส่งหาคนอื่น การค้นหาบนเว็บ การเข้าเว็บ รวมถึงตำแหน่งที่อยู่

เฟซบุ๊กยืนยันข้อมูลตามที่มีการรายงาน แต่แย้งว่าแอปนี้ไม่ได้ใช้เพื่อ ‘สอดแนม’ โฆษกของเฟซบุ๊กอธิบายว่า โปรแกรมนี้กำลังดำเนินการอยู่จริงเพื่อรวบรวมพฤติกรรมการใช้งาน และจ่ายเงินให้กับผู้ใช้ที่เข้ามามีส่วนร่วม และบอกว่า งานวิจัยนี้มีเป้าเหมายเพื่อช่วยให้เฟซบุ๊กเช้าใจว่าคนใช้โทรศัพท์อย่างไร และได้แจ้งให้ผู้เข้าร่วมรู้ว่าจะเก็บข้อมูลอะไรบ้าง “เราไม่แลกเปลี่ยนข้อมูลกับคนอื่นๆ และผู้ใช้สามารถเลิกเข้าร่วมในงานวิจัยนี้ได้ตลอดเวลา”

ทั้งนี้บริษัทยอมรับว่ามีวัยรุ่นเข้าร่วมโปรแกรมนี้จริง แต่มีน้อยกว่า 5% และทุกคนได้รับความยินยอมจากพ่อแม่ของพวกเขาที่เซ็นชื่อในเอกสารขอความยินยอม

สิ่งที่เฟซบุ๊กทำน่าจะละเมิดกฎของแอปเปิล เพราะเฟซบุ๊กจงใจหลีกเลี่ยงระบบทดสอบของแอปเปิล ซึ่งแอปพลิเคชั่นจะต้องถูกตรวจสอบจากแอปเปิลก่อนและจำกัดอยู่เฉพาะการทดสอบกับผู้ใช้ 10,000 คนเท่านั้น คู่มือสำหรับผู้เข้าร่วมงานวิจัยนี้ระบุว่า ผู้ใช้ดาวน์โหลดแอปได้จากเว็บไซต์  r.facebook-program.com โดยไม่ต้องเชื่อมโยงผ่านแอปสโตร์

หลังมีรายงานออกมา เฟซบุ๊กยืนยันกับ TechCrunch แล้วว่าจะปิดแอปที่อยู่ใน iOS แต่ยังคงมีอยู่ในแอนดรอยด์

ที่มา:

https://techcrunch.com/2019/01/29/facebook-project-atlas/

https://www.cnbc.com/2019/01/29/facebook-paying-users-to-install-app-to-collect-data-techcrunch.html

https://gizmodo.com/facebook-is-paying-teens-to-install-a-research-app-that-1832182370

https://www.theguardian.com/technology/2019/jan/30/facebook-paid-13-year-olds-for-access-to-all-their-internet-data