เมื่อโลกหมุนช้าๆ ที่ตลาดเมืองพม่า

“กินหมากไหมจ๊ะ”

แม่ค้าขายหมากพลูในตลาดเอ่ยชวน เธอหยิบลูกหมากแห้งขึ้นวางบนจานพลาสติกที่แขวนอยู่ เธอว่านี่คือตาชั่งแบบที่ใช้ลูกตุ้มถ่วงน้ำหนัก ใครๆ ในพม่าก็ใช้กัน ชั่งได้เที่ยงตรงแม่นยำทีเดียว

“เอาทานาคาไปทาหน้าไหม หน้าเนียน ไม่มีสิวฝ้านะ”

สาวน้อยยืนยิ้มหวานชวนซื้อท่อนไม้ที่เรียกกันว่า ‘ทานาคา’ เธอว่า “เอาไปฝนกับหินก็ใช้ได้แล้ว”

“หินสีสวยๆ ไม่แพง หยกถูกๆ ก็มีนะ”

พ่อค้าขายหินสารพัดสียื่นสร้อยคอมาให้ดูใกล้ๆ พร้อมกับยืนยันว่า หินสีสวยเป็นของจริงทั้งนั้น จะปลอมไปทำไมกัน ก็พม่ามีทั้งหินทั้งหยกเต็มไปหมด

ยังมีหุ่นชักที่คอยส่งตาหวาน ชวนให้ซื้อกลับไปเล่นที่บ้าน ในราคาไม่แพงนัก

แล้วยังผ้าซิ่นสีสวยบาดใจ จานชามเครื่องเขินสารพัดสีสารพัดลาย ชวนเชิญให้ซื้อจนลายตา

ตลาดเมืองพม่ามีเสน่ห์ชวนเดินเล่นก็ตรงที่สินค้าหลายอย่างมีเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น ผลิตจากวัตถุดิบในประเทศที่หลายอย่างหาไม่ได้ในประเทศอื่น เช่นทานาคาหรือหินสี หรือข้าวของเครื่องใช้ เช่น ตาชั่ง ที่กลายเป็นของเก่าเก็บในเมืองไทย แต่ที่พม่ายังใช้กันอย่างแพร่หลายในชีวิตประจำวัน ที่น่าสนุกก็คงจะเป็นมุมตลาดที่ขายหมากพลู ที่ทั้งคนซื้อคนขายเคี้ยวหมากกันทั้งคู่ คุยกันทีก็น้ำหมากกระจายแบบที่เขาว่ากัน คนพม่ายังเคี้ยวหมากในชีวิตประจำวัน ไม่เว้นแม้แต่หนุ่มสาว หลายคนบอกว่าเคี้ยวหมากช่วยให้สดชื่น ไม่ง่วงนอน บางคนก็ว่าทำให้ฟันไม่ผุ

ลองเดินเที่ยวตลาดเมืองพม่า แล้วอาจจะรู้สึกว่าโลกหมุนช้าๆ ชิลๆ

มาเดินสำรวจตลาดพม่าด้วยกัน..

เครื่องเขินของพม่านั้นสะดุดตาด้วยลวดลายและสีสันที่สวยงาม คนพม่าทำเครื่องเขินมานานนับร้อยปี โดยมีศูนย์กลางการผลิตอยู่ที่เมืองพุกาม ขั้นตอนการทำนั้นยุ่งยากทีเดียว เริ่มจากขึ้นรูปด้วยไม้ไผ่ ลงรัก เขียนลาย ทาสี กว่าจะได้สักหนึ่งชิ้น เมื่อเทียบกับราคาที่ขายนับว่าไม่แพงเลย

ถึงแม้พม่าจะขึ้นชื่อเรื่องทับทิมและหยก แต่ก็อุดมสมบูรณ์ไปด้วยหินสารพัดสี หินสีราคาไม่แพง มีราคาตั้งแต่หลักสิบถึงหลักร้อย สร้อยที่ขายกันตามแผงตามตลาดแบบนี้ มีหยกราคาถูกปะปนอยู่ด้วย อาจไม่ใช่หยกน้ำดีนัก แต่สีเขียวหม่นๆ ก็มีเสน่ห์ไปอีกแบบ

สาวพม่านุ่งซิ่นในชีวิตประจำวันกันแทบทั้งนั้น ซิ่นพม่าก็เลยมีสารพัดสีสารพัดลาย แถมราคาถูกจนต้องรีบคว้าไว้ ถ้าเป็นซิ่นที่ผลิตจากโรงงานก็จะมีราคาถูกผืนละร้อยกว่าบาท แต่ถ้าเป็นงานทอมือก็จะแพงกว่า ศูนย์กลางการผลิตผ้าซิ่นที่สำคัญของพม่านั้นอยู่ที่มัณฑะเลย์ ซิ่นฝีมือประณีตที่ทอจากกระสวยนับร้อยอัน ซึ่งเรียกกันว่า ‘ลุนตยา’ ก็ทอจากมัณฑะเลย์นี่เอง

ทานาคา ถือว่าเป็นเครื่องประทินผิวประจำชาติก็ว่าได้ เป็นไม้เนื้อแข็ง มีกลิ่นหอม ขึ้นในภาคกลางของพม่า วิธีใช้ทานาคาคือเอามาฝนกับแผ่นหิน หรือเอามาบดให้ละเอียดเป็นผง เวลาจะใช้ก็เจือด้วยน้ำเล็กน้อย ทาที่ใบหน้า และทาตามตัวก็ได้ เชื่อกันว่าช่วยรักษาสิว ฝ้า ทำให้ผิวเนียนละเอียด แล้วยังช่วยป้องกันแดดได้อีกด้วย

หุ่นชัก หรือบางคนก็เรียกหุ่นสาย ใช้สำหรับแสดงตามงานรื่นเริง งานวัดต่างๆ แต่ต่อมาก็มีคนทำขึ้นเพื่อขายเป็นของที่ระลึก หุ่นอาจจะแต่งตัวไม่ครบเครื่องเท่าหุ่นในโรงละคร แต่ก็แต่งหน้าแต่งตัวได้สวยสะดุดตาทีเดียว