เมื่อคืนวันจันทร์ที่ผ่านมา บิล เบอร์เทิล และ ไมเคิล สมิธ สองผู้สื่อข่าวชาวออสเตรเลียประจำประเทศจีนเดินทางกลับประเทศอย่างเร่งด่วน หลังถูกทางการจีนส่งตำรวจไปสอบสวนถึงบ้านพัก โดยอ้างประเด็นความมั่นคง ส่งผลให้ไม่มีผู้สื่อข่าวชาวออสเตรเลียประจำในจีนครั้งแรกในรอบ 50 ปี 

การอพยพของผู้สื่อข่าวทั้งสองคนเริ่มขึ้น เมื่อ บิล เบอร์เทิล ผู้สื่อข่าวประจำกรุงปักกิ่งของ Australian Broadcasting Corporation (ABC) และ ไมเคิล สมิธ ผู้สื่อข่าวประจำกรุงเซี่ยงไฮ้ของ Australian Financial Review (ARF) ได้รับแจ้งจากทางการจีนว่า พวกเขาถูกสั่งห้ามเดินทางออกนอกประเทศ เนื่องจากทางการจีนต้องการสอบสวนพวกเขาเกี่ยวกับ “เฉิง เล่ย” ผู้สื่อข่าวสาวชาวออสเตรเลียที่ถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจควบคุมตัวโดยไม่ทราบข้อกล่าวหาตั้งแต่ปลายเดือนที่แล้ว 

อย่างไรก็ตาม มีรายงานว่า กระทรวงต่างประเทศของออสเตรเลียเคยแจ้งเตือนไปยัง ABC ให้รีบอพยพผู้สื่อข่าวทุกคนออกจากจีนทันที หลังเหตุการณ์ของเฉิง เล่ย แต่สถานการณ์กลับเลวร้ายลง เมื่อทางการจีนส่งเจ้าหน้าที่ตำรวจ 7 นาย เดินทางไปบ้านพักของบิล และแจ้งว่าเขาจะต้องไปให้ปากคำเกี่ยวกับประเด็นความมั่นคงในวันรุ่งขึ้น ส่งผลให้เขารีบติดต่อสถานเอกอัครราชทูตออสเตรเลียประจำกรุงปักกิ่งทันที เพื่อขอความช่วยเหลือ ขณะเดียว ไมเคิล ก็ได้รับแจ้งจากเจ้าหน้าที่ตำรวจในลักษณะเดียวกัน จึงรีบเดินทางไปยังสถานกงสุลในกรุงเซี่ยงไฮ้เพื่อขอความคุ้มครองทันที 

ด้าน มอริส เพย์น รัฐมนตรีการต่างประเทศออสเตรเลียออกแถลงการณ์ว่า ระหว่างที่นักข่าวทั้งสองคนอาศัยอยู่ในบริเวณสถานเอกอัครราชทูตและสถานกงสุลใหญ่ นักการทูตออสเตรเลียในปักกิ่งและเซี่ยงไฮ้ก็รีบเข้าเจรจากับทางการจีน เพื่อขอรับรองความปลอดภัยและขออนุญาตให้ทั้งคู่สามารถเดินทางออกนอกประเทศ ท้ายที่สุด จีนก็อนุญาตให้ผู้สื่อข่าวทั้งสองเดินทางกลับประเทศได้ หลังเจรจานานกว่า 5 วัน 

ทั้งนี้ ความสัมพันธ์ของสองชาติเริ่มตึงเครียดมากขึ้นในช่วงหลายปีที่ผ่านมา หลังจากกรณีมีข้อกล่าวหาว่าจีนเข้าแทรกแซงสังคมและการเมืองออสเตรเลีย และกรณีออสเตรเลียเรียกร้องให้นานาชาติสืบสวนต้นตอการแพร่ระบาดของไวรัสโคโรน่า ซึ่งกรณีหลังส่งผลให้จีนไม่พอใจอย่างมาก จนต้องออกมาตรการตอบโต้ออสเตรเลียอย่างรุนแรง ด้วยการระงับการนำเข้าผลิตภัณฑ์ประเภทเนื้อวัวและไวน์จากออสเตรเลีย 

ขณะเดียวกัน ผู้สื่อข่าวต่างชาติในจีนก็ถูกเพ่งเล็งจากทางการมากขึ้น โดยเฉพาะกับผู้สื่อข่าวต่างชาติที่ทำงานให้กับสำนักข่าวของสหรัฐฯ ที่ทางการจีนเพิ่งออกข้อกำหนดพิเศษสำหรับการขอวีซ่าใหม่และเปลี่ยนให้เจ้าหน้าที่รัฐสามารถยกเลิกวีซ่าผู้สื่อข่าวเมื่อใดก็ได้ สร้างความวิตกกังวลให้แก่ผู้สื่อข่าวต่างชาติในจีนเป็นอย่างมาก

ที่มา:

https://www.bbc.com/news/world-australia-54066869

https://www.theguardian.com/australia-news/2020/sep/08/australian-journalists-abc-afr-china-embassy-warnings-bill-birtles-michael-smith

https://edition.cnn.com/2020/09/07/media/australia-journalists-china-abc-afr-intl-hnk/index.html