สวน 15 นาที พื้นที่สีเขียวที่ใช่ นโยบายเรือธงจากผู้ว่าฯ กทม.

เดินฉับๆ เพียง 800 เมตร ใช้เวลา 15 นาที คุณจะพบบรรยากาศผ่อนคลายจากร่มไม้ในสวนสาธารณะ และผืนดินที่ปกคลุมไปด้วยหญ้าชวนให้รู้สึกสดชื่น ภายใต้การดูแลของกรุงเทพมหานคร (กทม.)

อันที่จริง สวน 15 นาที หรือที่เรียกว่า Pocket Park เป็นนโยบายของ ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าฯ กทม. โดยมีเป้าประสงค์ให้คนกรุงเทพฯ มีพื้นที่ไม่ต่ำกว่า 10 ตารางเมตรต่อคน

สิ่งที่ชัชชาติคาดหวังคือ การกระจายสวนและพื้นที่สาธารณะให้ได้มากที่สุด ผ่านการพัฒนาพื้นที่ว่าง พัฒนาพื้นที่รกร้างให้กลายเป็นพื้นที่ ‘สวนหย่อม’ 

ทั้งนี้สวน 15 นาที ถือเป็นหนึ่งในนโยบายเรือธงด้านสิ่งแวดล้อมของชัชชาติ ตั้งแต่ช่วงต้นของการหาเสียง จากปัญหาความไม่กระจายตัวของพื้นที่สีเขียวภายในเมือง 

นับจนถึงวันนี้ เป็นเวลากว่า 2 ปีของการดำรงตำแหน่งของชัชชาติ พบว่า มีพื้นที่สีเขียวที่ทั้งทำขึ้นใหม่โดยสำนักงานเขต คอนโดมิเนียมอุทิศให้ กระทั่งพื้นที่ ‘เกาะกลาง’ ก็มีการนำของเก่ามาปรับปรุง กลายเป็นสวน 15 นาทีตามนโยบายของผู้ว่าฯ กทม.

เมื่อวันที่ 10 เมษายน 2567 กทม.รายงานว่า มีสวน 15 นาทีที่ดำเนินการแล้วทั้งสิ้น 117 แห่ง และอยู่ในระหว่างดำเนินการอีก 167 แห่งทั่วพื้นที่กรุงเทพฯ

สำหรับหลักเกณฑ์การเป็นสวน 15 นาที คณะอนุกรรมการด้านการเพิ่มสวน 15 นาที ระบุไว้ในที่ประชุมประเมินเกณฑ์สวน 15 นาที ครั้งที่ 1/2567 ได้แก่ 

1. การเดินทางถึงสวนต้องไม่เกิน 15 นาที ภายในมีสิ่งอำนวยความสะดวกขั้นพื้นฐาน เช่น ป้ายระบุทางเข้าสวน ป้ายแสดงข้อมูล ถังขยะ ที่นั่ง ฯลฯ ต้องรองรับการใช้งานทุกเพศทุกวัย สอดคล้องกับความต้องการในชุมชน สอดคล้องกับบริบทธรรมชาติ ต้องมีกล้องวงจรปิด และมีไฟฟ้าส่องสว่างภายในสวน 

2. มีภาคีร่วมสนับสนุนและร่วมบริหารจัดการสวน 15 นาที

3. ด้านสุขภาวะ สวน 15 นาทีต้องมีพื้นที่หรืออุปกรณ์รองรับกิจกรรมด้านสุขภาวะ เช่น ลานกีฬา อุปกรณ์ออกกำลังกาย ฯลฯ และมีพื้นที่ผ่อนคลายทางจิตใจ

4. ด้านสิ่งแวดล้อม สวน 15 นาที ต้องฟื้นฟูระบบนิเวศให้มีคุณภาพ มีความหลากหลายทางชีวภาพ มีความยืดหยุ่น รักษาต้นไม้เดิมในพื้นที่ ใช้พลังงานสะอาด และพลังงานหมุนเวียน ลดการสร้างผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมมากที่สุด 

จุดสังเกตว่า พื้นที่สีเขียวบริเวณใดเป็นหนึ่งในนโยบายสวน 15 นาที ให้ดูที่ป้ายข้อความว่า สวน 15 นาที โดยสวนแต่ละพื้นที่จะมีขนาดและการจัดสวนแตกต่างกันไป บ้างก็เป็นสวนมีหญ้าขึ้นสวย บ้างก็เป็นสวนพื้นคอนกรีต มีเครื่องออกกำลังกายประดับเล็กน้อย

The Momentum ชวนชม 7 สวน 15 นาที ของดีจากนโยบายผู้ว่าฯ กทม.ว่า มีหน้าตาเป็นอย่างไร เป็น ‘สวน’ ตามอุดมคติของคุณหรือไม่

สวน 15 นาที วังทองหลาง

เรามักแนะนำบาร์ลับกันบ่อยๆ แต่หากพูดถึง ‘สวนลับ’ ขอแนะนำให้รู้จักกับสวน 15 นาทีเขตวังทองหลาง ภายในซอยลึกลาดพร้าว 64 แยก 6 เนื่องจากพื้นที่ลับตาคนทำให้สวนหย่อมแห่งนี้เงียบสนิท แต่ก็แลกมากับความสงบเหมาะกับคนที่ต้องการความเงียบในการทำงาน ต้องขอบอกสักนิดว่า อาจต้องเตรียมเสื่อมานั่งกันเองเพราะไม่มีที่นั่งภายในสวน ไฮไลต์อีกหนึ่งจุดคือคลอง ซึ่งอยู่ติดกับสวนหย่อม ทำให้พื้นที่บริเวณนี้เย็นขึ้นบ้าง แต่กลิ่นค่อนข้างรุนแรง ไม่เหมาะกับการสูดดม 

สำหรับใครที่เดินทางมาถึงสวน 15 นาทีของวังทองหลางแล้วพบว่า ข้อความบนป้ายไม่ใช่สวน แต่กลายเป็น ‘สน’ ไม่ต้องตกใจไป อาจด้วยลมฝนรุนแรงทำให้ข้อความบนป้ายชำรุดบ้างบางส่วน

สวน 15 นาที หน้าหมู่บ้านหลุยส์แกรนด์เพลส ถนนเทพรักษ์ 

ที่แรกคือสวน 15 นาที เขตบางเขน ตั้งอยู่ปากทางออกหมู่บ้านหลุยส์แกรนด์เพลส ซอยเทพรักษ์ 50 ถนนเทพรักษ์ มีลักษณะเป็นสวนหย่อม พื้นที่เปิดโล่งรับแสงแดดเหมาะกับการตั้งแคมป์ หรือทำกิจกรรมเล็กๆ กับครอบครัว ภายในไม่มีเก้าอี้ แต่ทดแทนมาด้วยหญ้าเขียวขจีสามารถนั่งเล่นภายในสวนได้ ในแง่ของความร่มรื่น สวนแห่งนี้ยังไม่จุใจมากนัก เนื่องจากต้นไม้ภายในสวนยังเป็นไม้อ่อน 4-5 ต้น พร้อมกับแปะป้ายว่า ‘สวน 15 นาที เขตบางเขน’

แม้สภาพยังดูไม่เหมือนสวนเท่าไรนัก แต่เว็บไซต์ประชาสัมพันธ์ของ กทม.ระบุว่า เป็นการพัฒนา ‘ดงหญ้า’ หน้าหมู่บ้านให้เกิดประโยชน์ ให้ประชาชนเข้าถึงพื้นที่สีเขียว ดีกว่าการปล่อยพื้นที่ให้เป็นพื้นที่ดงหญ้าว่างเปล่า โดยจุดนี้มีเนื้อที่ราว 100 ตารางเมตรเท่านั้น

สำหรับข้อห้ามและการขอความร่วมมือในการใช้สวน 15 นาทีเขตบางเขน ได้แก่

– ห้ามนำสัตว์เลี้ยงเข้ามาในบริเวณ 

– ห้ามเด็ดดอกไม้และห้ามปีนป่ายทำลาย 

– ห้ามนำเครื่องดื่มมีแอลกอฮอล์เข้ามาในสวน 

– ห้ามสูบบุหรี่

– รักษาความสะอาด

สวน 15 นาที จตุจักร

ใต้สะพานรัชโยธินมีอีกหนึ่งพื้นที่สีเขียวตามแนวสวน 15 นาที เป็นอีกหนึ่งสวนหย่อมที่มีความร่มรื่นจากต้นไม้เล็กใหญ่ ตั้งแต่ไทรทอง มะละกอ ไปจนถึงหมากผู้หมากเมีย นอกจากนี้ภายในสวนยังมีพื้นที่สำหรับนั่งพักผ่อน หรือทำกิจกรรม 

จุดเด่นอีกจุดคือ ศาลพระภูมิที่ตั้งอยู่ใกล้กับที่นั่งพักของสวน บ่งบอกถึงความเป็นไทยชัดเจน นอกจากนี้ยังเสริมความขลังให้พื้นที่โดยรอบ

สวน 15 นาที ชุมชนบ้านครัวเหนือ

ขนาดและองค์ประกอบของสวนนี้มีความมินิมอล มีเครื่องออกกำลังกายสำหรับผู้ใหญ่ ส่วนที่ยังมีน้อยคือต้นไม้ สำหรับใครต้องการความสดชื่นอาจผิดหวัง แต่หากใครกำลังมองหาพื้นที่ทำกิจกรรม หรือออกกำลังกายอยู่กับที่ สวน 15 นาทีแห่งนี้เป็นอีกหนึ่งตัวเลือกที่ดี

สวน 15 นาที เขตวังหองหลาง (ภาวนาแห่งจันทร์)

เป็นพื้นที่สีเขียวขนาดเล็กบริเวณใต้ทางด่วนฉลองรัช (เอกมัย-รามอินทรา) ลักษณะเป็นสวนหย่อมเปิดโล่ง มีจุดเด่นอยู่ที่ประติมากรรมภาวนาแห่งจันทร์ ประติมากรรมขนาดใหญ่ล้อมรอบด้วยที่นั่ง เหมาะกับการนั่งพักหายใจชิลๆ ก่อนไปเดินห้างหรือกลับคอนโดฯ

ส่วนใครที่สนใจธรรมชาติต้องการศึกษาพันธุ์ไม้ สวนหย่อมแห่งนี้มีต้นแคนา ทองหลาง ชาฮกเกี้ยน ต้นพญาสัตบรรณ ดอกเข็ม บานบุรี โมก หญ้ามาเลเซีย ฯลฯ ให้ได้ชมกันอย่างใกล้ชิด แต่หากใครอยากเอาหนังสือมานั่งอ่านอาจเสียสมาธิเล็กน้อย เพราะสวนตั้งอยู่ใต้ทางด่วนคงไม่เงียบสักเท่าไร และการเข้าถึงก็ไม่ได้ง่ายนัก 

สวน 15 นาที อินทามระ 14 

สวนหย่อมเขตพญาไท ร่มรื่นไปด้วยไม้พุ่มและไม้ยืนต้น ประดับประดาไปด้วยดอกไม้ปลอมสีเหลืองทำจากขวดพลาสติก ภายในสวนมีพื้นที่สำหรับนั่งรับลมใต้ร่มไม้ หรือนั่งคุยงาน 

นอกจากความร่มรื่น ความสะอาดของสวน 15 นาที อินทามระไม่แพ้สวนอื่น มีเพียงเศษขยะน้อยชิ้นตกหล่นอยู่บ้าง เช่นขวดกระทิงแดงมุมซ้ายล่างของภาพ

สวน 15 นาที ปทุมวัน

เป็นที่พูดถึงกันมาก สำหรับสวน 15 นาทีเขตปทุมวัน เพราะสวนนี้ตั้งอยู่โซนสยามแหล่งช็อปปิ้งชื่อดังของไทย เป็นพื้นที่ 3 เหลี่ยมหน้าห้างสรรพสินค้ามาบุญครอง จุดเด่นของสวนคือการตัดแต่งพุ่มไม้เป็นรูปร่างต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นช้าง กำแพง และรูปร่างอื่นๆ

สวนหย่อมนี้เหมาะกับการมานั่งชิลๆ นับรถที่ผ่านไปมาบนถนนพญาไท หรือหากใครอยากมาถ่ายรูปท่ามกลางความเขียวขจี ผู้ออกแบบสวนได้จัดเก้าอี้สีชมพูหวานแหววเตรียมไว้ให้เช่นกัน