สมมติ & the Object ร้านหนังสืออิสระสำหรับนักอ่าน ‘สายแข็ง’

หนังสือที่หาไม่เจอจากร้านอื่น คุณอาจหามันเจอที่นี่

สมมติ & the Object ร้านหนังสืออิสระร้านใหม่ล่าสุด ในโครงการชวนชื่นการ์เด้น ย่านถนนกาญจนาภิเษก ที่เป็นชิ้นส่วนความฝันของ ต้อง-ปิยะวิทย์ เทพอำนวยสกุล เจ้าของและหนึ่งในบรรณาธิการสำนักพิมพ์สมมติ มีหนังสือที่ร้านหนังสือทั่วไปไม่นิยมนำมาขาย แต่ทว่าควรค่าแก่การอ่าน ไม่ว่าหนังสือวิชาการ นิตยสารฝรั่ง หนังสือภาพถ่าย หนังสือปรัชญา วรรณกรรมคลาสสิก ฯลฯ

ถ้าคุณเป็นนักอ่าน ‘สายแข็ง’ บอกคำเดียวว่า ไม่ควรพลาด!

คัดสรรหนังสือที่ ‘ชอบ’ และ ‘ดี’

เมื่อมองผลกำไรสูงสุดคือการทำสิ่งที่ชอบ ปิยะวิทย์จึงทำร้าน สมมติ & the Object ให้เป็น ‘พื้นที่’ สำหรับหนังสือชั้นดี (และบางเล่มเข้าขั้น ‘สายแข็ง’) ซึ่งร้านหนังสือน้อยรายจะรับไปขาย แต่ปิยะวิทย์มองว่าเป็นหนังสือที่ควรค่าแก่การอ่าน ซึ่งบางเล่มเขาหยิบเอามาจากชั้นหนังสือในบ้าน เพื่อนำมาแลกเปลี่ยนให้ผู้อ่านที่อาจจะไม่เคยเห็น หรือว่าอาจจะมีความสนใจคล้ายๆ กันได้หยิบจับเป็นเจ้าของกลับบ้าน

“อันดับแรกคือ มีหนังสือสำนักพิมพ์สมมติอยู่แล้ว อันดับที่สองคือ เราเลือกหนังสือที่ไม่ได้รับการเหลียวแล หรือไม่ได้รับพื้นที่ในร้านหนังสืออื่นๆ ทั่วไป อันดับที่สามคือ เราอยากให้พื้นที่กับสำนักพิมพ์ขนาดเล็กให้เอาหนังสือมาฝากที่เรา และอาจจะมีเงื่อนไขพิเศษที่คิดว่าสมเหตุสมผลและสามารถเดินไปกับสำนักพิมพ์ขนาดเล็กอื่นๆ ด้วยกันได้”

นอกจากหนังสือที่ผ่านการคัดสรร ยังมีจำหน่ายผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับวรรณกรรมอีกด้วย เช่น ขวดน้ำ แก้วน้ำ ดินสอ สเตชันนารี สมุดโน้ต ฯลฯ ที่ทำขึ้นภายใต้แบรนด์ the Object

“the Object จะเป็นอีกฮับหนึ่งที่มาเสริมร้านหนังสือ ซึ่ง 90% จะเป็นสิ่งของที่มีคอนเทนต์ทางวรรณกรรม และสิ่งของที่ขาย อย่างน้อยต้องมีความเกี่ยวข้องและเชื่อมโยงกับหนังสือไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง”

จากสำนักพิมพ์สู่ร้านหนังสืออิสระ

“ยากอยู่แล้วในแง่ยอดขาย ลำพังเศรษฐกิจดีก็ใช่ว่าจะขายดี นี่โดนทั้งเศรษฐกิจ ทั้งพฤติกรรมการอ่านที่คนมีไลฟ์สไตล์เปลี่ยนไป จากเดิมที่ยากอยู่แล้วเลยยิ่งยากขึ้นไปใหญ่ ก็เป็นโจทย์ที่คนทำหนังสือก็ต้องคิดนั่นแหละ ซึ่งถ้ามีอะไรที่เปลี่ยนแปลงไปได้ เราก็ต้องลองทำดู” ปิยะวิทย์ พูดถึงสถานการณ์ของสำนักพิมพ์และคนทำหนังสือในเมืองไทยในวันที่กำลังเผชิญพายุลูกใหญ่ ที่เป็นสาเหตุหนึ่งในการเริ่มต้นทำร้านหนังสือ สมมติ & the Object

“ตอนแรกๆ ยังไม่พร้อม เพราะไปเสียเวลาในการทำต้นฉบับ ทำหลักการของสำนักพิมพ์ ทำแนวของหนังสือให้ชัดเจน เพื่อให้มีกลุ่มคนอ่านในระดับหนึ่งก่อน พอผ่านมาสักพักหนึ่งพร้อมแล้ว ก็เลยลองเปิด

“เราว่าคนทำหนังสือหลายๆ คนมีความฝันในการทำร้านหนังสือ เราเชื่อแบบนั้นนะ เราเองก็เป็นหนึ่งในนั้นที่ทำหนังสือแล้วก็อยากมีร้านหนังสือเป็นของตัวเอง เราคิดจากสิ่งที่เราทำง่ายๆ เลย และปีนี้เรามีข้อจำกัดและเงื่อนไขที่ทำให้สำนักพิมพ์สมมติสามารถเปิดร้านหนังสือได้ เพราะคิดมาตั้งแต่ต้นแล้วว่าอยากมีร้านหนังสือเล็กๆ”

เกือบสิบปีที่ทำสำนักพิมพ์สมมติ ปิยะวิทย์เริ่มปรับลุคสำนักพิมพ์ของเขาด้วยการเปลี่ยนโลโก้ครั้งแรก เมื่อปลายปี 2558 ก่อนจะปรับโฉมบูทในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ ก่อตั้ง the Object แบรนด์ผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวกับวรรณกรรม และล่าสุดร้านหนังสือในความคิดของเขา ‘สมมติ & the Object’

หากกระดาษยังมีความหมาย

ใครที่เคยแวะเวียนไปร้านหนังสืออิสระมาบ้าง คงจะเคยมีความรู้สึกตื่นตาตื่นใจไปกับหนังสือหน้าตาและรูปลักษณ์ที่ไม่ได้พบเห็นกันบ่อยๆ มีเนื้อหาที่หลากหลายและลุ่มลึก แตกต่างจากร้านหนังสือใหญ่ๆ รวมถึงบรรยากาศของร้านที่ดูอบอุ่น เป็นกันเอง และสงบเงียบ ซึ่งร้านสมมติ & the Object ก็ให้สิ่งเหล่านี้เช่นกัน

“เราว่าร้านหนังสืออิสระมีเอกลักษณ์ที่ชัดเจนนะ ไม่ใช่เฉพาะแค่ร้านสมมติฯ มันเป็นประสบการณ์บางอย่างที่หาไม่ได้จากร้านหนังสือทั่วไป เราว่านี่คือเอกลักษณ์ร่วมที่ทุกร้านมีเหมือนกัน”

แม้ในมุมหนึ่งหนังสือจะถูกมองว่าเป็นสินค้าฟุ่มเฟือย และอาจเป็นตัวเลือกอันดับต้นๆ ที่จะถูกตัดออกจากชีวิต แต่ปิยะวิทย์มองว่าหนังสือเป็นผลผลิตทางวัฒนธรรมที่จับต้องได้ และเป็นสื่ออันทรงพลังทางปัญญา อย่างน้อยสังคมควรมี ‘พื้นที่’ ให้กับสิ่งเหล่านี้

“ท้ายที่สุดมันจะรอดหรือไม่รอดเราไม่รู้ ถ้ารอดก็ทำ ถ้าไม่รอดก็หยุด แต่ต้องทำให้มันดีเท่าที่ทำได้

“และถ้าคุณยังเห็นว่าหนังสือยังเป็นสิ่งสำคัญ และกระดาษยังมีความหมาย ก็คิดว่าน่าจะชอบ สมมติ & the Object”